Od wybuchu pandemii koronawirusa państwa członkowskie, przy wsparciu Komisji, prowadzą ocenę rozwiązań cyfrowych stosowanych w walce z kryzysem pod kątem ich skuteczności i bezpieczeństwa oraz zapewnienia prywatności i ochrony danych. Aplikacje służące do ustalania kontaktów zakaźnych – pod warunkiem że będą w pełni zgodne z przepisami UE i będą między sobą skutecznie współpracować – mogą odegrać kluczową rolę na wszystkich etapach zarządzania obecnym kryzysem, zwłaszcza gdy nadejdzie czas, by stopniowo znosić ograniczenia kontaktów personalnych. Mogą one uzupełniać istniejące tradycyjne metody ustalania kontaktów zakaźnych i pomagać przerwać łańcuch zakażeń. Zestawowi instrumentów towarzyszą wytyczne dotyczące ochrony danych w kontekście stosowania takich aplikacji mobilnych, które to wytyczne opublikowano również dziś.
Przyjmując z zadowoleniem wspomniany zestaw instrumentów, komisarz do spraw rynku wewnętrznego Thierry Breton powiedział: Aplikacje służące do ustalania kontaktów zakaźnych pomocne w ograniczeniu rozprzestrzeniania się koronawirusa mogą być przydatne, zwłaszcza w ramach opracowywanych przez państwa członkowskie strategii wychodzenia z obecnego kryzysu. O popularności tych aplikacji, a tym samym o ich przydatności zadecyduje jednak to, czy będą im towarzyszyły silne gwarancje ochrony prywatności. Choć powinniśmy być innowacyjni i optymalnie wykorzystywać technologię w walce z pandemią, to nie będziemy narażać na szwank naszych wartości i wymogów w zakresie prywatności.
Komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides dodała: Narzędzia cyfrowe będą miały zasadnicze znaczenie dla ochrony naszych obywateli, w miarę jak będziemy stopniowo znosić środki izolacji. Aplikacje mobilne mogą ostrzegać nas przed ryzykiem zakażenia i wspierać organy ds. zdrowia w ustalaniu kontaktów zakaźnych, co ma zasadnicze znaczenie dla przerwania łańcuchów zakażeń. Musimy działać z należytą starannością, kreatywnością i elastycznością przy ponownym otwieraniu naszych społeczeństw. Musimy nadal spłaszczać krzywą i dbać o to, by pozostawała na niskim poziomie. Bez bezpiecznych i zgodnych z przepisami technologii cyfrowych nasze działania nie będą skuteczne.
Wspólne podejście do dobrowolnie stosowanych aplikacji służących do ustalania kontaktów zakaźnych, które spełniają wymogi z zakresu ochrony prywatności
Opublikowany dziś wspólny unijny zestaw instrumentów to jego pierwsza wersja, opracowana wspólnie w trybie pilnym przez sieć e-zdrowie przy wsparciu Komisji Europejskiej. Stanowi on praktyczny przewodnik dla państw członkowskich w zakresie wdrażania aplikacji służących do ustalania kontaktów zakaźnych i aplikacji ostrzegawczych. W zestawie instrumentów określono zasadnicze wymagania dotyczące tych aplikacji:
- powinny one być w pełni zgodne z unijnymi przepisami w zakresie ochrony danych i prywatności, jak wskazano w przedstawionych dziś wytycznych uwzględniających wyniki konsultacji z Europejską Radą Ochrony Danych;
- powinny być wprowadzane do użytku w ścisłej koordynacji z organami ds. zdrowia publicznego i być przez nie zatwierdzane;
powinny być instalowane na zasadzie dobrowolności i kasowane, gdy tylko przestaną być potrzebne; - powinny wykorzystywać najnowsze rozwiązania technologiczne służące wzmocnieniu ochrony prywatności. Aplikacje te, wykorzystujące najczęściej technologię Bluetooth umożliwiającą wykrywanie innych urządzeń w pobliżu, nie powinny aktywować funkcji śledzenia lokalizacji użytkowników;
- powinny opierać się na zanonimizowanych danych: mogą ostrzegać osoby, które znajdowały się przez pewien czas w pobliżu osoby zakażonej, o konieczności wykonania testu lub samoizolacji bez ujawniania tożsamości osoby zakażonej;
- powinny być w stanie współpracować z innymi podobnymi aplikacjami w całej UE, tak aby obywatele byli chronieni nawet wtedy, gdy przekraczają granice;
- powinny opierać się na przyjętych wytycznych epidemiologicznych oraz odzwierciedlać najlepsze praktyki w zakresie cyberbezpieczeństwa i dostępności;
- powinny być bezpieczne i skuteczne.
Chociaż wspomniane aplikacje umożliwiają łatwiejsze, szybsze i efektywniejsze ustalanie kontaktów zakaźnych niż tradycyjne systemy oparte na wywiadach z zakażonymi pacjentami, ustalanie kontaktów zakaźnych przy użyciu dotychczasowych metod będzie nadal stosowane w odniesieniu do obywateli, którzy mogą być bardziej narażeni na zakażenie, lecz rzadziej dysponują smartfonami, takich jak osoby starsze lub niepełnosprawne.
Wspólne podejście do innych funkcji, w szczególności funkcji informacyjnej i funkcji monitorowana objawów, może zostać opracowane w przyszłych wersjach zestawu instrumentów.
Dalsze działania
Zestaw instrumentów odzwierciedla najbardziej aktualne najlepsze praktyki w zakresie stosowania mobilnych aplikacji do ustalania kontaktów zakaźnych i mobilnych aplikacji ostrzegawczych w walce z kryzysem. Stanowi on element toczącego się procesu, w ramach którego państwa członkowskie współpracują w celu opracowania i udoskonalenia w ciągu najbliższych tygodni i miesięcy sposobów korzystania z tego praktycznego narzędzia i innych podobnych narzędzi. Pierwsza wersja wspomnianego zestawu instrumentów zostanie rozbudowana w świetle doświadczeń państw członkowskich.
Do 30 kwietnia 2020 r. organy ds. zdrowia publicznego ocenią skuteczność wspomnianych aplikacji na poziomie krajowym i w wymiarze transgranicznym. Państwa członkowskie powinny przedstawić sprawozdanie ze swoich działań do 31 maja 2020 r. oraz udostępnić przyjęte środki pozostałym państwom członkowskim i Komisji w celu ich wzajemnej weryfikacji. Komisja oceni poczynione postępy i począwszy od czerwca 2020 r. aż do zakończenia kryzysu będzie publikować sprawozdania okresowe, zalecając podjęcie działań lub wycofanie środków, które nie są już konieczne.
Autor: Komisja Europejska