- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
studenci2
Komisja Europejska opublikowała doroczny Monitor Kształcenia i Szkolenia. Raport ten oferuje dogłębną analizę stanu systemów edukacji i szkoleń w państwach członkowskich UE. Tegoroczna publikacja koncentruje się na nauce, technice, inżynierii i matematyce, a także podstawowych umiejętnościach młodzieży i dorosłych. Dostarcza konkretnych danych na temat trendów i reform edukacyjnych na poziomie UE i krajowym. Zawiera istotne informacje na temat jakości edukacji, prezentując sukcesy krajowe i regionalne, a także obszary wymagające poprawy.
Monitor Kształcenia i Szkolenia (ETM) jest publikowany co roku przez Komisję Europejską, aby monitorować postępy poczynione przez państwa członkowskie w dziedzinie edukacji i szkoleń. Śledzi w szczególności postępy w realizacji siedmiu celów na szczeblu UE przyjętych w rezolucji Rady z 2021 r. w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia na rzecz Europejskiego Obszaru Edukacji.
Głównym tematem tegorocznej edycji Monitora jest edukacja w zakresie STEM (nauki przyrodnicze, technologia, inżynieria i matematyka). W sprawozdaniu podkreślono, że pomimo postępów poczynionych przez państwa członkowskie w tej dziedzinie liczba osób zapisanych na studia w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki była w ostatnich latach niska. W 2023 r. zarejestrowano jedynie 36,3 proc. zapisów w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego na średnim poziomie i 26,9 proc. w przypadku studentów szkół wyższych. Studentki są nadal poważnie niedoreprezentowane.
Sprawozdanie porównawcze składa się z siedmiu rozdziałów obejmujących główne obszary kształcenia i szkolenia. Pierwszy z nich koncentruje się na naukach ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki, w tym na analizie popytu i podaży wśród specjalistów w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki. W rozdziale drugim omówiono podstawowe umiejętności młodych ludzi, analizując umiejętności cyfrowe, wiedzę obywatelską i wyniki w matematyce. Rozdziały od trzeciego do siódmego obejmują wczesną edukację i opiekę nad dzieckiem, edukację szkolną, kształcenie i szkolenie zawodowe, szkolnictwo wyższe oraz uczenie się i umiejętności dorosłych. Sprawozdania krajowe obejmują te same obszary w każdym państwie członkowskim.
Z głównych ustaleń tegorocznego raportu wynika, że w 2023 r. tylko 42,5 proc. uczniów uzyskało wyniki poniżej minimalnego progu biegłości w zakresie umiejętności cyfrowych. Ponadto, mimo że 94,6 proc. dzieci w wieku od trzech lat uczestniczy we systemach opieki i edukacji wczesnoszkolnej, tylko 39,3 proc. dzieci poniżej trzeciego roku życia jest objętych formalną opieką lub edukacją. Jeśli chodzi o równość edukacyjną, głównymi czynnikami napędzającymi pozostają pochodzenie społeczno-ekonomiczne: w 2022 r. jedynie 16,3 proc. uczniów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji osiągnęło dobry poziom wykształcenia w zakresie czytania, matematyki lub nauk przyrodniczych. Pozytywnym wnioskiem jest to, że liczba osób decydujących się na uzyskanie wyższego wykształcenia w Europie wzrosła do 250 000 w 2023 r., co jest znacznie bliższe unijnemu celowi zakładającemu 350 000 osób do 2030 r.
Polska – raport krajowy
W raporcie dotyczącym Polski podkreślono, że polscy studenci osiągają lepsze wyniki niż ich europejscy rówieśnicy, ale podstawowe umiejętności gwałtownie spadły od 2018 r. Polska czyni postępy w przygotowywaniu reformy programu nauczania, która w większym stopniu koncentruje się na kompetencjach kluczowych. Przyjęto środki mające na celu poprawę warunków pracy nauczycieli. Utrzymują się jednak niedobory, które silnie dotykają zarówno szkoły, jak i przedszkola. Po stałym wzroście w ciągu ostatniej dekady, Polska osiągnęła cel dotyczący uczestnictwa dzieci powyżej trzeciego roku życia w opiece i edukacji wczesnoszkolnej (ECEC). Obecnie nacisk kładzie się na poprawę dostępu, przystępności cenowej i jakości opieki i wczesnej edukacji dla dzieci poniżej trzeciego roku życia. Polska osiągnęła również cel dotyczący odsetka osób z wykształceniem wyższym. Niemniej, ograniczona pula umiejętności w zakresie nauk przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM), niewystarczająca skuteczność kształcenia i szkolenia zawodowego oraz niski poziom uczestnictwa w kształceniu dorosłych przyczyniają się do niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej. Polska podejmuje różne działania w celu promowania programów studiów w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki. Chociaż udział kobiet w naukach przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyki na poziomie szkolnictwa wyższego przekracza średnią UE, ogólny udział w tych programach pozostaje poniżej średniej UE. Polska dąży do złagodzenia wysokiego odsetka uczniów przedwcześnie kończących naukę i wyzwań związanych z dobrostanem wśród środowisk akademickich. Wdrażane są również istotne środki mające na celu poprawę umiejętności cyfrowych. Wyzwaniem pozostaje zarządzanie polityką w zakresie umiejętności dorosłych.
Więcej informacji: https://op.europa.eu/webpub/eac/education-and-training-monitor/en/
Źródło: Przedstawicielstwo KE w Polsce
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
sztuczna inteligencja2 3
Komisja Europejska uruchamia program „Zasoby na rzecz nauki o sztucznej inteligencji w Europie”. Projekt pilotażowy otrzyma finansowanie 107 mln euro w ramach programu „Horyzont Europa”.
Podczas europejskiego szczytu w sprawie sztucznej inteligencji w nauce w Kopenhadze, zorganizowanego przez Komisję Europejską i duńską prezydencję w Radzie UE, wiceprzewodnicząca wykonawcza Henna Virkkunen i komisarz Ekaterina Zaharieva zainicjowali projekt pilotażowy RAISE – Zasób dla nauki o sztucznej inteligencji w Europie.
Ten nowy wirtualny instytut jest inicjatywą przewodnią w ramach strategii „Zastosuj sztuczną inteligencję” i europejskiej strategii na rzecz sztucznej inteligencji (AI) w nauce. Połączy on zasoby niezbędne do rozwoju sztucznej inteligencji i jej stosowania w celu stymulowania przełomowych odkryć naukowych: od poprawy leczenia nowotworów po rozwiązywanie problemów środowiskowych, poprawę prognoz wpływu trzęsień ziemi i wiele innych. Projekt pilotażowy RAISE zostanie sfinansowany kwotą 107 mln euro w ramach programu „Horyzont Europa”.
Wykorzystując udokumentowaną zdolność UE do sprostania złożonym wyzwaniom poprzez wspólne działania, RAISE będzie wspierać cele UE polegające na umieszczeniu nauki i technologii w centrum jej gospodarki, utrzymaniu wiodącej pozycji w badaniach podstawowych, umożliwieniu innowacji służenia ludzkości oraz przyjmowaniu światowych talentów do wyboru Europy.
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
Debata na temat polityki spójności w Parlamencie Europejskim
5 listopada ponad 20 regionalnych przewodniczących i ministrów debatowało z posłami do Parlamentu Europejskiego (PE) podzielając wspólną wizję wzmocnionej polityki spójności po 2027 r. przynoszącej korzyści wszystkim terytoriom i obywatelom oraz pozwalającej na realizację konkretnych projektów. Wydarzenie odbyło się w Parlamencie Europejskim i zostało zorganizowane przez koalicję EUregions4cohesion przy wsparciu wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego Younousa Omarjee, Antonelli Sberny i Javiego Lopeza.
We wprowadzeniu do debaty, Alain Rousset, przewodniczący regionu Nowa Akwitania (Francja), podkreślił, że „ryzyko renacjonalizacji funduszy spójności podważa samo istnienie Europy”. Dodał także, że „regiony pragną zachować możliwość negocjowania strategii rozwoju terytorialnego bezpośrednio z Komisją Europejską, a na spójność należy przeznaczyć jasny i odrębny budżet”.
Przedstawiciele polskich, fińskich, francuskich, niemieckich, włoskich, irlandzkich, rumuńskich, hiszpańskich, słowackich i szwedzkich regionów, a także Europejskiego Komitetu Regionów zabrali głos, aby przedstawić argumenty za niezależnym budżetem na politykę spójności po 2027 r., a także kluczową rolą regionów w planowaniu strategicznym i wyborze projektów. Polskie regiony na spotkaniu reprezentowali: Olgierd Geblewicz, marszałek woj. zachodniopomorskiego, Małgorzata Jarosińska-Jedynak, członkini zarządu woj. Podkarpackiego, Łukasz Prokorym, marszałek woj. Podlaskiego, a także Szymon Ogłaza, marszałek woj. opolskiego.
Marszałek Łukasz Prokorym zaznaczył, że „Europa będzie silna tylko wtedy, gdy silne będą jej regiony - te duże i małe, centralne i przygraniczne”. Wśród konkretnych wyzwań i potrzeb wskazał na konieczność zapewnienia dodatkowego wsparcia dla regionów wschodnich UE, zwracając uwagę na ich specyficzne położenie i potrzeby rozwojowe. Podkreślił również znaczenie wzmocnienia roli Europejskiego Funduszu Społecznego oraz kontynuacji strategii Inteligentnych Specjalizacji (S3), które jego zdaniem są fundamentalne dla tworzenia lokalnych ekosystemów innowacji i efektywnych łańcuchów wartości w regionach.
Małgorzata Jarosińska-Jedynak zwróciła uwagę na wysoki poziom decentralizacji środków w Polsce. Podkreśliła także, że integracja polityki spójności ze wspólną polityką rolną w praktyce może doprowadzić do konkurencji między nimi i w efekcie do przesunięcia finansowania rozwoju obszarów wiejskich kosztem innych priorytetów. Zaznaczyła, że polityki te powinny się uzupełniać, gdyż obie stanowią filary równomiernego rozwoju Unii Europejskiej i są kluczowe dla zrównoważonego wzrostu.
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
statystyki 1
Polskie instytucje osiągają lepsze wyniki we wszystkich kluczowych miarach uczestnictwa w Programie Ramowym Horyzont Europa niż w Horyzoncie 2020, jak wynika z porównania wartości wskaźników uczestnictwa w obu programach na tym samym etapie realizacji (czyli po pierwszych 699 konkursach – dane z 6 października 2025 r.).
W programie Horyzont Europa polskim beneficjentom (694 organizacje) przyznano dotychczas ponad 823 mln euro na realizację 1531 projektów. To wzrost o blisko 119% wartości dofinansowania netto w porównaniu z analogicznym okresem Horyzontu 2020 (376,5 mln euro) oraz wzrost liczby projektów z polskim udziałemo prawie 32% (1 165 projektów w H2020).
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
path discovereu 99d02d00a5a47e3923329cf1534303ca
W 2025 r. świętujemy 40-lecie podpisania układu z Schengen, dzięki któremu możemy dziś podróżować bez kontroli granicznych. Weź udział w programie DiscoverEU, wygraj bilet i wyrusz w podróż po Europie! Masz 18 lat i Twoje miejsce zamieszkania znajduje się w jednym z krajów UE lub krajów spoza UE stowarzyszonych z programem Erasmus+? DiscoverEU to wspaniała okazja, aby wyruszyć na podbój Europy!
Nabory zgłoszeń trwają od 30 października do 13 listopada 2025 r. (start i koniec przyjmowania zgłoszeń o 12:00:00 w południe czasu obowiązującego w Brukseli).
DiscoverEU
DiscoverEU jest obecnie częścią programu Erasmus+. Laureaci zdobywają bilety na podróż koleją, podczas której odkryją bogactwo kulturowe Europy i jej historię. Ta wyprawa będzie również okazją do zawarcia znajomości z mieszkańcami całego kontynentu!
Otrzymasz bilet na podróż środkami transportu najbardziej przyjaznymi dla środowiska, takimi jak pociągi. Inne rodzaje transportu będą dozwolone tylko w szczególnych przypadkach (osoby mieszkające na wyspach lub na obszarach oddalonych).
Wraz z biletem otrzymasz kartę zniżkową DiscoverEU, która oferuje dostęp do zakwaterowania, kultury, sportu, transportu lokalnego i innych atrakcji i usług po korzystniejszych cenach.
Jak to działa?
Do udziału w konkursie kwalifikują się osoby, które:
- urodziły się w okresie od 1 stycznia 2007 r. (włącznie) do 31 grudnia 2007 r. (włącznie)
- podadzą w internetowym formularzu zgłoszeniowym prawidłowy numer dowodu tożsamości, paszportu lub karty pobytowej
- mają obywatelstwo jednego z następujących krajów lub miejsce zamieszkania* w jednym z następujących krajów:
- jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej (co obejmuje kraje i terytoria zamorskie)
- lub jednym z państw trzecich stowarzyszonych z programem Erasmus+ (Islandia, Liechtenstein, Macedonia Północna, Norwegia, Serbia i Turcja)
- zgadzają się z oświadczeniem w formularzu zgłoszeniowym.
* Więcej informacji znajdziesz w regulaminie konkursu, w pkt „2. Kryteria kwalifikowalności”.
Następnie należy rozwiązać quiz i odpowiedzieć na pytanie dodatkowe (nie dotyczy to kandydatów zgłaszających się jako członkowie grupy).
Laureaci będą mogli odbyć podróż trwającą co najmniej 1 dzień i najwyżej 30 dni w ustalonym okresie, nie wcześniej niż od 1 marca 2026 r.
Pamiętaj, że jeśli jesteś osobą z niepełnosprawnością lub masz problemy zdrowotne, które mogą utrudnić podróżowanie, otrzymasz pomoc i wsparcie ułatwiające Ci udział. Więcej informacji znajdziesz w odpowiedzi na pytanie C.10 na stronie z najczęściej zadawanymi pytaniami.
Czy można podróżować w grupie?
Tak, można! Możesz podróżować w pojedynkę lub w grupie. Do swojej grupy możesz dodać maksymalnie cztery osoby pod warunkiem, że spełniają wszystkie warunki udziału w konkursie podane powyżej. Aby się zgłosić, będą musiały użyć Twojego kodu zgłoszenia. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w pytaniach B.5–B.11 na stronie z najczęściej zadawanymi pytaniami.
Możesz również zaplanować podróż razem z innymi uczestnikami DiscoverEU! Pomoże Ci w tym forum grupy DiscoverEU na Facebooku. Wystarczy dołączyć do grupy, aby skontaktować się z innymi uczestnikami.
Po ogłoszeniu wyników konkursu agencje narodowe programu Erasmus+ zorganizują spotkania, na których pomogą laureatom w nawiązaniu kontaktów i przygotowaniu się do podróży.
Relacje z podróży
Uczestnicy automatycznie zostają ambasadorami DiscoverEU. Ambasadorzy proszeni są o zamieszczenie relacji z podróży w mediach społecznościowych, z użyciem hasztagu #DiscoverEU. Możesz też zrobić prezentację na temat podróży z DiscoverEU w swojej szkole lub miejscowości. Chcesz zobaczyć, jak wyglądały poprzednie edycje konkursu? Zajrzyj do ulotek, które zawierają informacje na temat DiscoverEU i relacje młodych ludzi, którzy odkrywali Europę z biletami DiscoverEU w kieszeni.
Źródło: DiscoverEU
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
fundusze budżet UE
Posłowie do PE chcą, aby budżet na 2026 r. wzmacniał kluczowe priorytety Unii w niepewnych czasach oraz wspomagał badania naukowe, konkurencyjność i obronność.
Parlament ustalił ogólny poziom środków na zobowiązania na 2026 r. (czyli prawnie wiążące obietnice wypłat w tym samym roku lub później) na 193,9 mld euro, co stanowi wzrost o 597,8 mln euro w porównaniu z propozycją Komisji. Ogólny poziom środków na płatności (rzeczywiste wypłaty dla beneficjentów) ustalono na 192,6 mld euro.
Posłowie podkreślają, że w obliczu globalnej niestabilności, zagrożeń bezpieczeństwa, rosnącego protekcjonizmu i pogłębiających się zmian klimatycznych, UE potrzebuje silnego budżetu inwestycyjnego, który wspiera ludzi i ich priorytety. Przywracają oni 1,3 mld euro w środkach na zobowiązania dla kluczowych programów, które zostały obcięte przez rządy państw UE, do poziomu pierwotnie zaproponowanego przez Komisję. Krytykują Radę za te redukcje, argumentując, że ignorują one rzeczywiste potrzeby i szkodzą kluczowym programom, takim jak Erasmus+ i EU4Health.
Badania i infrastruktura
Posłowie chcą zwiększyć środki na program Horyzont Europa o 60 mln euro oraz na sieci transportowe i energetyczne o 80 mln euro, aby wzmocnić konkurencyjność, tworzenie miejsc pracy i infrastrukturę transgraniczną. Chcą również zwiększyć finansowanie w obszarach zdrowia i edukacji, podnosząc środki na programy EU4Health i Erasmus+ o 5 mln euro każdy.
Zdolności reagowania i mobilność wojskowa
Biorąc pod uwagę rosnące ceny żywności i potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, posłowie chcą zwiększyć wsparcie dla młodych rolników (o dodatkowe 23 mln euro) oraz inne priorytety w ramach Europejskiego Funduszu Gwarancji Rolnych (o 40 mln euro). Parlament proponuje również zwiększenie o 30 mln euro środków na Mechanizm Ochrony Ludności w celu poprawy koordynacji i reagowania na katastrofy w związku z coraz częstszymi klęskami żywiołowymi. Posłowie argumentują, że mobilność wojskowa powinna otrzymać dodatkowe 35 mln euro, ponieważ odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu obronnym UE.
Niestabilność geopolityczna i kryzysy globalne
Posłowie postulują zwiększenie o 35 mln euro wsparcia dla południowego sąsiedztwa UE oraz o 25 mln euro dla wschodniego sąsiedztwa. W zakresie pomocy humanitarnej chcą zwiększenia budżetu o 50 mln euro, biorąc pod uwagę rosnącą niestabilność geopolityczną, narastające globalne kryzysy humanitarne i sytuacje awaryjne wywołane zmianami klimatycznymi.
Koszty spłaty pakietu odbudowy NextGenerationEU
UE stoi w obliczu nieoczekiwanego wzrostu kosztów obsługi długu związanego z NextGenerationEU w 2026 r. o 4,2 mld euro – dwukrotnie więcej niż prognozowała Komisja. Posłowie twierdzą, że nie może to prowadzić do ograniczenia finansowania kluczowych programów, takich jak Erasmus+ czy EU4Health, i chcą odwrócić cięcia wprowadzone przez rządy państw UE względem pierwotnych szacunków Komisji. Domagają się właściwego zastosowania uzgodnionego „mechanizmu kaskadowego”, który ma służyć zarządzaniu rosnącymi kosztami spłaty długu NextGenerationEU i chronić sztandarowe programy.
Rezolucja, przyjęta stosunkiem głosów 384 do 202 przy 58 wstrzymujących się, podsumowuje stanowisko Parlamentu.
Kolejne kroki
Głosowanie plenarne rozpoczyna trzy tygodnie negocjacji z Radą, która przyjęła swoje stanowisko we wrześniu, w celu osiągnięcia porozumienia w sprawie budżetu na przyszły rok przed końcem roku. Pierwsza runda rozmów ma się odbyć 4 listopada.
Kontekst
Ponad 93% budżetu UE trafia bezpośrednio do programów unijnych wspierających ludzi i projekty w państwach członkowskich, a część inwestycji obejmuje także kraje partnerskie poza UE. Roczny budżet UE, obejmujący 27 państw i 450 mln Europejczyków, jest stosunkowo niewielki – średnio od 160 do 200 mld euro rocznie w latach 2021–2027. Dla porównania, jest to kwota porównywalna z budżetem narodowym Polski, która liczy 39 mln mieszkańców lub równoważna ok. 30% budżetu Niemiec, liczących 84 mln mieszkańców.
Źródło: Parlament Europejski
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
snimok ekrana 2025 10 17 v 12.19.01 af00f05b
Dwoje dziennikarzy, uwięzionych na Białorusi i w Gruzji, została laureatami Nagrody Sacharowa za wolność myśli w 2025 roku, która zostanie wręczona przez Parlament 16 grudnia.
Ogłaszając laureatów w sali plenarnej w środę, przewodnicząca PE Roberta Metsola powiedziała: „Przyznając tegoroczną Nagrodę Sacharowa za Wolność Myśli Andrzejowi Poczobutowi z Białorusi oraz Mzii Amaglobeli z Gruzji, oddajemy hołd dwóm dziennikarzom, których odwaga jest światłem nadziei dla wszystkich, którzy odmawiają milczenia. Oboje zapłacili wysoką cenę za mówienie prawdy w obliczu władzy, stając się symbolami walki o wolność i demokrację. Parlament stoi po ich stronie oraz po stronie wszystkich, domagających się wolności.”
Andrzej Poczobut to dziennikarz, eseista, bloger i działacz mniejszości polskiej na Białorusi. Znany z otwartej krytyki reżimu Łukaszenki oraz z publikacji na temat historii i praw człowieka, był wielokrotnie aresztowany. Przetrzymywany od 2021 roku, został skazany na osiem lat kolonii karnej. Jego stan zdrowia od tego czasu się pogorszył, jednak mimo braku niezbędnej opieki medycznej wciąż walczy o wolność i demokrację. Obecny stan zdrowia Poczobuta nie jest znany, a jego rodzina nie ma prawa do odwiedzin.
W rezolucji przyjętej 15 marca 2023 r. Parlament zażądał natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Andrzeja Poczobuta, stwierdzając, że zarzuty wobec niego są „motywowane politycznie” i mają na celu „uciszenie niezależnych głosów oraz tłumienie wolności słowa i zrzeszania się”.
Mzia Amaglobeli, gruzińska dziennikarka i dyrektorka internetowych portali informacyjnych Batumelebi i Netgazeti, została aresztowana w styczniu 2025 roku za udział w antyrządowych protestach w Gruzji. W sierpniu została skazana na dwa lata więzienia z powodów politycznych. Jako pierwsza kobieta–więzień polityczny w Gruzji od czasu uzyskania przez kraj niepodległości i obrończyni wolności słowa, Amaglobeli stała się symbolem prodemokratycznego ruchu protestacyjnego w Gruzji, sprzeciwiającego się reżimowi partii rządzącej „Gruzińskie Marzenie” po kontrowersyjnych wyborach z października 2024 r.
W rezolucji przyjętej 19 czerwca 2025 r. Parlament wezwał do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Mzii Amaglobeli w Gruzji, potępiając „systematyczne ataki reżimu Gruzińskiego Marzenia na instytucje demokratyczne, opozycję polityczną, niezależne media, społeczeństwo obywatelskie i niezawisłość sądownictwa”.
Parlament wspiera obrońców demokracji i wolności słowa
Parlament Europejski jest zdecydowanym zwolennikiem demokratycznej opozycji na Białorusi i w 2020 roku przyznał jej Nagrodę Sacharowa za wolność myśli. W maju 2024 roku przewodnicząca Roberta Metsola podpisała list intencyjny dotyczący wzmocnienia współpracy między Parlamentem Europejskim a siłami demokratycznymi na Białorusi. Podczas uroczystego posiedzenia plenarnego w Strasburgu 22 października 2025 r. Parlament gościł dwoje czołowych liderów białoruskiej opozycji, Siarhieja Cichanouskiego i Swiatłanę Cichanouską, a tego samego dnia przyjął kolejną rezolucję dotyczącą sytuacji na Białorusi.
W odniesieniu do Gruzji, w listopadzie 2024 roku Parlament wezwał do przeprowadzenia nowych wyborów po kontrowersyjnych wyborach z października 2024 r. W lipcu 2025 r. posłowie do PE przyjęli rezolucję potępiającą regres demokratyczny i represje w Gruzji, stwierdzając, że obecny rząd gruziński zagraża ścieżce akcesyjnej kraju do UE. Wezwali UE i państwa członkowskie do nałożenia dwustronnych i skoordynowanych sankcji personalnych na kluczowych urzędników partii Gruzińskie Marzenie. Zwrócili się także Komisję Europejską o dokonanie przeglądu wdrażania umowy stowarzyszeniowej UE–Gruzja.
Nagroda Sacharowa za wolność myśli
Nagroda Sacharowa za wolność myśli, nazwana imieniem radzieckiego fizyka i dysydenta politycznego Andrieja Sacharowa, jest najwyższym wyróżnieniem Unii Europejskiej w dziedzinie praw człowieka. Od 1988 roku Parlament co roku przyznaje ją osobom, grupom lub organizacjom za ich działania na rzecz obrony praw człowieka, wolności słowa i wartości demokratycznych.
Wielu laureatów Nagrody Sacharowa zostało później uhonorowanych Pokojową Nagrodą Nobla. Najnowszym przykładem jest Maria Corina Machado z Wenezueli, laureatka Nagrody Sacharowa 2024, która otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla w 2025 roku. Do grona tych laureatów należą również Nelson Mandela, Malala Yousafzai, Denis Mukwege, Nadia Murad, Aleś Bialacki i Oleksandra Matwiiczuk.
Aby zobaczyć listę poprzednich laureatów Nagrody Sacharowa, kliknij tutaj.
Źródło: Parlament Europejski
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
00 01kwitnienie wiśni
50 mln euro na wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych trafi do rolników w Bułgarii, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, w Polsce i Rumunii. Polska otrzyma 14,8 mln, które mają częściowo zrekompensować straty w uprawach jagód, porzeczek, wiśni i ogórków.
Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący przeznaczenia prawie 50 mln euro z rezerwy rolnej na wsparcie rolników uprawiających owoce, orzechy i warzywa w Bułgarii, na Węgrzech, Łotwie, Litwie, w Polsce i Rumunii. Rolnicy w tych państwach członkowskich ponieśli ostatnio znaczne szkody w wyniku niekorzystnych zjawisk klimatycznych.
Po zatwierdzeniu przez państwa członkowskie we wniosku Komisji przyznano 7,4 mln EUR Bułgarii, 10,8 mln EUR Węgrom, 4,2 mln EUR Łotwie, 1,1 mln EUR Litwie, 14,8 mln EUR Polsce i 11,5 mln EUR Rumunii. Państwa te mogą uzupełnić to wsparcie UE do 200 proc. środkami krajowymi.
We wszystkich sześciu państwach członkowskich późne przymrozki, po których w wielu przypadkach następował grad lub ulewny deszcz, zniszczyły dużą część zbiorów owoców, warzyw, orzechów i nasion.
Wiosną 2025 r. w Bułgarii panowała trudna pogoda, która zaczęła się od wysokich temperatur w lutym, powodując zbyt wczesne kwitnienie drzew owocowych. Zimno i mróz, które nastąpiły w marcu i kwietniu, uszkodziły wiele upraw, zwłaszcza migdały, jabłka, morele, wiśnie, brzoskwinie, gruszki, śliwki i orzechy włoskie. Na Łotwie po ciepłej kwietniowej pogodzie nastąpił mróz i ulewne deszcze, które zniszczyły drzewa owocowe, jagody i warzywa oraz uprawy nasion, takie jak groch, dynie i len. Podobny problem miała Litwa - wczesne ciepło sprawiło, że uprawy rosły szybciej, ale później mróz w kwietniu i maju poważnie uszkodził jabłka, porzeczki, jagody, wiśnie, gruszki i śliwki. Na Węgrzech mróz w kwietniu i maju dotknął prawie cały kraj, niszcząc uprawy jabłek, moreli, wiśni, brzoskwiń, gruszek i pigwy. Polska stanęła w obliczu długich mrozów w kwietniu i maju, a następnie silnych gradów, które dotknęły uprawy jagód, porzeczek, wiśni i ogórków. Rumunia została również dotknięta późnymi przymrozkami, które zniszczyły pąki i kwiaty, powodując znaczne straty w produkcji owoców.
Aby zapewnić skuteczność tego wyjątkowego środka, ważne jest, aby beneficjenci szybko otrzymywali nadzwyczajne wsparcie finansowe. Płatności dla rolników z tytułu nadzwyczajnego wsparcia finansowego dla Bułgarii, Łotwy, Litwy, Węgier, Polski i Rumunii należy dokonać przed dniem 30 kwietnia 2026 r.
Kontekst
W ramach rezerwy rolnej w ramach obecnej wspólnej polityki rolnej (2023–2027)
dostępne jest co najmniej 450 mln euro rocznie, aby pomóc rolnikom w radzeniu sobie z zakłóceniami na rynku lub wyjątkowymi zdarzeniami mającymi wpływ na produkcję lub dystrybucję. Biorąc pod uwagę rosnącą częstotliwość niekorzystnych zjawisk klimatycznych, Komisja podkreśliła znaczenie wzmocnienia narzędzi zarządzania ryzykiem i promowania ich szerszego stosowania w całej UE, a także proaktywnych środków mających na celu wyeliminowanie pierwotnych przyczyn i poprawę odporności gospodarstw rolnych w perspektywie średnioterminowej. Dzięki najnowszym wnioskom Komisji
dotyczącym uproszczenia możliwe będą nowe płatności kryzysowe w ramach planów strategicznych WPR dla rolników stojących w obliczu klęsk żywiołowych. W swoim wniosku dotyczącym następnej WPR (2028–2034) Komisja zamierza podwoić rezerwę kryzysową, aby wesprzeć odporność europejskich rolników i sektora rolno-spożywczego na zakłócenia na rynku.
Aby uzyskać więcej informacji
Źródło: Przedstawicielstwo KE w Polsce
***
Tekst na tej stronie jest tłumaczeniem maszynowym. Powrót do wersji oryginalnej.
Komisja Europejska nie może zagwarantować, że to tłumaczenie jest dokładne, i nie może zostać pociągnięta do odpowiedzialności w przypadku błędów. Więcej informacji na temat tłumaczenia maszynowego
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
Spotkanie polskiej delegacji z komisarzem Serafinem autor BIWW
W dniach 13-15 października Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego wziął udział w sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów, której towarzyszył Europejski Tydzień Regionów i Miast (EWRC) – największe doroczne wydarzenie w Brukseli poświęcone polityce regionalnej. Przy tej okazji Marszałek M. Woźniak współprzewodniczył pierwszemu w historii wspólnemu posiedzeniu polskiej i czeskiej delegacji do KR. Polscy samorządowcy spotkali się również z Piotrem Serafinem, unijnym Komisarzem ds. budżetu, z którym dyskutowali na temat propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej wieloletnich ram finansowych UE na lata 2028-2034.
Przewodniczący czeskiej delegacji R. Linek i przewodniczący polskiej delegacji M. Woźniak autor Prague House
Podczas wspólnego posiedzenia z czeską delegacją omówiono priorytetowe tematy dla obu reprezentacji krajowych, które stanowią podstawę do bliższej współpracy. Członkowie obu delegacji zwrócili uwagę na konieczność podjęcia wspólnych działań dotyczących propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej wieloletniego budżetu UE po 2026 r. oraz przyszłości funduszy europejskich. Szczególną uwagę poświęcono Funduszowi Sprawiedliwej Transformacji, z których obecnie korzystają samorządy w obu krajach odchodzące od wydobycia węgla. W kontekście przyszłości funduszy podkreślono też potrzebę utrzymania środków na wspólna politykę rolną, a także współpracę transgraniczną, która ma ogromne znaczenie dla samorządów znajdujących się po obu stronach prawie 800-kilometrowej granicy polsko-czeskiej. Członkowie delegacji dyskutowali także o potrzebie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, zmiany klimatu oraz problemów demograficznych.
- Szczegóły
- Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
sztuczna inteligencja2
Drugą w naszym kraju Fabrykę Sztucznej Inteligencji zbuduje konsorcjum kierowane przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH w Krakowie. Gaia AI Factory to kolejny krok w budowie europejskiej sieci centrów AI, których zadaniem będzie rozwój badań, innowacji i zastosowań sztucznej inteligencji. Polska już wcześniej stała się ważnym uczestnikiem tej sieci dzięki poznańskiemu projektowi PIAST AI Factory, realizowanemu przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS).
Środki potrzebne na sfinansowanie projektu (70 mln euro) pochodzą w równych częściach z Polski i Komisji Europejskiej - za nasz wkład finansowy odpowiadają Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Cyfryzacji.
Budujemy cyfrową suwerenność
– Polska staje się jednym z kluczowych ośrodków rozwoju zaufanej sztucznej inteligencji w Europie. Gaia AI Factory to nie tylko inwestycja w infrastrukturę, lecz także impuls dla całego ekosystemu nauki, administracji i innowacji. Dzięki współpracy z partnerami akademickimi i przemysłowymi tworzymy przestrzeń, w której nowe technologie będą rozwijane w sposób bezpieczny, przejrzysty i zgodny z europejskimi wartościami. To ważny krok w kierunku budowy cyfrowej suwerenności Polski i wzmacniania naszej pozycji w europejskiej gospodarce opartej na wiedzy – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.
Synergia nauki i biznesu
Dzięki nowoczesnej infrastrukturze obliczeniowej i współpracy między ośrodkami badawczymi a przemysłem możemy szybciej przekuwać wyniki badań w praktyczne rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji. Takie inicjatywy umacniają rolę Polski w europejskim środowisku technologicznym i sprzyjają tworzeniu gospodarki napędzanej innowacjami oraz specjalistyczną wiedzą.
Wspólne przedsięwzięcie Polski i UE
Projekt Gaia AI Factory o łącznej wartości około 300 mln zł (70 mln euro) jest współfinansowany w równych częściach przez Polskę i Unię Europejską w ramach programu Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w zakresie Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC JU). Polski wkład współfinansują Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Ministerstwo Cyfryzacji. Celem inicjatywy jest stworzenie infrastruktury i ekosystemu wspierającego rozwój zaawansowanych technologii sztucznej inteligencji, zgodnych z europejskimi wartościami zaufania, przejrzystości i odpowiedzialności.
Nowy etap rozwoju polskiej sztucznej inteligencji
Gaia AI Factory będzie przyspieszać rozwój i wdrażanie technologii sztucznej inteligencji w Polsce. Projekt obejmuje rozbudowę krajowej infrastruktury superkomputerowej, udostępnienie zaawansowanych repozytoriów danych oraz programy rozwoju kompetencji – od specjalistycznych szkoleń po rozwój talentów w obszarze AI. Fabryka skoncentruje się na trzech strategicznych obszarach:
- ochronie zdrowia,
- sektorze kosmicznym oraz
- rozwoju dużych modeli językowych (LLM).
Nowa infrastruktura powstanie w oparciu o superkomputer nowej generacji, wyposażony w ponad tysiąc układów GPU, zoptymalizowanych pod kątem treningu i wdrażania modeli AI.
Polska częścią europejskiej sieci Fabryk AI
Gaia AI Factory powstaje w ramach ogólnoeuropejskiego programu Fabryk AI, koordynowanego przez EuroHPC JU. Polska już wcześniej stała się ważnym uczestnikiem tej sieci dzięki poznańskiemu projektowi PIAST AI Factory, realizowanemu przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS). Oba ośrodki – PIAST i Gaia – będą ściśle współpracować z fińską LUMI AI Factory, tworząc rozproszony ekosystem wspierający badania, innowacje i wdrażanie zaufanych rozwiązań sztucznej inteligencji w Europie.
Więcej o poznańskim PIAST AI Factory na stronie Ministerstwa Cyfryzacji.
Od Fabryk do Gigafabryk AI – kolejny krok w budowie europejskiej suwerenności technologicznej
Polska, wraz z Estonią, Litwą i Łotwą, uczestniczy również w projekcie AI Gigafactories – nowej inicjatywie Komisji Europejskiej, której celem jest rozwój infrastruktury obliczeniowej nowej generacji dla modeli AI o bilionach parametrów. Podczas gdy Fabryki AI zapewniają przestrzeń do szkolenia, testowania i wdrażania modeli sztucznej inteligencji w skali krajowej, Gigafabryki AI będą stanowić europejskie centra o mocy umożliwiającej rozwój najbardziej zaawansowanych modeli i aplikacji – w tym systemów multimodalnych, symulacyjnych czy językowych. Oba projekty są ze sobą komplementarne i kluczowe dla budowy suwerennego, europejskiego ekosystemu AI – łączącego moc obliczeniową, dane i wiedzę w ramach wspólnej infrastruktury badawczej i przemysłowej.
Źródło: gov.pl
Edycja: BIWW
