W ostatnich latach klęski żywiołowe stały się coraz częstsze i dotkliwsze, wywierając wpływ na każdy region Europy i powodując dużą liczbę poszkodowanych i znaczne szkody w infrastrukturze i środowisku. UE odgrywa kluczową rolę w koordynowaniu reakcji na klęski żywiołowe w całej Europie i poza nią, a także w radzeniu sobie z epidemiami, powodziami, burzami, pożarami lasów, trzęsieniami ziemi i katastrofami spowodowanymi przez człowieka.
Klęski żywiołowe nie znają granic i mogą dotknąć jedno lub kilka państw bez ostrzeżenia. Dobrze skoordynowana wspólna reakcja zapewnia pojedynczy punkt kontaktowy w sytuacjach nadzwyczajnych, zwiększając wydajność i skuteczność. W 2001 r. ustanowiono Unijny Mechanizm Ochrony Ludności w celu zacieśnienia współpracy między krajami UE i 10 uczestniczącymi państwami w zakresie ochrony ludności, poprawy zapobiegania klęskom żywiołowym, gotowości i reagowania na nie.
W przypadku wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej każde państwo może zwrócić się o pomoc za pośrednictwem Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC). Centrum działa 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu, monitoruje wydarzenia globalne i zapewnia szybkie wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych poprzez bezpośrednie powiązania z krajowymi organami ochrony ludności. Na potrzeby misji w Europie i poza nią można szybko zmobilizować wyspecjalizowane zespoły i sprzęt, takie jak samoloty gaśnicze, zespoły poszukiwawczo-ratownicze, a także medyczne. Podejście to łączy wiedzę fachową i zasoby pierwszego reagowania, pozwala uniknąć powielania wysiłków i zapewnia szybką pomoc.
Aby zaplanować reakcję, ERCC może opierać się na usłudze programu Copernicus w zakresie zarządzania kryzysowego (EMS), która dostarcza aktualnych i dokładnych informacji geoprzestrzennych na potrzeby planowania operacji pomocy w przypadku klęsk żywiołowych. Usługa dotyczy różnych rodzajów klęsk żywiołowych i wspiera działania w zakresie zapobiegania, przygotowania i reagowania na nie i odbudowy po nich.
Inicjatywa rescEU, w pełni finansowana przez UE i prowadzona przez państwa UE, dodatkowo wzmacnia ochronę przed klęskami żywiołowymi i zarządza pojawiającymi się zagrożeniami. Ta rezerwa europejskich zdolności obejmuje samoloty gaśnicze, śmigłowce, samoloty do ewakuacji medycznej, zapasy artykułów medycznych i szpitale polowe gotowe na wypadek sytuacji zagrożenia zdrowia. Aby przygotować się do sezonu pożarów lasów w 2024 r., oprócz rezerwy rescEU Unia utworzyła flotę 32 obiektów do gaszenia pożarów z powietrza i zgromadziła 556 strażaków w całej Europie.
W przypadku stanów zagrożenia zdrowia Europejski Korpus Medyczny koordynuje europejską reakcję w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Od 2020 r. UE zwiększyła swoją gotowość medyczną za pośrednictwem rescEU. Obejmuje to rezerwy artykułów medycznych i możliwości ewakuacji w celu wzmocnienia zdolności Europejskiego Korpusu Medycznego w zakresie szybkiej pomocy medycznej w UE i poza nią.
Na potrzeby natychmiastowej pomocy w sytuacjach wyjątkowych europejski numer alarmowy 112 jest dostępny bezpłatnie w całej UE. Dzwoniąc pod numer 112 łączysz się ze służbami ratunkowymi, w tym pogotowiem ratunkowym, strażą pożarną lub policją, przy czym specjalnie przeszkoleni operatorzy kierują połączenia do odpowiednich służb.
Jednolite podejście Europy do reagowania na klęski i katastrofy, za pośrednictwem Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności i rescEU, stanowi przykład współpracy w zakresie ochrony życia i minimalizowania skutków klęsk żywiołowych.
Dodatkowe informacje
Unijny Mechanizm Ochrony Ludności
Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC)
Usługa programu Copernicus w zakresie zarządzania kryzysowego
UE zapewnia ochronę: jak Europa połączyła siły w walce z pożarami lasów
Szybka pomoc UE: jak Europa odpowiada na globalne klęski żywiołowe
Źródło: Komisja Europejska