Co 6 miesięcy kolejne państwo członkowskie przejmuje rotacyjną prezydencję w Radzie. W tym okresie przewodniczy posiedzeniom tej instytucji na wszystkich szczeblach, pomagając zapewnić ciągłość prac UE.
Państwa członkowskie, które mają kolejno sprawować prezydencję, ściśle ze sobą współpracują trójkami. System ten został wprowadzony w 2009 r. traktatem lizbońskim. Każda grupa trzech państw wyznacza długofalowe cele i przygotowuje wspólny program tematów i ważnych spraw, którymi Rada będzie się zajmować przez 18 miesięcy. Na podstawie tego programu każde z trzech państw opracowuje własny, bardziej szczegółowy 6-miesięczny program.
Obecna grupa składa się z Francji, Czech i Szwecji.
Prezydencja francuska w Radzie UE: 1 stycznia – 30 czerwca 2021
Priorytety prezydencji francuskiej wynikają z jej motta: „Odbudowa, siła i poczucie przynależności”:
- odbudowa, by Europa mogła wspierać transformację ekologiczno-cyfrową
- siła, by bronić naszych wartości i interesów i je promować
- poczucie przynależności, by budować i rozwijać wspólną wizję Europy poprzez kulturę, nasze wartości i naszą wspólną historię.
Z przemówienia wygłoszonego 9 grudnia 2021 r. przez prezydenta Francji Emmanuela Macrona na temat priorytetów prezydencji francuskiej wynika, że skupi się ona na trzech głównych obszarach:
- realizacji programu na rzecz suwerenności europejskiej, czyli zdolności Europy do istnienia na świecie w swoim obecnym kształcie i do obrony swoich wartości i interesów
- budowaniu nowego europejskiego modelu wzrostu
- tworzeniu Europy o bardziej ludzkim wymiarze.
Gdybym miał podsumować jednym zdaniem cel tej prezydencji na okres od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r., powiedziałbym, że musimy przekształcić się z Europy opartej na współpracy wewnątrz naszych granic w Europę o silnej pozycji na świecie, w pełni suwerenną, mogącą dokonywać własnych wyborów i będącą panem swojego losu.
- Emmanuel Macron, prezydent Francji. Prezentacja francuskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w Pałacu Elizejskim (9 grudnia 2021)
- Portal prezydencji francuskiej
- Priorytety prezydencji francuskiej
- Kalendarz posiedzeń i wydarzeń za prezydencji francuskiej
Zadania prezydencji
Prezydencja kieruje pracami Rady nad unijnym ustawodawstwem oraz dba o ciągłość programu UE, porządek procedur legislacyjnych i współpracę państw członkowskich. Musi więc być uczciwym i bezstronnym mediatorem.
Prezydencja ma 2 główne zadania:
Planowanie i prowadzenie posiedzeń Rady i jej organów przygotowawczych
Prezydencja przewodniczy posiedzeniom Rady w poszczególnych składach (z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych) oraz jej organów przygotowawczych: stałych komitetów (takich jak Komitet Stałych Przedstawicieli – Coreper) oraz grup roboczych i komitetów zajmujących się bardzo szczegółowymi sprawami.
Prezydencja dba, by dyskusje przebiegały prawidłowo i by przestrzegane były regulamin Rady i jej metody pracy.
Organizuje również wiele formalnych i nieformalnych posiedzeń w Brukseli i w swoim kraju.
Reprezentowanie Rady w stosunkach z innymi instytucjami UE
Prezydencja reprezentuje Radę w stosunkach z innymi instytucjami UE, zwłaszcza z Komisją i Parlamentem Europejskim. Stara się wypracować porozumienie co do aktów ustawodawczych podczas rozmów trójstronnych, nieformalnych negocjacji i posiedzeń komitetu pojednawczego.
Prezydencja pracuje w ścisłej koordynacji z:
- przewodniczącym Rady Europejskiej
- wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.
Wspomaga ich prace, a czasem jest proszona o wykonanie pewnych zadań w zastępstwie wysokiego przedstawiciela, np. o reprezentowanie Rady do Spraw Zagranicznych przed Parlamentem Europejskim lub przewodniczenie tej Radzie, gdy dyskutuje ona nad wspólną polityką handlową.