river 977476 1280
Parlament Europejski pracuje nad prawem, które pomoże zmniejszyć zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych UE.
Według Europejskiej Agencji Środowiska, od początku lat 90-tych zanieczyszczenie wody w UE zmniejszało się. Od 2016 r. postęp uległ jednak spowolnieniu - 58% wód powierzchniowych jest zanieczyszczonych. Według ocen, „dobry stan chemiczny” ma jedynie 42% jednolitych części wód powierzchniowych (czyli np. jezior lub innych naturalnych lub sztucznych zbiorników wodnych) i 77% wód podziemnych.
Zgodnie z dążeniem do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń zawartym w Europejskim Zielonym Ładzie, Komisja Europejska przedstawiła w październiku 2022 r. wniosek ws. przeglądu list obserwacyjnych substancji zanieczyszczających wody powierzchniowe i podziemne, które należy monitorować i kontrolować w celu ochrony jednolitych części wód słodkich.
We wrześniu 2023 r. Parlament przyjął swoje stanowisko w sprawie ochrony wód gruntowych i powierzchniowych przed zanieczyszczeniami oraz poprawy standardów jakości wody. Nowe prawo rewiduje ramową dyrektywę wodną, dyrektywę ws. ochrony wód podziemnych i dyrektywę ws. środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej (dyrektywę ws. wód powierzchniowych). Celem jest lepsza ochrona zdrowia ludzkiego i naturalnych ekosystemów przed substancjami zanieczyszczającymi.
Rozszerzenie listy obserwacyjnej odnośnie zanieczyszczeń wody
Posłowie i posłanki do Parlamentu Europejskiego proponują, aby lista obserwacyjna substancji zanieczyszczających nie ograniczała się do maksymalnej liczby substancji, jak proponuje Komisja Europejska. Chcą, aby była regularnie aktualizowana, co pozwoli nadążać za nowymi dowodami naukowymi i szybkim tempem pojawiania się nowych chemikaliów.
Parlament chce dodania do listy obserwacyjnej szeregu substancji, w tym mikrodrobin plastiku, jak tylko zostaną zidentyfikowane odpowiednie metody monitorowania.
Zapobieganie zanieczyszczeniom wód gruntowych
Aby lepiej chronić wody gruntowe, posłowie i posłanki domagają się, aby wartości graniczne - czyli normy jakości służące do oceny stanu chemicznego - były 10 razy niższe dla wód gruntowych niż te dla wód powierzchniowych.
Chcą także dodania określonych substancji per- i polifluoroalkilowych do listy substancji zanieczyszczających wody gruntowe, ponieważ substancje te wykryto w ponad 70% punktów pomiarowych wód gruntowych w UE. Posłowie i posłanki chcą bardziej rygorystycznych norm dotyczących glifosatu, bisfenolu, atrazyny, produktów farmaceutycznych i pestycydów.
Zanieczyszczający powinni płacić
W sprawozdaniu wskazano również, że producenci produktów zawierających substancje zanieczyszczające powinni pokrywać część kosztów monitorowania.
Oczyszczanie ścieków komunalnych
Kolejnym źródłem zanieczyszczenia wody mogą być ścieki komunalne. W kwietniu 2024 r. Parlament przyjął nowe przepisy dla poprawy oczyszczania i ponownego wykorzystania ścieków, aby chronić środowisko i zdrowie.
Należy lepiej monitorować ścieki komunalne pod kątem zanieczyszczeń chemicznych, w tym „wiecznych chemikaliów” (czyli substancji per- i polifluoroalkilowych), mikroplastików i patogenów (takich jak wirusy i bakterie).
Producenci środków farmaceutycznych i kosmetyków będą mieli obowiązek pokrywać część kosztów wynikających z dodatkowego oczyszczania wody.
Kraje UE będą musiały wprowadzić „plany oszczędzania wody i ponownego jej wykorzystania”, aby rozwiązać problem niedoboru wody.
Kolejne kroki
Rozmowy z rządami krajów UE na temat ostatecznego kształtu przepisów dotyczących ochrony wód gruntowych i wód powierzchniowych będą mogły rozpocząć się po tym, gdy Rada przyjmie swoje stanowisko.
Więcej odnośnie działań UE w walce z zanieczyszczeniami
- Plastik w oceanach: fakty, skutki oraz nowe przepisy UE
- Jak UE walczy z zanieczyszczeniem powietrza?
Więcej nt. walki z zanieczyszczeniami wody
- Zanieczyszczenia w wodach UE: aktualizacja substancji chemicznych objętych kontrolą [EN]
- Rewizja standardów zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych [EN]
- Zintegrowana gospodarka wodna – zmienione wykazy zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnychotwiera się w nowym oknie
- Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby
Źródło: Parlament Europejski
