Ukraina: finansowanie w ramach polityki spójności w celu wsparcia osób uciekających przed inwazją rosyjską w Ukrainie

Dziś Komisja przyjęła wniosek dotyczący działania w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie (CARE) umożliwiający państwom członkowskim i regionom udzielanie wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych osobom uciekającym przed inwazją rosyjską w Ukrainie. CARE wprowadza konieczną elastyczność w przepisach dotyczących polityki spójności na lata 2014–2020, aby umożliwić szybkie przydzielenie dostępnych środków na takie wsparcie w sytuacjach nadzwyczajnych. Oprócz tego, aby sprostać tym nowym potrzebom, będzie można wykorzystać pulę środków ze Wsparcia na rzecz odbudowy służącej spójności oraz terytoriom Europy („REACT-EU”) na 2022 r. wynoszącą 10 mld euro, co będzie zgodne z ogólnym celem, jakim jest odbudowa po pandemii.

Jak zaznaczyła komisarz do spraw spójności i reform Elisa Ferreira: UE wyraża solidarność z Ukrainą przeciwko brutalnej inwazji Federacji Rosyjskiej. Dzisiejszy wniosek ułatwi i przyspieszy uruchomienie funduszy spójności, aby pomóc ludziom uciekającym przed wojną w Ukrainie, jak również aby wspierać państwa członkowskie i regiony pierwszej linii, które przyjmują te osoby. Ponadto wyjątkowy poziom współfinansowania w wysokości 100 proc. wprowadzony w reakcji na pandemię zostanie przedłużony o rok. Zwracam się do Parlamentu Europejskiego i Rady o bezzwłoczne rozpatrzenie tego wniosku, tak aby państwa członkowskie i regiony mogły jak najszybciej skorzystać z tych możliwości.

Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych, powiedział: Dzięki dzisiejszemu wnioskowi UE zapewni natychmiastowe wsparcie osobom uciekającym z Ukrainy. Państwa członkowskie będą mogły wykorzystywać finansowanie w ramach funduszy spójności na wsparcie uchodźców w poszukiwaniu pracy, podejmowaniu lub kontynuowaniu nauki oraz korzystaniu z placówek opieki nad dziećmi. Wsparcie będzie można również przeznaczyć na doradztwo, szkolenia i pomoc psychologiczną. Ponadto kluczowe znaczenie będzie miało finansowanie z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym, aby dostarczać pilnie potrzebną żywność i podstawową pomoc materialną.

Przykłady wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych

CARE będzie stanowiło pomoc dla państw członkowskich w udzielaniu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, zaspokajając podstawowe potrzeby osób uciekających przed rosyjską inwazją w Ukrainie. Potrzeby te obejmują dostęp do takich usług jak tymczasowe zakwaterowanie, dostarczanie żywności i wody oraz opieka medyczna. CARE może również zwiększyć zdolność państw członkowskich do reagowania na potrzeby uchodźców przez zapewnienie wsparcia np. na dodatkowe wyposażenie infrastruktury lub personel niezbędny do zaspokojenia potrzeb uchodźców. Ponadto państwa członkowskie mogą wykorzystać te środki na opracowanie dostosowanych do potrzeb rozwiązań na rzecz długoterminowej integracji osób ze środowisk migracyjnych poprzez inwestycje w mieszkania, edukację, zatrudnienie, zdrowie, włączenie społeczne i opiekę oraz inne usługi społeczne. Wsparcie w ramach polityki spójności będzie stanowić uzupełnienie wsparcia z Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (FAMI) i innych źródeł finansowania. Komisja proponuje dzisiaj przedłużenie okresu wykonywania środków udostępnionych państwom członkowskim w ramach funduszy w obszarze spraw wewnętrznych na lata 2014–2020, dzięki czemu będzie można udzielić dodatkowego wsparcia w wysokości 420 mln euro.

Wyjątkowy instrument na wyjątkowe okoliczności

CARE wprowadza cztery główne zmiany przepisów dotyczących polityki spójności, tak aby państwa członkowskie mogły jak najszybciej i jak najłatwiej pomóc osobom uciekającym z Ukrainy, a jednocześnie nadal udzielać regionom wsparcia na odbudowę:

• Aby złagodzić presję na budżety państwa, w szczególności ze względu na przedłużający się wpływ pandemii COVID-19, możliwość zastosowania poziomu współfinansowania w wysokości 100 proc. w odniesieniu do finansowania w ramach polityki spójności na lata 2014–2020 zostanie przedłużona na rok obrachunkowy 2021–2022.
• Państwa członkowskie i regiony będą miały możliwość wykorzystywania zasobów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) lub Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) na wszelkiego rodzaju środki wsparcia dla osób uciekających z Ukrainy. Dzięki tej elastyczności każdy z tych funduszy będzie mógł wspierać również projekty, które zwykle byłyby finansowane z drugiego funduszu.
• Państwa członkowskie wydatkujące środki na wszelkie działania w celu pomocy osobom uciekającym z Ukrainy będą kwalifikowały się do wsparcia UE z mocą wsteczną od daty rozpoczęcia inwazji rosyjskiej (24 lutego 2022 r.).
• Uproszczone zostaną wymogi dotyczące sprawozdawczości oraz dokonywania zmian programu.

Kolejne działania

Proponowane zmiany rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów i rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym wymagają przyjęcia przez Parlament Europejski i Radę.

Kontekst

Od początku kryzysu w Ukrainie w 2014 r. UE i jej państwa członkowskie przekazały temu krajowi ponad miliard euro pomocy humanitarnej i pomocy na szybką odbudowę. Od czasu inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę zwiększono wsparcie dla ludności ukraińskiej. Dzięki zwiększeniu pomocy humanitarnej i oferowaniu wsparcia finansowego i operacyjnego państwom członkowskim i Mołdawii Unia i jej państwa członkowskie zapewniają bezpieczne schronienie osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie. UE zareagowała również szybko i stanowczo na inwazję rosyjską przez przyjęcie sankcji, które będą miały rozległe i poważne konsekwencje dla Rosji.

W dzisiejszym wniosku dotyczącym CARE zwiększono elastyczność w ramach polityki spójności na lata 2014–2020, biorąc pod uwagę pilną potrzebę sprostania wyzwaniom migracyjnym wynikającym z inwazji wojskowej Rosji.

REACT-EU zapewnia pomoc na wspieranie kryzysowych działań naprawczych w kontekście pandemii COVID-19 i jej skutków społecznych oraz przygotowanie do ekologicznej i cyfrowej odbudowy gospodarki zwiększającej jej odporność. Instrument ten jest finansowany w ramach NextGenerationEU, a państwa członkowskie mogą go również wykorzystywać, aby zwiększyć środki przydzielane na programy objęte wsparciem z FEAD.

Duża część kwoty 10 mld euro z REACT-EU 2022 została również udostępniona państwom członkowskim na wsparcie projektów mających na celu pomoc osobom uciekającym z Ukrainy zgodnie z ogólnym celem, jakim jest odbudowa po pandemii, bez konieczności wprowadzania zmian legislacyjnych. W ramach REACT-EU można już korzystać z szeregu mechanizmów elastyczności wdrażania, które obecnie proponuje się w odniesieniu do polityki spójności na lata 2014–2020.

Dalsze informacje

Strona internetowa – Solidarność UE z Ukrainą

Ukraina: UE wzmacnia solidarność z uciekającymi przed wojną

Wniosek dotyczący działania w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie (CARE)

Unijna platforma otwartych danych w obszarze spójności

Pytania i odpowiedzi dotyczące wniosku w sprawie działania w ramach polityki spójności na rzecz uchodźców w Europie (CARE).