Logo PEEE
Parlament znajduje się w samym centrum europejskiej demokracji. Obywatele UE wybierają bezpośrednio swoich przedstawicieli, którzy debatują i - wspólnie z Radą - podejmują decyzje dotyczące unijnego prawa.
Ale stanowienie prawa to tylko jedna z ról Parlamentu. Posłowie omawiają i ustalają plan politycznych działań podczas debatach z przywódcami państw członkowskich, spotykają też liderów spoza UE, analizują zagrożenia, oceniają potrzebę działania oraz inicjują zmiany przepisów i tworzenie nowych zasad.
Parlamentarzyści europejscy oceniają pracę Komisji Europejskiej, śledzą, w jaki sposób prawa UE są wdrażane w państwach członkowskich i rozliczają z ich działań instytucje i organizacje, skupiając się w szczególności na przypadkach zagrożenia praw podstawowych. Pozostają w bliskim kontakcie z obywatelami. Korzystają oni ze swojego prawa - i obowiązku - demokratycznej kontroli skuteczności unijnej polityki UE bezpośrednio tam, gdzie, jest realizowana, z uwaga śledzą negocjacje umów międzynarodowych i głosują w sprawie ich wyniku, mogą zawetować akty Komisji.
Przeczytaj: Ocena prac Komisji przez EPRS- zespół badawczy PE (po angielsku)
Przeczytaj: Najczęściej zadawane pytania na temat pracy posłów
W dobiegającej końca kadencji Parlament zmienił również swoje przepisy wewnętrzne, aby umożliwić bardziej skuteczne i przejrzyste stanowienie prawa UE. Sprawy pilne, zwłaszcza dotyczące specjalnych środków mających pomóc państwom członkowskim wyjść z kryzysu finansowego, były rozpatrywane w ramach przyspieszonych procedur. (Dowiedz się więcej o "porozumieniu w sprawie lepszego stanowienia prawa" - tekst po angielsku.)
Główne decyzje ustawodawcze z ostatnich 4 lat:
Od wyborów w 2014 roku Parlament omówił, poprawił i, po negocjacjach z Radą, zatwierdził prawie 600 wniosków ustawodawczych przedłożonych przez Komisję Junckera.
Wybór komunikatów prasowych na temat zakończonych prac legislacyjnych w Parlamencie 8. kadencji:
Parlament przyjął dyrektywę w sprawie danych pasażerów linii lotniczych (PNR),
Posłowie ograniczają używanie plastikowych toreb,
Otwarcie rynku usług płatniczych online tak, aby ograniczyć koszty i ryzyko
Paryskie porozumienie ws. klimatu: może wejść w życie, bo Parlament zgodził się na ratyfikację
Posłowie kładą kres niejasnym stawkom pobieranym za płatność kartą
Koniec roamingu: Parlament usuwa ostatnią przeszkodę
WiFi4EU: bezpłatny dostęp do internetu dzięki nowemu projektowi UE
Ochrona danych: Parlament przyjął nowe przepisy przystosowane do ery cyfrowej
Parlament przyjął przepisy, które ułatwią transgraniczne zakupy w internecie
Ład korporacyjny: posłowie głosują za jawnością podatkową
CETA: Posłowie za porozumieniem UE-Kanada
Aktualizacja przepisów o audiowizualnych usługach medialnych
Więcej informacji na temat tego, jak krok po kroku stanowione jest prawo we wszystkich dziedzinach objętych kompetencjami UE od 2014 r. (po angielsku).
Parlamentarne komisje śledcze i propozycje zmian przepisów
Aby przygotować grunt pod zmiany legislacyjne, Parlament przegłosował rezolucje, które stanowią odpowiedź na obawy i oczekiwania reprezentowanych przez posłów obywateli, i które powinny być uwzględnione przez Komisję w projektach nowych przepisów i w nowelizacjach.
Przykłady (wybór tekstów): ochrona sygnalistów (po angielsku), trwalsze i łatwiejsze do zreperowania produkty, obrona rolników przed nieuczciwymi praktykami handlowymi. Spis wszystkich rezolucji i inicjatyw Parlamentu (po angielsku i francusku).
Kiedy wybuchały skandale lub dochodziło do nadużyć na dużą skalę (np. Luxleaks, Panamskie papiery, oszustwa dokonywane przez producentów samochodów w dziedzinie badania emisji spalin, decyzje o dopuszczaniu pestycydów do obrotu handlowego), Parlament powoływał specjalne komisje do prowadzenia śledztwa, dochodzenia i przesłuchania publiczne w celu pociągnięcia do odpowiedzialności osób odpowiedzialnych. Ustalenia i szczegółowe zalecenia będące wynikiem prac komisji specjalnych stanowią podstawę nowych wniosków legislacyjnych Komisji Europejskiej.
Przykłady komisji: TAXE3 , EMIS, PEST, TERR, PANA.
Przyjęcie i kontrola realizacji budżetu UE
Parlament i Rada wspólnie decydują w sprawie rocznego budżetu Unii. Parlament ma również wpływ na długoterminowy budżet UE (wieloletnie ramy finansowe), który - aby wejść w życie - musi być przez niego zatwierdzony, jest również organem udzielającym absolutorium. Oznacza to, że sprawdza, w jaki sposób wydatkowany jest budżet roczny, a następnie zatwierdza, odracza lub odmawia absolutorium budżetowego poszczególnych instytucji UE.
Kontrola demokratyczna
Posłowie pracujący w poszczególnych komisjach parlamentarnych bacznie obserwowali w jaki sposób wdrażane są przepisy UE i jak wpływają one na życie obywateli. Komisje te rozliczały organ wykonawczy, czyli Komisję Europejską z jej pracy i z wydatkowania unijnych pieniędzy. Misje obserwacyjne i delegacje poselskie ad hoc dokonywały kontroli w terenie, w państwach członkowskich, i dokonywały dokładnej oceny zebranych dowodów przed podjęciem decyzji w prawie dalszego postepowania.
Przykłady: misja w obozach dla syryjskich uchodźców w Turcji (wideo po angielsku); delegacje badające przestrzeganie zasad praworządności na Malcie (komunikat po angielsku) i Słowacji (wideo po angielsku): Wizyty w obozach dla uchodźców w Turcji (wideo); delegacje do zbadania kwestii praworządności na Malcie i Słowacji
Posłowie kierują również do Komisji pisemne interpelacje w pilnych sprawach. Czasem prowadzą one do projektów rezolucja zgłaszanych przez grupy polityczne na sesji plenarnej.
W uzasadnionych przypadkach Parlament wetował decyzje Komisji (w aktach delegowanych i wykonawczych), gdy posłowie do PE uznali, że władza wykonawcza przekroczyła swoje uprawnienia.
Przykłady: cukier w żywności dla niemowląt (po angielsku), napoje energetyczne, użycie kadmu (po angielsku).
Traktaty międzynarodowe
Posłowie z uwagą śledzili negocjacje Komisji w sprawie traktatów międzynarodowych. Parlament przyjął szereg rezolucji nawołujących do poprawy przejrzystości prowadzonych rokowań i umożliwienia większego zaangażowania Parlamentu, gdy wejście w życie ostatecznego porozumienia wymaga zgody Parlamentu (tj. zatwierdzenia lub odrzucenia w głosowaniu).
Przykłady: BREXIT (po angielsku), TTIP, CETA
Petycje obywatelskie
Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego zarejestrowała od lipca 2014 r. około 6 400 petycji i rozpatrzyła liczne skargi, wnioski i uwagi obywateli dotyczące stosowania prawa UE. Komisja pełni rolę mediatora między składającymi petycje a państwami członkowskimi w celu rozwiązania konkretnego problemu. Czasami petycje są przedmiotem interpelacji, debat i rezolucji głosowanych podczas sesji plenarnych.
Przykłady: walka z niepewnością zatrudnienia zatrudnienia w UE, prawa osób niepełnosprawnych, walka z wykluczeniem społecznym w UE, mniejszości w UE, prawa dzieci.
Co UE robi dla Ciebie: dowiedz się o wpływie przepisów UE na konkretne grupy ludności (tekst na blogu EPRS, po angielsku)
Co kiedykolwiek zrobiła dla mnie UE (wideo, po angielsku)
Głosowania zaplanowane przed końcem 8. kadencji szczególnie warte odnotowania
W przygotowaniu (stan na luty 2019 r.) jest jeszcze około 200 projektów ustawodawczych. Wszstkie negocjacje które nie zostaną zakończone, zostaną zawieszone pod koniec lutego. Ważne decyzje oraz głosowania, które odbędą się przed wyborami, dotyczą, między innymi:
wniosków ustawodawczych związanych z długoterminowym budżetem UE (WRF)
wspólnych zasad dot. azylu, w tym reforma zasad dublińskich
reformy praw autorskich,
jakości wody pitnej,
rozwiązania problemu kredytów zagrożonych,
koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
równowagi między pracą a życiem prywatnym dla rodziców i opiekunów
przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy
reformy unijnych zasad ochrony konsumentów
reformy wspólnej polityki rolnej.
Erasmus+ zapewnienie, że działania nie zostaną przrwane w wypadku braku porozuminia w sprawie brexitu
Więcej informacji o równowadze między pracą a życiem prywatnym dla rodziców i głosowaniu w tej sprawie zob. na portalu Euractiv.
Autor: Parlament Europejski
