Polityka spójności Unii Europejskiej (UE) obejmuje wszystkie regiony i miasta UE, a jej celem jest wspieranie tworzenia miejsc pracy, stymulowanie konkurencyjności przedsiębiorstw, wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju oraz poprawa jakości życia obywateli. Jest ona realizowana za pomocą następujących funduszy:
- Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), który inwestuje w rozwój społeczny i gospodarczy wszystkich regionów i miast UE
- Funduszu Spójności (FS), który inwestuje w ochronę środowiska i transport w mniej zamożnych państwach UE
- Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (EFS+), który wspiera miejsca pracy i tworzy sprawiedliwe i sprzyjające włączeniu społecznemu społeczeństwo w państwach UE
- Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST), który wspiera regiony, na które transformacja w kierunku neutralności klimatycznej wywiera największy wpływ
- Wsparcia na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy (REACT-EU), które zajmuje się wpływem pandemii koronawirusa na sytuację gospodarczą regionów UE.
Polityka spójności obejmuje wszystkie regiony w UE. Większość funduszy kieruje się jednak tam, gdzie są one najbardziej potrzebne: do regionów, których produkt krajowy brutto na mieszkańca (PKB) wynosi mniej niż 75 % średniej UE. Środki z EFRR i EFS+ przydziela się trzem kategoriom regionów (regionom słabiej rozwiniętym, regionom lepiej rozwiniętym, regionom w okresie przejściowym). Niektóre kraje korzystają z Funduszu Spójności, natomiast niektóre regiony o szczególnych potrzebach otrzymują specjalne finansowanie (na przykład regiony najbardziej oddalone i regiony, które zmagają się z poważnymi i trwałymi wyzwaniami geograficznymi lub demograficznymi, takie jak obszary transgraniczne, obszary górskie, wyspy i obszary słabo zaludnione). Wszystkie państwa UE mogą korzystać z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, lecz środki z tego funduszu są przeznaczone przede wszystkich dla regionów, które najbardziej odczuły wpływ przejścia z paliw kopalnych na czystsze formy energii.
Województwo wielkopolskie znajduje się w kategorii regionów w okresie przejściowym. Korzysta zarówno z EFRR, ESF+, jak i Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (Wielkopolska Wschodnia) oraz z Funduszu Spójności*( w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 w skrócie FEnIKS).
5 celów na latach 2021-2027
Na lata 2021–2027 określono pięć celów polityki spójności UE wspierających rozwój. Należą do nich:
1. Bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa;
2. Bardziej przyjazne dla środowiska, nieskoemisyjne przejście na gospodarkę zeroemisyjną;
3. Lepiej połączona Europa dzięki zwiększeniu mobilności;
4. Europa o silniejszym wymiarze społecznym, bardziej sprzyjająca włączeniu społecznemu;
5. Europa bliższa obywatelom dzięki wspieraniu zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju wszystkich rodzajów terytoriów.
Priorytety funduszy
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego wspiera inwestycje w ramach wszystkich pięciu celów polityki, lecz głównymi priorytetami są cele polityki 1 i 2.
Cel polityki 4 jest głównym priorytetem Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.
Fundusz Spójności wspiera realizację celów polityki 2 i 3.
Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji zapewnia wsparcie w osiąganiu specjalnych celów szczegółowych.
Potencjalni beneficjenci
- władze i organy administracyjne szczebla lokalnego, regionalnego i krajowego
- instytucje społeczne, kulturalne i oświatowe
- organizacje pracowników i pracodawców, jak również organizacje zajmujące się szkoleniami, wspierające pracowników, wspierające rynek pracy
- organizacje pozarządowe i charytatywne
- organy administracji publicznej i instytucje samorządowe
- przedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), w tym mikroprzedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstwa społeczne i stowarzyszenia.
Aby uzyskać więcej informacji, potencjalni beneficjenci powinni skontaktować się z krajową i regionalną instytucją zarządzającą odpowiedzialną za koordynację funduszy UE w ich kraju/regionie. Beneficjenci mogą różnić się w zależności od obszarów priorytetowych danych projektów oraz głównych priorytetów określanych przez poszczególne państwa członkowskie.
Regionalną instytucją zarządzającą dla Funduszy Europejskich dla Wielkopolski jest Zarząd Województwa Wielkopolskiego. Beneficjentom informacji udzielają Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich .
Wydarzenia i informacje związane z tym tematem
- Polityka spójności
- Fundusze Europejskie
- Znajdź przyszłe wydarzenia dotyczące polityki regionalnej organizowane przez różne instytucje UE
- Wyszukiwanie publikacji na temat polityki regionalnej
Źródło: Komisja Europejska i Przewodnik po finansowaniu UE - wydanie z 2023 r.
