Przedstawione dziś sprawozdanie Komisji dotyczące zatrudnienia w Unii Europejskiej ma zostać przyjęte przez ministrów pracy 29 lutego. Ocenia ono realizację reform w poszczególnych państwach członkowskich, podkreślając ogromne postępy i pozytywne zmiany, jakie dokonały się w Europie w zakresie zatrudnienia.
Ostatnio przeprowadzone reformy rynku pracy zaczynają przynosić owoce, powiedział Vladimir Szpidla, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i równości szans. Bezrobocie strukturalne spadło o jedną trzecią od 2004 r., a stopa zatrudnienia w UE, wynosząca obecnie 66%, zbliża się coraz bardziej do naszego ogólnego celu, jakim jest osiągnięcie zatrudnienia na poziomie 70%.
Wszystkie państwa członkowskie przeprowadziły od 2005 istotne reformy, ale nie wszystkie w równie zdecydowany sposób. Dlatego też komisarz wezwał do podwojenia wysiłków, szczególnie w kontekście wyzwań stojących przed Europą, takich jak globalizacja czy starzenie się społeczeństwa. Nie bez znaczenia jest tutaj bardziej precyzyjne kierunkowanie inwestycji na uczenie się przez całe życie.
Zatrudnienie a wiek i płeć pracownika
Stopa zatrudnienia wśród starszych pracowników wynosi 43,5% (docelowo ma wynieść 50%), a wśród kobiet 57,2% (docelowo 60%). W przypadku obu wskaźników w Europie zauważalna jest zdecydowana tendencja wzrostowa.
Pomimo wyraźnych osiągnięć w 2006 r., Europa nie osiągnęła jeszcze celów, jakie wyznaczyła sobie w obszarze zatrudnienia na 2010 r. Do ich osiągnięcia potrzeba jeszcze kolejnych 20 milionów nowych miejsc pracy. Z drugiej strony odnotowano znaczący spadek bezrobocia – z 8,9% w 2005 r. do 8,2% w 2006 r., do czego przyczyniły się niemal wszystkie państwa członkowskie. Bezrobocie zmniejszyło się zarówno wśród kobiet (obecnie wynosi 9%), jak i mężczyzn (7%). Ponadto już drugi rok z rzędu spada wskaźnik długotrwałego bezrobocia (z 4% do 3,6%), co świadczy o coraz lepszej kondycji rynku pracy.
Młodzież wciąż bezrobotna
Trudności w znalezieniu zatrudnienia nadal napotykają osoby o niskich kwalifikacjach, niepełnosprawni i migranci. Poważnym problemem dla wielu krajów pozostaje też wysokie bezrobocie wśród młodych ludzi. Średnia dla UE wynosi obecnie 17,4%. Wprawdzie w poprzednim roku bezrobocie wśród tej grupy ogółem spadło, jednak był to wpływ pozytywnych zmian w nielicznych państwach członkowskich (w Polsce, Bułgarii, na Litwie, w Holandii i Hiszpanii). W pozostałych państwach od 2004 r. postępuje rzeczywisty wzrost stopy bezrobocia wśród młodych osób, a ich szanse na zatrudnienie są wszędzie dwa razy mniejsze niż wśród innych grup wiekowych czynnych zawodowo.
Reformy dobre, ale nie zawsze dobrze ukierunkowane
Prawie połowa państw członkowskich UE opracowała lub opracowuje kompleksowe strategie mające lepiej zapewniać równowagę między elastycznością na rynku pracy i bezpieczeństwem zatrudnienia. Dotychczasowe wyniki w zakresie poszczególnych elementów modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (flexicurity) nie były zbyt pozytywne.
o Poważnym problemem w wielu państwach członkowskich pozostaje segmentacja rynku pracy, a wiele z państw zamiast na ogólnej reformie istniejącego prawa pracy, wciąż skupia się jedynie na konkretnych aspektach regulacji rynku pracy.
o Reformy systemów zabezpieczenia społecznego ograniczały się nierzadko do reform ubezpieczeń emerytalnych.
o Od 2000 r. coraz niższe są nakłady budżetowe na aktywną politykę rynku pracy (zarówno mierzone udziałem w PKB, jak i w przeliczeniu na pracownika).
o Między 2005 a 2006 r. nieznacznie w skali całej UE wzrósł udział środków na uczenie się przez całe życie. W połowie państw członkowskich nastąpił jednak jego faktyczny spadek, nadal występują też znaczące różnice w ofercie szkoleniowej dla dorosłych.
Decydujące znaczenie dla pokonania różnic w wydajności UE i jej największych konkurentów na świecie ma istotny wzrost nakładów na inwestycje w kapitał ludzki. Jednocześnie powinny one być bardziej skupione w obszarach szczególnego zapotrzebowania rynku pracy. Kształcenie powinno się zaczynać od najmłodszych lat i być kontynuowane przez całe życie, a kwalifikacje zdobyte w pracy muszą być uznawane w całej Europie.
Coraz bardziej odczuwalny brak wykwalifikowanych pracowników w coraz większej liczbie sektorów (m.in. opieka zdrowotna, opieka nad starszymi osobami, edukacja, wiele sektorów rzemieślniczych, inżynieria) wskazuje na potrzebę lepszej i częstszej oceny rynku pod kątem poszukiwanych kwalifikacji. Europa musi zwiększyć krajową i regionalną mobilność pracowników, a także porozumieć się w kwestii wspólnej polityki imigracyjnej. Takiej polityce powinny towarzyszyć działania służące lepszej integracji ekonomicznej i społecznej imigrantów.
Wspólne sprawozdanie w sprawie zatrudnienia (wniosek Komisji): więcej
Zalecenia dla poszczególnych krajów: więcej
Autor: Komisja Europejska
