Uniwersytet z Danii i duńska organizacja działająca na rzecz zielonej transformacji poszukują partnerów, z którymi stworzą konsorcjum w celu ubiegania się o możliwość realizowania projektu w ramach programu Horyzont Europa.
Tytuł projektu i jego numer referencyjny: Innowacyjne rozwiązania problemu nadmiernego stosowania opakowań i tworzyw sztucznych jednorazowego użytku oraz związanego z nimi zanieczyszczania mikroplastikiem (HORIZON-CL6-2021-CIRCBIO-01-03)
Program finansowania: Horyzont Europa
Zarys problemu, cele projektu i dlaczego ważna będzie jego realizacja: Dania dąży do zmniejszenia emisji CO2 o 70% do 2030 r. oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r. – by mogło się to stać, koniecznym jest podjęcie długoterminowych wysiłków, aby zminimalizować zużycie tworzyw sztucznych oraz zarządzanie już powstałymi odpadami plastiku. Pozostawiany przez tworzywa sztuczne ślad klimatyczny częściowo spowodowany jest energią (i częściową związanymi z nią emisjami), wytwarzaną w trakcie produkowania wyrobów z tworzyw sztucznych, a częściowo CO2 uwalnianym podczas spalania tworzyw sztucznych. Każdego roku w Danii spala się ok. 370 000 ton tworzyw sztucznych (opakowań plastikowych i innych tworzyw sztucznych) – spalanie plastiku powoduje emisję ok. miliona ton CO2 na rok. Warto podkreślić, ze Duńczycy muszą zredukować w kraju całkowitą roczną emisję 24 mln ton CO2, w 2030 r., by osiągnąć cel 70% redukcji – emisje ze spalania tworzyw sztucznych odpowiadają ok. 4% całkowitego zobowiązania do redukcji w 2030 r.
W związku z powyższym istnieje potrzeba rozwiązań innowacyjnych, których celem będzie zmniejszenie zużycia tworzyw sztucznych (a przez to zmniejszenie energii i emisji wytwarzanych w trakcie produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych), jak również innowacji, które wspomogą gospodarkę odpadami oraz przetwarzanie tworzyw sztucznych. Często ograniczenie ilości tworzyw sztucznych związane jest z konsumentem, który zaczyna preferować używanie produktów wielokrotnego zamiast jednorazowego użytku. Z kolei ponowne wykorzystanie odpadów z tworzyw sztucznych bywa uwarunkowane projektowaniem zarówno produktów, jak i opakowań w sposób umożliwiający recykling pod względem technicznym i ekonomicznym.
Obecnie znane są rozwiązania sposobów projektowania tworzyw i opakowań z tworzyw sztucznych, by mogły one zostać ponownie wykorzystane lub poddane procesowi recyklingu zamiast spalania. Duńskie Stowarzyszenie Przedsiębiorców Tworzyw Sztucznych we współpracy z kilkoma dużymi przedsiębiorstwami, przygotowało kompleksowy przewodnik projektowania, który ma pomóc w tym zakresie. Tymczasem kluczową przeszkodę w wykorzystaniu tego potencjału stanowi brak popytu na produkty i opakowania z tworzyw sztucznych, które przeznaczone są do ponownego wykorzystania – zatem jeśli nie istnieje rynek, to nie ma potencjału biznesowego dla przedsiębiorstw, by mogły inwestować w produkty, opakowania oraz systemy ponownego wykorzystania. Reasumując – jeśli systemy, produkty i opakowania nie są przeznaczone do ponownego wykorzystania, ciężko jest zagwarantować funkcjonowanie stabilnej gospodarki w obszarze odpadów i recyklingu, co prowadzi do tego, że znaczna część odpadów z tworzyw sztucznych zostaje spalona. Istnieje zatem konieczność rozwoju popytu na systemy do ponownego wykorzystania oraz nadające się do recyklingu produkty i opakowania z tworzyw sztucznych.
Krótko o podmiotach zaangażowanych w inicjatywę i o przyszłym partnerstwie:
Obecnie konsorcjum składa się z dwóch partnerów:
- Gate 21 – organizacja partnerska na rzecz zielonej transformacji, która składa się z regionów, gmin, przedsiębiorstw i ośrodków wiedzy. Podmioty zaangażowane w Gate21 zajmują się opracowywaniem rozwiązań na rzecz zrównoważonej Danii, a to doświadczenie mogłoby zostać wykorzystywane w projekcie.
- Uniwersytet w Roskilde (region Zelandia, Dania) – od momentu powstania w 1972 r. jest instytucją wiodącą wśród europejskich uniwersytetów w zakresie ponownego rozpatrywania tradycyjnych sposobów podejścia zarówno do nauczania, jak i do prowadzenia badań. Pracownicy naukowi Uniwersytetu w Roskilde prowadząc badania przykładają szczególną uwagę na poszukiwanie odpowiedzi na społeczne aspekty wiedzy oraz rozwiązywanie złożonych problemów w sposób jak najbardziej kompleksowy. Ponadto, pracownicy naukowi z duńskiego uniwersytetu uczestniczyli w wielu projektach badawczych dotyczących problematyki minimalizowania i zarządzania odpadami z tworzyw sztucznych we współpracy z władzami publicznymi, przedsiębiorstwami prywatnymi, organizacjami przemysłowymi oraz organizacjami pozarządowymi.
Bazując na duńskim regionie Zelandia, istnieją fundamenty do stworzenia silnego partnerstwa, które będzie mogło rozwijać, testować, pokazywać i zwiększać skalę innowacyjnych rozwiązań w zakresie ograniczania i recyklingu produktów i opakowań z tworzyw sztucznych. Region Zelandia dąży do zwiększenia ponownego wykorzystywania opakowań z tworzyw sztucznych do 55% do 2030 r. do jest zgodne z unijnym celem określonym w dyrektywie ws. opakowań. Natomiast we wszystkich czterech regionach Wielkiej Kopenhagi tworzywa sztuczne zostały również uznane za istotny temat rozwoju w Zielonej Karcie Wielkiej Kopenhagi. Zwraca się uwagę, iż regiony muszą wspierać wycofywanie tworzyw sztucznych poprzez udostępnianie stanowisk badawczych oraz zwiększanie popytu na zrównoważone alternatywy dla tworzyw sztucznych.
Podejście innowacyjne: celem przygotowania i przetestowania systemowych rozwiązań w zakresie ograniczania oraz zwiększanie ponownego używania odpadów z tworzyw sztucznych, partnerstwo będzie równolegle współpracować oraz tworzyć nowe rozwiązania w kilku ogniwach łańcucha wartości. Z uwagi na to, iż produkty z tworzyw sztucznych oraz zapotrzebowanie na tworzywa sztuczne nie są jednakowe, niezbędne jest także zdefiniowanie i wyodrębnienie potrzeb, konkretnych produktów lub rodzajów tworzyw sztucznych, by umożliwić testowanie spójnych rozwiązań systemowych w odniesieniu do producentów, konsumentów i przetwarzających. Na rozwiązania będą składać się inicjatywy o charakterze organizacyjnym, finansowym, technicznym, behawioralnym, zarówno wewnętrzne w konkretnych ogniwach, jak i skoordynowane między ogniwami łańcucha wartości tworzyw sztucznych.
Poszukiwani partnerzy: podmioty zaangażowane w łańcuch wartości tworzyw sztucznych, którzy pełnią istotną rolę w działaniach na rzecz gospodarki obiegowej poprzez ograniczania zużywania tworzyw pierwotnych i zwiększanie ponownego wykorzystywania tworzyw charakteryzujących się wysoką wartością. Podmioty te mogą należeć zarówno do sektora publicznego, jak i prywatnego - poszukiwane są zarówno regiony, gminy, przedsiębiorstwa zajmujące się odpadami, producenci i konsumenci tworzyw sztucznych oraz instytucje naukowe – jeśli dążą do ograniczenia zużywania tworzyw sztucznych i umożliwienia zwiększenia recyklingu tworzyw sztucznych.
W przypadku zainteresowania udziałem w projekcie, prosimy o kontakt przed 23.06 br. z Martą Raptis na adres: marta.raptis@wielkopolska.eu
