3e33c23
Ruszyły konsultacje społeczne w sprawie koncepcji „Nauka 2.0”. Komisja Europejska chce zbadać najnowsze tendencje w działaniach naukowców. Uczeni stosują nowoczesne technologie, by pozyskać do udziału w badaniach tysiące ludzi – sami też o wiele chętniej dzielą się doświadczeniami zarówno w swoim gronie, jak i udostępniając wyniki badań w internecie. KE chce sprawdzić, czy Europejczycy uczestniczą w tych procesach.
Przedmiotem konsultacji jest zbadanie poziomu uświadomienia sobie tych tendencji oraz uczestnictwa w tych procesach, a także zapoznanie się z poglądami na temat możliwości stwarzanych dzięki Nauce 2.0 w odniesieniu do konkurencyjności europejskiej nauki i badań naukowych. Termin udzielania odpowiedzi upływa 30 września 2014 r. Udział można wziąć za pośrednictwem strony internetowej Komisji Europejskiej: Your voice in Europe. Dyskusję można również śledzić za pośrednictwem mediów społecznościowych, #Science20.
Komisarz do spraw badań, innowacji i nauki, Máire Geoghegan-Quinn, stwierdziła: – Nauka 2.0 zrewolucjonizuje sposób uprawiania nauki – od analizy i wymiany danych oraz publikacji aż po ogólnoświatową współpracę. Umożliwi też obywatelom włączenie się w poszukiwanie nowej wiedzy. Cały proces naukowy staje się bardziej przejrzysty i wydajny, ale wiążą się z tym też zagadnienia rzetelności i jakości – chcemy zatem wysłuchać opinii społeczeństwa na temat sposobów zagwarantowania, aby Nauka 2.0 rozwijała się w sposób korzystny dla Europy.
Neelie Kroes, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, odpowiedzialna za agendę cyfrową, oświadczyła: – Technologie i narzędzia cyfrowe stwarzają obecnie możliwość nowej transformacji: udoskonalenia badań i innowacji i zwiększenia ich znaczenia dla poszczególnych obywateli i całego społeczeństwa. Zmierzamy ku otwartej nauce, opartej na technologiach cyfrowych – tendencja ta zaznacza się stopniowo, ale jest nieodwracalna. Wywodzi się ona, podobnie jak chęć jej wykorzystania, nie z kręgów politycznych, ale od samych społeczności naukowych i akademickich. Jestem zdecydowana udzielać jej poparcia.
Komisja Europejska włączyła już niektóre aspekty „Nauki 2.0” do swojej polityki. W szczególności otwarty dostęp do publikacji naukowych jest obowiązkowy w przypadku badan prowadzonych w ramach „Horyzontu 2020”, nowego unijnego programu w zakresie badań naukowych i innowacji. Zapoczątkowano też projekt pilotażowy na rzecz otwartego dostępu do danych naukowych. Za pośrednictwem swoich programów badawczych UE finansuje także pewną liczbę projektów w ramach inicjatyw obywatelskich w dziedzinie nauki i wspiera część infrastruktury, dzięki której możliwe jest podejście „Nauka 2.0”.
Kontekst
Nauka 2.0 nabiera rozmachu na skalę światową w wyniku rozwoju technologii cyfrowych i w odpowiedzi na słabości dzisiejszej nauki, między innymi powolny i kosztowny proces publikacji, krytykę systemu recenzji wzajemnych oraz trudności związane z powtarzaniem wyników badań wskutek braku danych powtarzalnych i nadających się do ponownego wykorzystania.
Tłem dla tego zjawiska są liczne, wzajemnie powiązane tendencje:
- istotny przyrost dorobku naukowego oraz dążenie do otwartego dostępu do informacji naukowej oraz otwartej współpracy naukowej (współpraca naukowców na odległość);
- stały wzrost liczby podmiotów zaangażowanych w działalność naukową (nigdy dotąd na świecie nie było tylu naukowców) oraz większe zaangażowanie obywateli w badania (uczestnictwo w procesie badań oraz finansowanie lub ustalanie programów);
nowe sposoby uprawiania działalności naukowej dzięki dostępności dużych zbiorów danych (90 proc. wszystkich danych na świecie zgromadzono w ciągu ostatnich dwóch lat) oraz stały przyrost mocy obliczeniowej.
Źródło: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce
