Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje wstępne porozumienie z Parlamentem Europejskim i Radą w sprawie rozporządzenia o użytkowaniu gruntów, zmianie użytkowania gruntów i leśnictwie (LULUCF) w celu zwiększenia unijnego celu pochłaniania dwutlenku węgla netto przez naturalne pochłaniacze do 310 mln ton ekwiwalentu CO2 do 2030 r. W porozumieniu tym wyznaczono ambitne i sprawiedliwe cele dla każdego państwa członkowskiego, aby odwrócić tendencje w zakresie zmniejszania się pochłaniania dwutlenku węgla w UE.
Porozumienie jest kolejnym krokiem w kierunku przyjęcia przez Komisję pakietu legislacyjnego „Gotowi na 55” w celu realizacji ambitnych celów klimatycznych UE w ramach Europejskiego Zielonego Ładu w następstwie niedawnych porozumień w sprawie zaprzestania sprzedaży nowych samochodów emitujących CO2 w Europie do 2035 r. oraz zwiększenia krajowych celów w zakresie redukcji emisji w sektorach transportu, budynków, odpadów i rolnictwa. W świetle toczącej się konferencji COP27 i zbliżającej się konferencji stron o różnorodności biologicznej COP15 dzisiejsze porozumienie pokazuje, że UE łączy ambitne cele z działaniami. Świadczy ono również po raz kolejny o tym, że UE nie spowalnia swojej transformacji ekologicznej w obliczu rosyjskiej inwazji na Ukrainę, lecz przyspiesza prace, aby do 2050 r. stać się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu.
Państwa członkowskie będą odpowiedzialne za dbanie o swoje pochłaniacze dwutlenku węgla i ich rozbudowę, aby osiągnąć nowy cel UE. Państwa członkowskie dysponują wieloma środkami w celu poprawy gospodarowania gruntami, w tym zrównoważoną gospodarką leśną czy ponownym nawadnianiem torfowisk. Fundusze UE, takie jak program LIFE, oferują wsparcie finansowe na działania w dziedzinie klimatu w rolnictwie i leśnictwie. W tym celu państwa członkowskie powinny zaktualizować swoje plany strategiczne w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR), aby odzwierciedlały one wyższy poziom ambicji w odniesieniu do sektora gruntów.
Porozumienie upraszcza obowiązujące przepisy i poprawia jakość monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji i pochłaniania za pomocą dokładniejszego i bardziej precyzyjnego monitorowania danych, takich jak dane geograficzne i teledetekcja. W latach 2021–2025 cele pozostają ściśle dostosowane do obecnego rozporządzenia LULUCF i zawartej w nim tzw. zasady zerowego salda mającej na celu utrzymanie obecnych poziomów pochłaniania dwutlenku węgla. W drugiej fazie w latach 2026–2030 unijny cel pochłaniania netto z LULUCF wzrośnie do -310 mln ton ekwiwalentu CO2, co wprowadzi Unię na ścieżkę prowadzącą do osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r. Każde państwo członkowskie wniesie sprawiedliwy wkład w ramach celu rozdzielonego między państwa członkowskie w oparciu o najnowsze poziomy pochłaniania lub emisji oraz potencjał dalszego zwiększania pochłaniania.
Dalsze kroki
Dzisiejsze wstępne porozumienie wymaga teraz formalnego przyjęcia przez Parlament i Radę. Po zakończeniu tej procedury nowe przepisy prawne zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie.
Kontekst
Europejski Zielony Ład to długoterminowa strategia UE na rzecz wzrostu, której celem jest neutralność klimatyczna Europy do 2050 r. Przegląd rozporządzenia o użytkowaniu gruntów, zmianie użytkowania gruntów i leśnictwie (LULUCF) stanowi jeden z wniosków w ramach pakietu „Gotowi na 55”. Komisja przedstawiła je w lipcu 2021 r., aby dostosować polityki UE w dziedzinie klimatu, energii, użytkowania gruntów, transportu i opodatkowania w sposób, który pozwoli obniżyć emisje gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r. Sektor LULUCF jest odpowiedzialny zarówno za emisję, jak i pochłanianie CO2 z atmosfery, a w szczególności obejmuje wykorzystanie gleb, drzew, roślin, biomasy i drewna.
Od realizacji tych starań w następnym dziesięcioleciu zależy to, czy Europa do 2050 r. stanie się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu i czy Europejski Zielony Ład zostanie zrealizowany. Omawiane narzędzia prawodawcze zmierzają do realizacji celów zawartych w Europejskim prawie o klimacie oraz do gruntownej transformacji naszej gospodarki i społeczeństwa, by zapewnić Europie sprawiedliwą, ekologiczną i dostatnią przyszłość.
Autor: KE
