pexels cottonbro 3943729
Dwadzieścia lat temu, 1 stycznia 2002 r., dwanaście państw UE wymieniło banknoty i monety swoich walut krajowych na euro. Wydarzenie to stanowi największą wymianę walut w historii. Przez te dwa dziesięciolecia euro przyczyniło się do stabilności, konkurencyjności i dobrobytu europejskich gospodarek. Co najważniejsze, ułatwiło życie mieszkańców i działalność gospodarczą w całej Europie i poza nią. Z euro w kieszeni dużo łatwiejsze stało się oszczędzanie, inwestowanie, podróżowanie i prowadzenie działalności gospodarczej.
Euro jest symbolem unijnej integracji i tożsamości. Obecnie z waluty tej korzysta ponad 340 mln ludzi w 19 państwach UE, a w obiegu jest 27,6 mld banknotów o łącznej wartości około 1,5 biliona euro. Euro jest drugą najczęściej używaną walutą na świecie, po dolarze amerykańskim.
Obchodząc rocznicę 20-lecia euro, UE kontynuuje starania o wzmocnienie międzynarodowej roli euro i dostosowanie go do nowych wyzwań, w tym szybkiej cyfryzacji gospodarki oraz rozwoju walut wirtualnych. Będąc uzupełnieniem gotówki, cyfrowe euro sprzyjałoby dobrze zintegrowanemu sektorowi płatności i oferowałoby większy wybór konsumentom i przedsiębiorstwom.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: Od dwudziestu lat my, Europejczycy, możemy mieć kawałek Europy w kieszeni. Euro jest nie tylko jedną z najmocniejszych walut na świecie. Jest też przede wszystkim symbolem europejskiej jedności. Na banknotach euro z jednej strony widnieją mosty, a z drugiej bramy – ponieważ symbolizują one wartości, które euro promuje. Euro to również waluta przyszłości i w nadchodzących latach stanie się też walutą cyfrową. Euro odzwierciedla także nasze wartości. Świat, w jakim chcemy żyć. To globalna waluta dla zrównoważonych inwestycji. Wszyscy możemy być z tego dumni.
David Sassoli, przewodniczący Parlamentu Europejskiego, dodał: Euro uosabia ambitny projekt polityczny, promujący pokój i integrację w obrębie Unii Europejskiej. Euro jest też warunkiem ochrony i reaktywacji europejskiego modelu gospodarczego, społecznego i politycznego w obliczu transformacji naszych czasów. Euro jest symbolem, owocem historycznej wizji politycznej, dawnej wizji zjednoczonego kontynentu z jedną walutą dla jednolitego rynku.
Przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel stwierdził: Euro przeszło długą drogę – to prawdziwe europejskie osiągnięcie. Powiem wręcz, że euro stało się częścią naszej tożsamości. Tego, jak postrzegamy siebie jako Europejczyków. Częścią naszej mentalności. I częścią naszego europejskiego ducha. Euro należy do nas wszystkich, do wszystkich obywateli Unii. Sukces euro nie zamyka się jednak w granicach Unii. Jest ono także obecne na arenie międzynarodowej. Mimo kryzysów euro okazało się odporne – jest symbolem europejskiej jedności i stabilności. Jest to szczególnie prawdziwe podczas pandemii COVID-19. Euro służy za fundament stabilności. Stanowi stabilne aktywa Unii. Napędza także naszą odbudowę. Uwalnia pełen potencjał zrównoważonego rozwoju, dobrej jakości miejsc pracy i innowacji.
Christine Lagarde, prezes Europejskiego Banku Centralnego powiedziała: Euro, które trzymamy w ręce, stało się znakiem stabilności i solidności na całym świecie. Setki milionów Europejczyków ufa tej walucie i używa jej w swoich codziennych transakcjach. To druga najbardziej międzynarodowa waluta na świecie. Jako prezes Europejskiego Banku Centralnego obiecuję, że będziemy kontynuować wysiłki dla zapewnienia stabilności cen. Deklaruję też, że odnowimy oblicze tych banknotów i nadamy im także wymiar cyfrowy.
Paschal Donohoe, przewodniczący Eurogrupy, dodał: W sytuacji wyzwań gospodarczych euro pokazało, na co je stać. W szczególności nasza reakcja na pandemię COVID-19 pokazała, że ze wspólnym euro możemy więcej osiągnąć razem, niż działając w pojedynkę. W ciągu ostatnich 20 lat euro umocniło się. Teraz musimy to wykorzystać, aby euro stało się globalną walutą służącą transformacji w kierunku niskoemisyjnej przyszłości.
Długa droga
Euro przebyło długą drogę od pierwszych dyskusji dotyczących unii gospodarczej i walutowej pod koniec lat 60-tych XX wieku. Konkretne kroki w kierunku jednej waluty podjął po raz pierwszy w 1988 r. komitet Delors'a. Decydującym momentem na drodze do euro było przyjęcie w 1992 r. traktatu z Maastricht, w którym przywódcy polityczni określili kryteria, jakie państwa członkowskie musiały spełnić, aby przyjąć wspólną walutę. Dwa lata później Europejski Instytut Walutowy (EIW) rozpoczął we Frankfurcie prace przygotowawcze nad utworzeniem Europejskiego Banku Centralnego (EBC), który miał przejąć odpowiedzialność za politykę pieniężną w strefie euro. W rezultacie EBC rozpoczął działalność 1 czerwca 1998 r.
W 1999 r. euro wprowadzono w 11 państwach członkowskich jako walutę księgową na rynkach finansowych oraz do stosowania w płatnościach elektronicznych. Wreszcie 1 stycznia 2002 r. Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia i Włochy wymieniły swoje krajowe banknoty i monety na euro. Słowenia przystąpiła do strefy euro w 2007 r., a w ślad za nią poszły Cypr i Malta – w 2008 r., Słowacja – w 2009 r., Estonia – w 2011 r., Łotwa – w 2014 r., a Litwa – w 2015 r. Obecnie Chorwacja przygotowuje się do przystąpienia do strefy euro, planowanego na 1 stycznia 2023 r., pod warunkiem że kraj ten spełni wszystkie kryteria konwergencji.
Dwadzieścia lat korzyści dla mieszkańców i przedsiębiorstw
Euro przyniosło wiele korzyści Europie, zwłaszcza jej mieszkańcom i przedsiębiorstwom. Jedna waluta pomaga utrzymać stabilne ceny i chroni gospodarki strefy euro przed wahaniami kursu walutowego. Ułatwia europejskim nabywcom nieruchomości, przedsiębiorstwom i rządom pożyczanie pieniędzy oraz stymuluje handel w Europie i poza nią. Euro wyeliminowało potrzebę wymiany walut i zmniejszyło koszty przekazywania pieniędzy, co upraszcza podróżowanie i przenoszenie się do innych państw w celu podjęcia nauki lub pracy bądź przejścia na emeryturę.
Znaczna większość Europejczyków popiera jedną walutę. Według ostatniego badania Eurobarometr 78 proc. mieszkańców strefy euro uważa, że euro jest korzystne dla UE.
Wzmocnienie międzynarodowej roli euro
Euro jest drugą co do ważności walutą w międzynarodowym systemie walutowym. Jego stabilność i wiarygodność sprawiły, że służy ono jako waluta fakturowania, środek przechowywania wartości oraz waluta rezerwowa stanowiąca około 20 proc. zagranicznych rezerw walutowych. W 60 innych państwach i terytoriach na świecie, zamieszkiwanych przez około 175 milionów ludzi, wykorzystuje się euro jako główną walutę lub powiązano z nim walutę lokalną. Obecnie euro stosowane jest w blisko 40 proc. globalnych płatności transgranicznych na świecie i w ponad połowie unijnego eksportu.
Od czasu światowego kryzysu finansowego z 2008 r. i następującego po nim kryzysu zadłużeniowego UE dąży do wzmocnienia i pogłębienia unii gospodarczej i walutowej. Bezprecedensowy plan odbudowy NextGenerationEU ma jeszcze bardziej wzmocnić odporność gospodarczą strefy euro i zwiększyć konwergencję gospodarczą. Emisja wysokiej jakości obligacji denominowanych w euro w ramach Next Generation EU znacznie pogłębi unijne rynki kapitałowe i zwiększy ich płynność, a także sprawi, że zarówno te rynki, jak i euro staną się bardziej atrakcyjne dla inwestorów. Euro jest teraz również wiodącą walutą zielonych inwestycji: połowa zielonych obligacji na świecie jest denominowana w euro i liczba ta rośnie dzięki nowym zielonym obligacjom wyemitowanym do celów finansowania NextGenerationEU.
Aby dalej rozwijać międzynarodową rolę euro, Komisja podjęła inicjatywy zewnętrzne promujące inwestycje denominowane w euro, ułatwiające wykorzystanie euro jako waluty fakturowania i denominacji oraz wspierające lepsze zrozumienie przeszkód dla powszechniejszego posługiwania się euro. Działania te będą miały formę dialogów, warsztatów i ankiet z udziałem sektora publicznego i prywatnego, organów regulacyjnych sektora finansowego oraz inwestorów instytucjonalnych z krajów partnerskich UE w regionie i na świecie.
Więcej informacji
