Wykorzystując fakt, że coraz więcej osób pozostaje w domach w izolacji i zachowuje zasady dystansowania społecznego, znacznie rośnie liczba zakupów internetowych. Podczas gdy niektórzy starają się chronić siebie i swoje rodziny przed wirusem, niektórzy handlowcy wykorzystują ten niepokój, aby sprzedawać po bardzo wysokich cenach fałszywe leki lub produkty, które mają zapobiegać zakażeniu.
Nieprawdziwie informacje mogą dotyczyć wszystkiego, od masek i czapek po leki i środki dezynfekujące do rąk - błędnie oznaczone jako jedyne lekarstwo na koronawirusa lub jedyna ochrona przed koronawirusem - które sprzedawane są po cenach wielokrotnie przewyższających ich rzeczywistą wartość. Handlowcy stosują również inne sztuczki, takie jak fałszywe twierdzenie, że produkty są unikalne, by skłonić konsumentów do zakupów.
Na co należy zwracać uwagę?
Istnieją typowe praktyki sprzedawców, na które należy uważać. Jeśli zaobserwujesz któreś z wymienionych poniżej działań, zachowaj szczególną ostrożność:
• Wyraźne lub dorozumiane twierdzenia sprzedawcy, że produkt może zapobiec lub wyleczyć COVID-19;
• Popieranie twierdzeń sprzedawcy powołujące się na nieoficjalne źródła i autorytety, takie jak samozwańczy lekarze itp.;
• Użycie nazw lub logotypów organów rządowych, oficjalnych ekspertów lub instytucji międzynarodowych, które rzekomo mają autoryzować dany towar, ale podana informacja nie zawiera odsyłaczy lub odnośników do oficjalnych dokumentów;
• Twierdzenia nawiązujące do produktu: "dostępny tylko dzisiaj", "szybko się sprzedaje", "najniższa cena na rynku", "jedyny produkt, który może wyleczyć infekcję" itp.;
• Wygórowana cena z powodu rzekomych uzdrawiających właściwości produktów.
Warto być świadomym, że niektóre ze wskazanych twierdzeń mogą być nieświadomie podzielane przez znajomych lub członków rodziny, którzy stali się ofiarą oszustwa.
W przypadku natknięcia się na nieuzasadnione lub wprowadzające w błąd stwierdzenia na stronie internetowej, należy zgłosić daną ofertę administratorom strony korzystając z dostępnych na stronie przycisków. Operatorzy platform działających w UE, którzy zostaną poinformowani o nielegalnych działaniach mających miejsce na ich stronach internetowych, są prawnie zobowiązani do podjęcia działań.
Zawsze opieraj swoją wiedzę na wiarygodnych źródłach informacji o koronawirusie: władzach publicznych, organach służby zdrowia lub organizacjach międzynarodowych, takich jak Światowa Organizacja Zdrowia.
Co robi UE?
Aby rozwiązać problem oszustw internetowych związanych z wybuchem epidemii koronawirusa, Komisja Europejska i organy ochrony konsumentów w państwach członkowskich podjęły szereg wspólnych działań. 20 marca wydano wspólne stanowisko w sprawie najczęściej zgłaszanych oszustw i nieuczciwych praktyk, aby pomóc platformom internetowym lepiej identyfikować takie nielegalne praktyki, usuwać je i zapobiegać ponownemu pojawieniu się podobnych.
W Polsce ostrzeżenie wydał Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
23 marca Didier Reynders, komisarz ds. sprawiedliwości i ochrony konsumentów, zwrócił się do administratorów różnych platform, mediów społecznościowych, wyszukiwarek i sklepów internetowych z prośbą o współpracę w usuwaniu z ich platform oszustw, takich jak fałszywe lekarstwa na koronawirus.
Praktyki, które są w UE zakazane dzięki implementacji przepisów dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych, to m.in.:
• błędne informowanie konsumentów co do korzyści lub rezultatów oczekiwanych od produktu,
• informowanie, że produkt ma właściwości lecznicze niepoparte dowodami lub,
• informowanie, że produkt jest dostępny tylko przez ograniczony czas.
Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli na podst. Parlamentu Europejskiego