Aktualności

Polska będzie mieć kolejną fabrykę AI

Szczegóły

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli

Utworzono: 14 październik 2025

  Drugą w naszym kraju Fabrykę Sztucznej Inteligencji zbuduje konsorcjum kierowane przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH w Krakowie. Gaia AI Factory to kolejny krok w budowie europejskiej sieci centrów AI, których zadaniem będzie rozwój badań, innowacji i zastosowań sztucznej inteligencji. Polska już wcześniej stała się ważnym uczestnikiem tej sieci dzięki poznańskiemu projektowi PIAST AI Factory, realizowanemu przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS).

Środki potrzebne na sfinansowanie projektu (70 mln euro) pochodzą w równych częściach z Polski i Komisji Europejskiej - za nasz wkład finansowy odpowiadają Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Cyfryzacji.

Budujemy cyfrową suwerenność

– Polska staje się jednym z kluczowych ośrodków rozwoju zaufanej sztucznej inteligencji w Europie. Gaia AI Factory to nie tylko inwestycja w infrastrukturę, lecz także impuls dla całego ekosystemu nauki, administracji i innowacji. Dzięki współpracy z partnerami akademickimi i przemysłowymi tworzymy przestrzeń, w której nowe technologie będą rozwijane w sposób bezpieczny, przejrzysty i zgodny z europejskimi wartościami. To ważny krok w kierunku budowy cyfrowej suwerenności Polski i wzmacniania naszej pozycji w europejskiej gospodarce opartej na wiedzy – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

Synergia nauki i biznesu

Dzięki nowoczesnej infrastrukturze obliczeniowej i współpracy między ośrodkami badawczymi a przemysłem możemy szybciej przekuwać wyniki badań w praktyczne rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji. Takie inicjatywy umacniają rolę Polski w europejskim środowisku technologicznym i sprzyjają tworzeniu gospodarki napędzanej innowacjami oraz specjalistyczną wiedzą.

Wspólne przedsięwzięcie Polski i UE

Projekt Gaia AI Factory o łącznej wartości około 300 mln zł (70 mln euro) jest współfinansowany w równych częściach przez Polskę i Unię Europejską w ramach programu Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w zakresie Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC JU). Polski wkład współfinansują Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Ministerstwo Cyfryzacji. Celem inicjatywy jest stworzenie infrastruktury i ekosystemu wspierającego rozwój zaawansowanych technologii sztucznej inteligencji, zgodnych z europejskimi wartościami zaufania, przejrzystości i odpowiedzialności.

Nowy etap rozwoju polskiej sztucznej inteligencji

Gaia AI Factory będzie przyspieszać rozwój i wdrażanie technologii sztucznej inteligencji w Polsce. Projekt obejmuje rozbudowę krajowej infrastruktury superkomputerowej, udostępnienie zaawansowanych repozytoriów danych oraz programy rozwoju kompetencji – od specjalistycznych szkoleń po rozwój talentów w obszarze AI. Fabryka skoncentruje się na trzech strategicznych obszarach: 

Nowa infrastruktura powstanie w oparciu o superkomputer nowej generacji, wyposażony w ponad tysiąc układów GPU, zoptymalizowanych pod kątem treningu i wdrażania modeli AI.  

Polska częścią europejskiej sieci Fabryk AI

Gaia AI Factory powstaje w ramach ogólnoeuropejskiego programu Fabryk AI, koordynowanego przez EuroHPC JU. Polska już wcześniej stała się ważnym uczestnikiem tej sieci dzięki poznańskiemu projektowi PIAST AI Factory, realizowanemu przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS). Oba ośrodki – PIAST i Gaia – będą ściśle współpracować z fińską LUMI AI Factory, tworząc rozproszony ekosystem wspierający badania, innowacje i wdrażanie zaufanych rozwiązań sztucznej inteligencji w Europie.

Więcej o poznańskim PIAST AI Factory na stronie Ministerstwa Cyfryzacji.

Od Fabryk do Gigafabryk AI – kolejny krok w budowie europejskiej suwerenności technologicznej

Polska, wraz z Estonią, Litwą i Łotwą, uczestniczy również w projekcie AI Gigafactories – nowej inicjatywie Komisji Europejskiej, której celem jest rozwój infrastruktury obliczeniowej nowej generacji dla modeli AI o bilionach parametrów. Podczas gdy Fabryki AI zapewniają przestrzeń do szkolenia, testowania i wdrażania modeli sztucznej inteligencji w skali krajowej, Gigafabryki AI będą stanowić europejskie centra o mocy umożliwiającej rozwój najbardziej zaawansowanych modeli i aplikacji – w tym systemów multimodalnych, symulacyjnych czy językowych. Oba projekty są ze sobą komplementarne i kluczowe dla budowy suwerennego, europejskiego ekosystemu AI – łączącego moc obliczeniową, dane i wiedzę w ramach wspólnej infrastruktury badawczej i przemysłowej.

Źródło: gov.pl

Edycja: BIWW

Posiedzenie komisji COTER z udziałem Marszałka Marka Woźniaka

Szczegóły

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli

Utworzono: 10 październik 2025

7 października br. w Brukseli odbyło się posiedzenie Komisji Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER) Europejskiego Komitetu Regionów, w której udział wziął Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego. Głównymi tematami spotkania był przyszły budżet unijny oraz przeciwdziałanie ubóstwu transportowemu w Europie.

W lipcu bieżącego roku Komisja Europejska ogłosiła propozycję wieloletnich ram finansowych na lata 2028-2034. Zaproponowano kwotę wynoszącą prawie 1,98 biliona euro, co stanowi 1,26 proc. dochodu narodowego brutto (DNB) wszystkich państw UE. Kwotę ta ma zostać podzielona na trzy główne filary: (1) Europejski Fundusz Spójności Gospodarczej, Społecznej i Terytorialnej, Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, Rybołówstwa i Polityki Morskiej, Dobrobytu i Bezpieczeństwa; (2) Europejski Fundusz Konkurencyjności oraz (3) fundusz „Globalny wymiar Europy”. Ponadto środki z unijnego budżetu trafią na administrację oraz spłatę długu zaciągniętego na poczet funduszu odbudowy „NextGenerationEU”. Do 21 października br. trwają konsultacje publiczne, w ramach których można zabrać głos w sprawie przyszłego kształtu budżetu UE i polityk unijnych.

Komitet Regionów określił kluczowe postulaty wobec przedstawionej przez KE propozycji nt. WRF, w tym m.in konieczność zachowania polityki spójności będącej długoterminową europejską strategią inwestycyjną, ukierunkowania na konkretny obszar, elastyczności i uproszczenie prawodawstwa. Zdaniem KR Unii potrzebne są wystarczające środki finansowe, które pomogą zlikwidować lukę inwestycyjną powstającą w związku z nowymi wyzwaniami i związanymi z nimi priorytetami UE takimi jak obronność i konkurencyjność Europy.

KR w ramach przygotowywanej opinii na temat propozycji budżetu, chce odrzucić proponowaną centralizację modelu zarządzania unijnymi funduszami i wezwać instytucje UE do zagwarantowania w nim istotnej roli samorządów oraz przestrzegania zasad partnerstwa i pomocniczości. Projekt opinii obejmuje także propozycję przywrócenia programów operacyjnych oraz funkcjonujących obecnie trzech kategorii regionów (mniej rozwinięte, przejściowe, bardziej rozwinięte).

W dyskusji z przedstawicielem Komisji Europejskiej oraz duńskiej prezydencji reprezentującej Radę, przedstawiciele europejskich samorządów poparli konieczność zmian w unijnym budżecie, który musi dostosować się do nowej sytuacji geopolitycznej i sprostać nowym wyzwaniom. Wyraziły jednak głębokie zaniepokojenie brakiem pewności dla ich przyszłej roli ze względu na propozycję centralizacji środków finansowych na poziomie rządów krajowych. Zwrócono również uwagę, że  partnerstwo oparte na wielopoziomowym zarządzaniu jest podstawą wdrażania unijnych funduszy, które są w efekcie widoczne dla obywateli we wszystkich gminach, miastach i regionach.

Komisja COTER przyjęła również opinię pt. „Przeciwdziałanie ubóstwu transportowemu w celu wzmocnienia spójności i konkurencyjności Europy”.  Dokument ten zwraca uwagę, że ubóstwo transportowe jest coraz powszechniejsze w regionach i miastach Unii Europejskiej. Wiąże się z brakiem dostępności odpowiednich sieci połączeń, ale i z jego wysokimi kosztami, które prowadzą do izolacji społeczności, szczególnie w małych miejscowościach czy terenach wiejskich. Opinia podkreśla, że odpowiedni transport daje dostęp do podstawowych usług, edukacji i zatrudnienia  oraz wpływa na rozwój konkurencyjności.

Autor: BIWW