Plan Junckera a inwestycje w Wielkopolsce

Europejski Fundusz Inwestycji Strukturalnych (EFIS) realizowany w ramach tzw. „Planu Junckera” to trzyletni plan mobilizacji inwestycji w Europie, przedstawiony przez Przewodniczącego Komisji Europejskiej Jeana-Claude Junckera pod koniec listopada 2014 r. W jego ramach Komisja przeznaczy 21 mld euro na pożyczki, które mają przyciągnąć nowe inwestycje z sektora prywatnego o łącznej wartości 315 mld euro. Tak więc każde wydane euro ma zwrócić się 15-krotnie. Komisja liczy na to, że zainwestowane środki przyniosą wzrost PKB wynoszący nawet 440 mld euro oraz pozwolą na stworzenie ponad miliona miejsc pracy.

Propozycje projektów inwestycyjnych zostały przedstawione przez wszystkie państwa członkowskie UE, a o wyborze poszczególnych inwestycji będzie decydował komitet ekspertów, co ma zapewnić wybór najlepszych pomysłów, które przyczynią się do rozwoju całej Unii. Programem będzie zarządzał Europejski Bank Inwestycyjny, a inwestycje mają ruszyć w połowie bieżącego roku.

 

Polskie propozycje projektów

Polska złożyła ok. 260 propozycji projektów. Ich łączny kosz wynosi 132,8 mld euro, czyli ponad 1/3 wartości inwestycji, które miałyby być zrealizowane w ramach Planu Junckera. Należy jednak zaznaczyć, że lista projektów nie jest wiążąca i przedstawia jedynie propozycje działań o potencjale inwestycyjnym. Wiele przedstawionych projektów dotyczy województwa wielkopolskiego.

Transport

Prawie połowa polskich propozycji projektów to inwestycje transportowe. Ich lista obejmuje zarówno drogi (35 projektów) oraz kolej (46 projektów), jak i transport wodny śródlądowy (18 projektów). Są one w dużej mierze związane z rozwojem Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T), której dwa korytarze (1 – Bałtyk-Adriatyk i 2 – Morze Północne – Bałtyk) przechodzą przez Polskę. Fragmenty obu korytarzy znajdują sie na terytorium Wielkopolski, a plany inwestycyjne w ramach EFIS dotyczące naszego regionu są właśnie po części związane z ich rozwojem.

Jeden projekt – kolei dużych prędkości na linii Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław – odpowiada prawie połowie wartości wszystkich proponowanych inwestycji kolejowych. Jego szacowana wartość to 7,5 mld euro. Jednym z większych zaproponowanych projektów są też prace na linii kolejowej E59 pomiędzy Poznaniem a Szczecinem, która jest częścią wyżej wspomnianego korytarza Bałtyk-Adriatyk. Inwestycje w ramach „Planu Junckera” mogłyby też objąć trasę z Krzyża przez Piłę do Bydgoszczy oraz linię 281, przechodzącą przez takie miejscowości jak Krotoszyn, Jarocin, Września i Gniezno.

Inwestycje drogowe dotyczą przede wszystkim dróg ekspresowych i autostrad. Na liście zaproponowanych projektów można znaleźć przecinającą Wielkopolskę z północy na południe drogę S11, zarówno na trasie Piła – Poznań, jak i Poznań – Kępno oraz przechodzącą przez Piłę trasę S10, łączącą ją na zachód ze Szczecinem i na wschód z Bydgoszczą. Obie trasy wpisują się w kompleksową sieć TEN-T będącą uzupełnieniem sieci bazowej.

Nowe technologie

Innym istotnym z wielkopolskiego punktu widzenia obszarem proponowanych inwestycji w ramach EFIS są nowe technologie. Pomimo, że środki zaplanowane na te inwestycje są zdecydowanie mniejsze niż w przypadku projektów transportowych, to na listę wpisano kilka ważnych propozycji dla Wielkopolski. Dotyczą one przede wszystkim rozwoju Internetu światłowodowego i poprawę dostępu do sieci poprzez budowę korytarzy transmisyjnych na obszarach wiejskich oraz podniesienie jej standardu z technologii HFC do FTTH. Wielkopolska jest również gotowa, aby udostępnić zasięg LTE – Internetu mobilnego nowej generacji, w celu rozwoju sieci w paśmie 3,4 – 3,8 GHz. Projekty te są związane z budową Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej, która jest podstawą informatyzacji regionu.

Największym jednak polskim projektem w tym obszarze będzie rozwój gospodarki opartej na wiedzy. Jego koszt szacuje się na 4 mld euro, czyli 2/3 łącznej kwoty przeznaczonej na polskie projekty dotyczące nowych technologii. Projekt ten będzie obejmował monitorowanie informacji dotyczących natężenia ruchu na autostradach, warunków pogodowych, czy poziomu rzek i ma stać się częścią systemu funkcjonującego całej Unii Europejskiej.

Energia

Ponad 100 przedstawionych przez Polskę projektów dotyczy inwestycji w sektorze energii. Tutaj również nie brakuje projektów uwzględniających potrzeby Wielkopolski, a większość z nich to inwestycje związane z sieciami dystrybucyjnymi energii elektrycznej. Inwestycje dotyczące linii wysokiego napięcia mogą być realizowane w północno-zachodniej części województwa, m.in. pomiędzy Pniewami i Wronkami oraz Międzychodem i Sierakowem oraz w powiatach: śremskim, gostyńskim, rawickim, kościańskim i leszczyńskim. Na liście projektów znalazły się również inwestycje związane z podstacjami energetycznymi, a sześć z nich znajduje się w Wielkopolsce.

Projekty energetyczne, które mogą być realizowane w innych województwach obejmują również inwestycje w węgiel, który w najbliższych latach ma pozostać głównym źródłem energii w Polsce. Nie zabrakło też propozycji dotyczącej gazociągu Północ-Południe, prowadzącego ze Świnoujścia do Chorwacji i otwierającego dostęp do nowych źródeł energii, m.in. z Norwegii. Zaplanowano również inwestycje w odnawialne źródła energii, m.in. w farmy wiatrowe, budowę zakładów produkcji energii z odpadów, budowę elektrowni wiatrowej na Wiśle, a także ekologiczne ogrzewanie oraz samochody hybrydowe i elektryczne.

Infrastruktura społeczna i edukacja

W ramach EFIS Polska zaplanowała również inwestycje społeczne. Obejmują one z jednej strony rewitalizację poprzemysłowych obszarów miejskich, a z drugiej – projekty związane z opieką nad seniorami oraz zwiększenie liczby żłobków i innych placówek opieki nad dziećmi do 3. roku życia. Jednym z zaplanowanych projektów jest również fundusz rozwoju dualnego systemu kształcenia zawodowego, pozwalający na tworzenie klastrów składających się ze szkół zawodowych oraz pracodawców.

Szczegółowe informacje nt. planu inwestycyjnego

Pełna lista polskich projektów

Oprac. Biuro Wielkopolski w Brukseli
19.02.2015