15 grudnia ubiegłego roku Parlament Europejski zatwierdził wniosek Komisji Europejskiej w sprawie ustanowienia roku 2021 „Europejskim Rokiem Kolei".
Przyjęta 16 grudnia decyzja Rady w tej kwestii wiąże się z wysiłkami UE na rzecz promowania przyjaznych dla środowiska środków transportu i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. w ramach Europejskiego Zielonego Ładu.
Zaplanowano już wiele działań służących promocji transportu kolejowego w całej UE, aby zachęcić obywateli i przedsiębiorstwa do korzystania z kolei.
Zrównoważona i bezpieczna mobilność
Transport odpowiada za 25% emisji gazów cieplarnianych w UE. Jednak jedynie 0,4% emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej pochodzi z sektora transportu kolejowego. Kolej jest w dużej mierze zelektryfikowana i jako jedyny rodzaj transportu znacznie zmniejszyła emisje od 1990 roku. Ponadto, może odegrać znaczącą rolę w dziedzinie zrównoważonej turystyki.
Kolej jest również najbezpieczniejszym rodzajem transportu lądowego: 0,1 ofiar śmiertelnych na miliard pasażerów/km to ofiary wypadków kolejowych, w porównaniu do 0,23 ofiar wypadków autobusowych, 2,7 ofiar wypadków samochodowych i 38 ofiar wypadków motocyklowych (2011-2015). W 2018 r. Parlament Europejski zatwierdził nowe przepisy na rzecz wzmocnienia praw pasażerów w ruchu kolejowym.
Kolej łączy oddalone obszary, co zapewnia wewnętrzną i transgraniczną spójność europejskich regionów. Jednakże tylko 7% pasażerów i 11% towarów przewozi się koleją. Przestarzała infrastruktura, nieaktualne modele biznesowe i wysokie koszty utrzymania to niektóre z problemów, które należy rozwiązać w celu stworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego.
Transport drogowy odpowiada za 75% frachtu śródlądowego: znaczna jego część powinna zostać przeniesiona na bardziej zrównoważone metody transportu takie jak kolejowy i wodny śródlądowy, aby pomóc w redukcji emisji. Osiągnięcie tego wymaga istotnych inwestycji i wdrożenia transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).
Kolej w czasie pandemii COVID-19
Kryzys koronawirusowy pokazał, że kolej może umożliwić szybki przewóz niezbędnych towarów, takich jak żywność, lekarstwa i paliwo, w wyjątkowych okolicznościach. Jednak COVID-19 mocno uderzył w sektor kolejowy, a wskutek restrykcji dotyczących podróży liczba pasażerów znacznie spadła. Mimo tego, kolej odegra znaczną rolę w procesie trwałej odbudowy po pandemii.
Dlaczego 2021 r. ogłoszono Europejskim Rokiem Kolei?
Ten rok ma zasadnicze znaczenie dla polityki kolejowej UE, ponieważ to pierwszy pełny rok wdrażania przepisów zawartych w czwartym pakiecie kolejowym. Ten pakiet legislacyjny dąży do stworzenia w pełni zintegrowanego europejskiego obszaru kolejowego, usunięcia pozostałych przeszkód instytucjonalnych, prawnych i technicznych, oraz wspierania wzrostu gospodarczego.
Więcej informacji
Strona internetowa Europejskiego Roku Kolei [EN]
Think Tank PE 2021: Europejski Rok Kolei [EN]
Komunikat prasowy: PE i Rada osiągają wstępne porozumienie ws. praw pasażerów w ruchu kolejowym (01.10.2020) [EN]
Autor: Parlament Europejski.