Wojna Rosji przeciwko Ukrainie: UE przyjmuje szósty pakiet sankcji wobec Rosji

Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie szóstego pakietu sankcji wobec Rosji i Białorusi. Sankcje są jednym z najbardziej widocznych, bezpośrednich i zdecydowanych sposobów reakcji UE na brutalny i niczym niesprowokowany atak Rosji na Ukrainę, w tym systematyczną przemoc i akty okrucieństwa wobec ludności cywilnej. W ramach pakietu nałożono również dalsze sankcje na Białoruś, biorąc pod uwagę jej zaangażowanie w tę agresję. Wraz z pięcioma poprzednimi pakietami przyjęte dziś sankcje są bezprecedensowe i mają na celu dalsze zwiększenie presji gospodarczej na Rosję oraz osłabienie jej zdolności do prowadzenia wojny przeciwko Ukrainie. Podobnie jak w przypadku poprzednich pakietów, sankcje zostały skoordynowane z partnerami międzynarodowymi.

Dzisiejszy pakiet zawiera całkowity zakaz importu wszelkiego rodzaju ropy naftowej i produktów naftowych transportowanych z Rosji drogą morską. Obejmuje to 90 proc. naszego obecnego importu ropy naftowej z Rosji. Zakaz podlega pewnym okresom przejściowym, aby umożliwić sektorowi i rynkom światowym dostosowanie się. Tymczasowo wyłączono z niego ropę naftową transportowaną rurociągami, aby zapewnić stopniowe wycofywanie rosyjskiej ropy naftowej w sposób uporządkowany. Umożliwi to UE i jej partnerom zabezpieczenie alternatywnych dostaw i zminimalizuje wpływ na światowe ceny ropy naftowej.

Jeśli chodzi o ograniczenia eksportowe, dzisiejszy pakiet obejmuje ograniczenia dotyczące chemikaliów, które mogłyby być wykorzystywane do produkcji broni chemicznej.

Poza wprowadzeniem sankcji UE wyraźnie stwierdziła, że zmniejszenie naszej zależności od importu energii z Rosji jest pilną koniecznością. Komisja przyjęła 18 maja 2022 r. plan REPowerEU mający na celu jak najszybsze położenie kresu zależności od rosyjskich paliw kopalnych i rozwiązanie kryzysu klimatycznego.

Na podstawie wniosku wysokiego przedstawiciela UE umieściła dziś w wykazie również wysokich rangą oficerów wojskowych i inne osoby, które popełniły zbrodnie wojenne w Buczy i są odpowiedzialne za nieludzkie oblężenie miasta Mariupol. Obejmuje on również podmioty zaangażowane w sektor wojskowy oraz produkcję sprzętu i oprogramowania wykorzystywanego w rosyjskiej agresji na Ukrainę. Nowe wykazy obejmują również więcej osób związanych z polityką, propagandą i biznesem oraz osób blisko powiązanych z Kremlem.

Na przyjęty dzisiaj pakiet składają się następujące elementy:

 1) ograniczenie importu ropy naftowej

• W 2021 r. UE dokonała importu z Rosji ropy naftowej o wartości 48 mld euro i produktów rafinacji ropy naftowej o wartości 23 mld euro. W oparciu o wspólny wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji państwa członkowskie postanowiły dziś nałożyć embargo na import tych produktów. Sankcje te wejdą w życie ze skutkiem natychmiastowym i w uporządkowany sposób doprowadzą do stopniowej rezygnacji z importu rosyjskiej ropy naftowej. W przypadku surowej ropy naftowej transportowanej drogą morską transakcje kasowe i realizacja istniejących umów będą dozwolone przez sześć miesięcy po wejściu sankcji w życie, natomiast w przypadku produktów naftowych – będą one możliwe osiem miesięcy po ich wejściu w życie. Państwa członkowskie, które są szczególnie zależne od Rosji, mogą korzystać z tymczasowego zwolnienia i nadal otrzymywać ropę naftową dostarczaną rurociągiem, dopóki Rada nie zadecyduje inaczej. Państwa członkowskie korzystające z tego zwolnienia nie będą jednak mogły odsprzedać takiej ropy naftowej i produktów naftowych innym państwom członkowskim lub państwom trzecim.
• Ze względu na szczególne narażenie geograficzne Bułgarii uzgodniono specjalne tymczasowe odstępstwo do końca 2024 r. Bułgaria będzie mogła nadal importować ropę naftową i produkty naftowe za pośrednictwem transportu morskiego. Ponadto Chorwacja będzie mogła zezwolić do końca 2023 r. na import rosyjskiego próżniowego oleju napędowego, który jest niezbędny do funkcjonowania jej rafinerii;

2) usługi transportu ropy naftowej

• Po sześciomiesięcznym okresie wygaszania przewoźnicy z UE będą mieli zakaz ubezpieczania i finansowania transportu ropy naftowej do państw trzecich, w szczególności drogą morską.
• Utrudni to w szczególności Rosji dalsze eksportowanie ropy naftowej i produktów naftowych do reszty świata, ponieważ podmioty z UE są ważnymi dostawcami takich usług;

 3) środki dotyczące usług finansowych i usług dla przedsiębiorstw

• Kolejne trzy banki rosyjskie, w tym największy rosyjski bank Sberbank, oraz jeden dodatkowy bank białoruski zostały pozbawione dostępu do systemu SWIFT. Banki te mają kluczowe znaczenie dla rosyjskiego systemu finansowego i zdolności Putina do dalszego prowadzenia wojny. Przypieczętuje to odcięcie rosyjskiego sektora finansowego od systemu światowego.
• Udoskonalono środki dotyczące trustów i określono odpowiednie wyjątki w zmienionej wersji przepisu (np. w celach humanitarnych lub w ramach społeczeństwa obywatelskiego).
• W ramach sankcji zakazano świadczenia na rzecz rosyjskiego rządu oraz osób prawnych, podmiotów lub organów mających siedzibę w Rosji niektórych usług związanych – bezpośrednio lub pośrednio – z działalnością gospodarczą, takich jak: rachunkowość, audyt, badania ustawowe, usługi księgowe i usługi doradztwa podatkowego, doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz usługi public relations;

4) zawieszenie transmisji

• Działalność nadawcza innych trzech rosyjskich stacji państwowych – Rossija RTR/RTR Planeta, Rossija 24/Rosja 24 i TV Centre International – została zawieszona. Są to jedne z najważniejszych prokremlowskich kanałów dezinformacji skierowanych do odbiorców w Ukrainie i UE, które rozpowszechniają propagandę wspierającą agresję Rosji wobec Ukrainy.
• Kilka organów regulacyjnych w państwach członkowskich podjęło już działania przeciwko tym rosyjskim, kontrolowanym przez państwo nadawcom i kanałom. Stacje te nie będą już mogły rozpowszechniać swoich treści w UE, niezależnie od ich kształtu lub formy, ani drogą kablową, satelitarną, czy internetową, ani za pośrednictwem aplikacji na smartfony.
• Zakazano również reklamowania produktów lub usług w środkach masowego przekazu objętych sankcjami;

5) ograniczenia eksportowe

• Dzisiejszy pakiet obejmuje dalsze ograniczenia eksportowe. Wykaz zaawansowanych produktów technologicznych, których wywóz do Rosji jest zakazany, został rozszerzony o dodatkowe substancje chemiczne, które mogłyby być stosowane w procesie produkcji broni chemicznej, a których eksport do innych miejsc przeznaczenia, takich jak Syria, kontrolowany jest już od 2013 r. Ponadto przyjęty dziś pakiet rozszerza wykaz osób fizycznych, prawnych lub podmiotów powiązanych z rosyjskim kompleksem wojskowo-przemysłowym. Te osoby fizyczne, prawne lub podmioty działają w różnych sektorach, takich jak elektronika, komunikacja, broń, stocznie, inżynieria i badania naukowe. Dzięki tej aktualizacji UE dostosowuje się do środków przyjętych przez USA. Oczekuje się również, że w najbliższej przyszłości pozostali partnerzy dostosują się do tych przepisów.
• W ramach pakietu do załącznika z krajami partnerskimi, które przyjęły zasadniczo równoważne ograniczenia eksportowe, dodano Wielką Brytanię i Republikę Korei.
• Znacznie rozszerzono wykaz białoruskich podmiotów podlegających restrykcjom (z 1 do 25). Ma to związek z zezwoleniami na sprzedaż, dostawę, przekazywanie lub eksport towarów i technologii podwójnego zastosowania, a także towarów i technologii, które mogą przyczynić się do rozwoju wojskowego i technologicznego Białorusi lub do rozwoju jej sektora obronności i bezpieczeństwa.

Więcej informacji

Komisja i wysoki przedstawiciel są gotowi do wprowadzenia dodatkowych sankcji w zależności od rozwoju rosyjskiej agresji na Ukrainę. Państwa członkowskie są odpowiedzialne za wdrożenie sankcji. Aby zapewnić jak najskuteczniejszą i spójną realizację sześciu przyjętych pakietów, Komisja intensyfikuje działania informacyjne skierowane do zainteresowanych stron i organów w celu zapewnienia wytycznych oraz wymiany informacji i najlepszych praktyk.

Zatwierdzony dziś pakiet opiera się na szeroko zakrojonych i bezprecedensowych pakietach środków, które UE wprowadziła w odpowiedzi na rosyjskie akty agresji na integralność terytorialną Ukrainy i nasilające się okrucieństwa wobec ukraińskich cywilów i miast. UE jest zjednoczona w solidarności z Ukrainą i będzie nadal, wraz ze swoimi partnerami międzynarodowymi, wspierać Ukrainę i jej obywateli, w tym poprzez dodatkowe wsparcie polityczne, finansowe i humanitarne.

Dodatkowe informacje

Pytania i odpowiedzi na temat szóstego pakietu sankcji

Strona internetowa Komisji Europejskiej na temat sankcji UE wobec Rosji i Białorusi

Strona internetowa Komisji Europejskiej na temat Ukrainy

Pytania i odpowiedzi dotyczące sankcji