Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego 2022: odnotowano ogólny postęp, ale nadal istnieją zaległości w obszarach umiejętności cyfrowych, MŚP oraz sieci 5G

Komisja Europejska opublikowała dzisiaj wyniki indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) 2022. Za pomocą tego indeksu śledzi się postępy państw członkowskich w dziedzinie cyfryzacji. W trakcie pandemii COVID-19 państwa członkowskie prowadziły skuteczne działania w zakresie cyfryzacji. Nadal jednak zmagają się z niedoborami umiejętności cyfrowych, transformacją cyfrową MŚP oraz budową zaawansowanych sieci 5G. W ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) na reformy i inwestycje w obszarze cyfryzacji przeznaczono około 127 mld euro. RRF daje bezprecedensową okazję do przyspieszenia transformacji cyfrowej. Unia Europejska i państwa członkowskie nie mogą jej zmarnować.

Według raportu dotyczącego wyników indeksu choć większość państw członkowskich robi postępy w transformacji cyfrowej, to w przypadku przedsiębiorstw poziom wdrożenia kluczowych technologii cyfrowych, takich jak sztuczna inteligencja (AI) czy technologia dużych zbiorów danych, pozostaje na niskim poziomie. Należy zintensyfikować wysiłki, aby zagwarantować pełne wdrożenie infrastruktury teleinformacyjnej (w szczególności sieci 5G), która jest niezbędna do obsługi zaawansowanych technologicznie usług i aplikacji. Umiejętności cyfrowe to kolejny ważny obszar, który wymaga większych postępów od państw członkowskich.

Wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej Margrethe Vestager powiedziała: Transformacja cyfrowa przyspiesza. Większość państw członkowskich czyni postępy w budowie odpornej gospodarki cyfrowej i odpornego społeczeństwa cyfrowego. Od początku pandemii włożyliśmy dużo wysiłku we wspieranie państw członkowskich w transformacji, czy to za pomocą planów odbudowy i zwiększania odporności, budżetu UE czy rozpoczętego ostatnio usystematyzowanego dialogu na temat edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych. Dlaczego? Bo musimy jak najlepiej wykorzystać inwestycje i reformy konieczne do zrealizowania do 2030 r. celów cyfrowej dekady. Zmiany muszą nastąpić już teraz.

Komisarz ds. rynku wewnętrznego Thierry Breton uzupełnił: Zbliżamy się w UE do naszych celów cyfrowych. Musimy kontynuować nasze wysiłki, tak aby UE stała się globalnym liderem w wyścigu cyfrowym. DESI wskazuje, nad którymi obszarami musimy jeszcze bardziej popracować. Przykładem może być stymulacja digitalizacji w przemyśle, w tym w małych i średnich przedsiębiorstwach. Musimy zintensyfikować nasze wysiłki, aby zapewnić wszystkim MŚP, przedsiębiorstwom i gałęziom przemysłu w UE dostęp do najlepszych rozwiązań cyfrowych oraz światowej klasy cyfrowej infrastruktury telekomunikacyjnej.

Wniosek Komisji dotyczący Drogi ku cyfrowej dekadzie, w sprawie którego Parlament Europejski i państwa członkowskie UE osiągnęły porozumienie polityczne, ułatwi pogłębioną współpracę między państwami członkowskimi i UE na rzecz postępów we wszystkich obszarach objętych DESI. Przewiduje on ramy dla państw członkowskich umożliwiające podejmowanie wspólnych zobowiązań oraz tworzenie projektów wielokrajowych, które wzmocnią ich zbiorową siłę i odporność w kontekście globalnym.

Liderami w UE pozostają Finlandia, Dania, Holandia oraz Szwecja. Ale nawet te kraje mierzą się z brakami w kluczowych obszarach: utrzymującym się poniżej 30% stopniem wykorzystania zaawansowanych technologii cyfrowych, takich jak AI czy technologia dużych zbiorów danych (dużo niższy poziom niż cel wyznaczony do 2030 r. w ramach cyfrowej dekady Europy, który wynosi 75%); powszechnymi niedoborami umiejętności, które spowalniają ogólne postępy i przyczyniają się do wykluczenia cyfrowego.

Obserwuje się ogólną pozytywną tendencję konwergencji – poziom cyfryzacji w UE nadal rośnie, a państwa członkowskie, które zaczynały z gorszej pozycji, stopniowo nadrabiają początkowe różnice dzięki szybszemu tempu wzrostu poziomu cyfryzacji. Najlepszą poprawę wyników DESI odnotowały w szczególności Włochy, Polska i Grecja. Państwa te wdrożyły trwałe inwestycje, finansowane również ze środków europejskich, kładące wzmożony polityczny nacisk na cyfryzację.

Jako że narzędzia cyfrowe stają się powoli nieodłącznym elementem codziennego życia i uczestnictwa społecznego, osoby nieposiadające odpowiednich umiejętności cyfrowych są narażone na pozostanie w tyle. Zaledwie 54% Europejczyków w wieku 16–74 lat ma przynajmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Zgodnie z jednym z celów cyfrowej dekady do roku 2030 powinno to być przynajmniej 80%. Ponadto, mimo że pomiędzy rokiem 2020 a 2021 na rynek pracy weszło 500 tys. specjalistów ds. technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT), to łączna liczba 9 mln unijnych specjalistów ICT daleka jest od zakładanych 20 mln do roku 2030 i nie jest w stanie rozwiązać problemu niedoboru wykwalifikowanej kadry, z którym zmagają się obecnie przedsiębiorstwa. W 2020 r. ponad połowa unijnych przedsiębiorstw (55%) zgłosiła problemy z obsadzeniem stanowisk specjalistów ICT. Ten niedobór kadry stanowi poważną przeszkodę dla odbudowy i konkurencyjności unijnych przedsiębiorstw. Brak wykwalifikowanych pracowników osłabia również efekty działań UE na rzecz realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu. Dlatego potrzebne są ogromne wysiłki w zakresie przekwalifikowania i podnoszenia kwalifikacji siły roboczej.

W odniesieniu do wykorzystania kluczowych technologii przedsiębiorstwa przeforsowały wiele rozwiązań cyfrowych w trakcie pandemii COVID-19. Na przykład wykorzystanie przetwarzania w chmurze osiągnęło poziom 34%. Wykorzystanie AI oraz technologii dużych zbiorów danych w przedsiębiorstwach wynosi natomiast odpowiednio zaledwie 8% i 14% (cel do 2030 r. to 75%). Te kluczowe technologie niosą ze sobą ogromny potencjał w zakresie ważnych innowacji i przyrostów wydajności, w szczególności wśród MŚP. Tylko 55% unijnych MŚP może pochwalić się co najmniej podstawowym poziomem cyfryzacji (cel do 2030 r. to przynajmniej 90%), co oznacza, że niemal połowa z nich nie wykorzystuje możliwości, które daje cyfryzacja. Komisja opublikowała dzisiaj ankietę dla przedsiębiorstw dotyczącą gospodarki opartej o dane.

W 2021 r. w Europie zwiększył się stopień rozpowszechnienia połączeń gigabitowych. Odsetek sieci łączących budynki przy pomocy światłowodu wyniósł 50% w przypadku gospodarstw domowych, co przełożyło się na wzrost ogólnego stałego odsetka sieci o bardzo dużej przepustowości aż do 70% (cel do 2030 r. to 100%). Odsetek sieci 5G również wzrósł w zeszłym roku do 66% dla obszarów zaludnionych na terenie UE. Nadal nie ukończono jednak etapu przydziału widma, będącego ważnym warunkiem wstępnym do rozpoczęcia komercyjnego wdrożenia sieci 5G. W znacznej większości państw członkowskich (wyjątkami są Estonia i Polska) przydzielono do tej pory jedynie 56% całkowitego widma zharmonizowanego dla sieci 5G. Ponadto niektóre wysokie dane dotyczące zasięgu sieci 5G wynikają z uwzględnienia przydziału widma dla częstotliwości sieci 4G lub wąskopasmowego widma sieci 5G, które nie pozwalają jeszcze na pełnowymiarowe korzystanie z zaawansowanych aplikacji. Uzupełnienie tych braków jest kluczowe do uwolnienia potencjału sieci 5G oraz umożliwienia funkcjonowania nowych usług o wysokiej wartości gospodarczej i społecznej, takich jak oparta na sieci i zautomatyzowana mobilność, zaawansowana produkcja, inteligentne systemy energetyczne czy e-zdrowie. Komisja opublikowała dzisiaj również badania dotyczące cen sieci telefonii komórkowej lub stacjonarnych sieci szerokopasmowych w Europie w 2021 r. oraz zasięgu sieci szerokopasmowej w Europie.

W większości państw członkowskich UE główne usługi użyteczności publicznej są powszechnie dostępne przez internet. Jeszcze przed wprowadzeniem europejskiej tożsamości cyfrowej i europejskiego portfela tożsamości cyfrowej 25 państw członkowskich posiadało przynajmniej jeden funkcjonujący system identyfikacji elektronicznej, przy czym tylko 18 z nich zgłosiło przynajmniej jeden taki system zgodnie z rozporządzeniem eIDAS, które jest niezbędne do zapewnienia bezpiecznych transgranicznych transakcji cyfrowych. Komisja opublikowała dzisiaj także studium porównawcze administracji elektronicznej za rok 2022. 

UE przeznaczyła znaczne środki na wsparcie transformacji cyfrowej. W ramach zatwierdzonych do tej pory przez Radę 25 krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności na reformy i inwestycje związane z cyfryzacją przeznaczono 127 mld euro. Jest to bezprecedensowa okazja do przyspieszenia cyfryzacji, zwiększenia unijnej odporności i ograniczenia zależności zewnętrznych zarówno w zakresie reform, jak i inwestycji. Państwa członkowskie przeznaczyły średnio 26% środków przyznanych im w ramach RRF na transformację cyfrową. Jest to więcej niż wynoszące 20% obowiązkowe minimum. Austria, Niemcy, Luksemburg, Irlandia i Litwa to państwa członkowskie, które na cyfryzację przeznaczą ponad 30% środków przyznanych im w ramach RRF.

Uczynienie cyfryzacji głównym priorytetem, zagwarantowanie wsparcia politycznego i wdrożenie przejrzystej strategii, zdecydowanej polityki oraz inwestycji – to niezbędne czynniki do skrócenia drogi do transformacji cyfrowej i wejścia UE na ścieżkę realizacji wizji przedstawionej w ramach cyfrowej dekady.

Kontekst

Publikowany co roku indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) umożliwia mierzenie postępów państw członkowskich UE na drodze do gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, w oparciu zarówno o dane Eurostatu, jak również specjalistyczne badania i metody gromadzenia danych. DESI ułatwia państwom członkowskim UE określanie priorytetowych obszarów wymagających inwestycji i podjęcia działań. Jest również kluczowym narzędziem, jeśli chodzi o analizowanie aspektów cyfrowych w ramach europejskiego semestru.

Droga ku cyfrowej dekadzie, program polityczny przedstawiony we wrześniu 2021 r. i mający wejść w życie do końca bieżącego roku, określa nowy mechanizm zarządzania w postaci cyklu współpracy między instytucjami UE a państwami członkowskimi, mającego zagwarantować wspólną realizację celów, celów ogólnych i zasad cyfrowej dekady. W ramach programu monitorowanie celów dotyczących cyfrowej dekady odbywa się przy pomocy DESI. W związku z tym jego wskaźniki skupiono wokół czterech głównych punktów cyfrowego kompasu na 2030 r.

Dodatkowe informacje

Pytania i odpowiedzi – indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) 2022

Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego

Wyniki poszczególnych państw członkowskich

Uwagi metodyczne  

Badanie PREDICT 2022 (Perspektywy w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie ICT)