Pojedynczy punkt kontaktowy przyczyni się do cyfryzacji i usprawnienia procedur, dzięki czemu przedsiębiorstwa nie będą już musiały przedkładać dokumentów kilku organom za pośrednictwem różnych portali. Dzisiejszy wniosek jest pierwszym konkretnym rezultatem przyjętego niedawno planu działania w sprawie wprowadzenia unii celnej na kolejny poziom. Rozpoczyna on ambitny projekt unowocześnienia kontroli granicznych w nadchodzącym dziesięcioleciu, który ma na celu ułatwienie wymiany handlowej, poprawę kontroli bezpieczeństwa i zgodności z przepisami oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw.
Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki, powiedział: Cyfryzacja, globalizacja i zmieniający się charakter handlu stwarzają zarówno nowe zagrożenia, jak i nowe możliwości w odniesieniu do towarów przekraczających granice UE. Aby sprostać tym wyzwaniom, organy celne i inne właściwe organy muszą działać w jednolity sposób, stosując bardziej całościowe podejście do wielu przeprowadzanych kontroli i procedur niezbędnych do zapewnienia sprawnej i bezpiecznej wymiany handlowej. Dzisiejszy wniosek stanowi pierwszy krok w stronę w pełni scyfryzowanego, zintegrowanego środowiska celnego i lepszej współpracy między wszystkimi organami na granicach zewnętrznych Unii. Apeluję do wszystkich państw członkowskich, by dołożyły starań do urzeczywistnienia tego ambitnego celu.
Każdego roku w unii celnej dochodzi do wymiany handlowej towarami o wartości ponad 3,5 bln euro. Skuteczna odprawa i kontrola celna mają zasadnicze znaczenie dla sprawnego przepływu towarów, a jednocześnie muszą zapewniać ochronę obywateli, przedsiębiorstw i środowiska w Unii. Kryzys wywołany COVID-19 pokazał, jak ważne są sprawne, a przy tym niezawodne procedury celne. Ich znaczenie będzie rosło, w miarę jak będzie zwiększał się wolumen obrotu handlowego i pojawiać się będą nowe wyzwania związane z cyfryzacją i handlem elektronicznym, takie jak nowe rodzaje oszustw.
Obecnie formalności dopełniane na granicach zewnętrznych Unii często wymagają zaangażowania wielu różnych organów odpowiedzialnych za różne obszary polityki, takie jak zdrowie i bezpieczeństwo, środowisko, rolnictwo, rybołówstwo, dziedzictwo kulturowe, nadzór rynku i zgodność produktów. W związku z tym podmioty gospodarcze muszą przekazywać informacje kilku różnym organom, z których każdy posiada własny portal i procedury. Jest to uciążliwe i czasochłonne dla przedsiębiorców oraz ogranicza zdolność organów do wspólnego działania na rzecz zwalczania zagrożeń.
Dzisiejszy wniosek stanowi pierwszy krok w stronę stworzenia cyfrowych ram pozwalających zacieśnić współpracę między wszystkimi służbami granicznymi, tj. pojedynczego punktu kontaktowego. Dzięki pojedynczemu punktowi kontaktowemu przedsiębiorcy będą mogli przekazywać dane za pomocą jednego portalu w danym państwie członkowskim. Nie będą musieli zatem wielokrotnie podawać tych samych informacji, co pozwoli im zaoszczędzić czas i pieniądze. Organy celne i inne organy będą mogły następnie wspólnie wykorzystywać te dane, co umożliwi w pełni skoordynowane podejście do odprawy towarów oraz lepsze rozeznanie na szczeblu UE co do tego, jakie towary są wprowadzane do Unii i wywożone z jej terytorium.
Jest to ambitny projekt, który będzie wymagał znacznych inwestycji zarówno na szczeblu unijnym, jak i w państwach członkowskich, tak aby mógł zostać w pełni zrealizowany w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Komisja będzie w miarę możliwości wspierać państwa członkowskie w tych przygotowaniach, w tym poprzez finansowanie z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, aby umożliwić im czerpanie pełnych, długoterminowych korzyści ze stosowania pojedynczego punktu kontaktowego.
Kontekst
UE jest największym blokiem handlowym na świecie i odpowiada za 15 proc. światowego handlu. W 2018 r. ponad 2 tys. unijnych urzędów celnych rozpatrzyło prawie 343 mln zgłoszeń celnych i pobrało 25,3 mld euro należności celnych.
Pojedynczy punkt kontaktowy jest częścią nowego planu działania na rzecz unii celnej, w którym określono szereg środków na najbliższe cztery lata, mających na celu uczynienie unijnych służb celnych bardziej inteligentnymi, innowacyjnymi i sprawniejszymi. W swoich wytycznych politycznych przewodnicząca Ursula von der Leyen zapowiedziała plany na rzecz zintegrowanego europejskiego podejścia do zarządzania ryzykiem celnym, które zwiększa skuteczność kontroli przeprowadzanych przez państwa członkowskie. Środki te wzmocnią unię celną i zwiększą jej zdolność do pobierania dochodów UE oraz do ochrony bezpieczeństwa, zdrowia i dobrobytu unijnych obywateli i przedsiębiorstw.