
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zaprezentowała główne założenia inicjatywy „Choose Europe” („Wybierz Europę”), nowej polityki mającej na celu zapewnienie, że Europa pozostanie liderem w dziedzinie badań naukowych i przyciągnie najlepszych i najzdolniejszych naukowców z całego świata.
Przewodnicząca przedstawiła plan podczas przemówienia na Sorbonie w obecności prezydenta Francji Emmanuela Macrona. Opisała Europę jako miejsce stwarzające szanse dla nauki, z drugim co do wielkości dorobkiem naukowym na świecie i pozycją lidera w dziedzinach takich jak zielone technologie i zdrowie.
Wyjaśniła, że wsparcie i otwartość Europy wobec nauki przynosi wymierne efekty: „W ciągu ostatnich 40 lat Unia Europejska sfinansowała 33 laureatów Nagrody Nobla. Dzięki wsparciu UE możliwe były przełomy w sekwencjonowaniu genomu i szczepionkach mRNA. Udało się rozwinąć najnowocześniejsze mikroprocesory, a także uzyskać pierwszy obraz czarnej dziury. Te przykłady pokazują coś, co wszyscy wiemy – zwrot z inwestycji w naukę jest bezkonkurencyjny.”
W centrum tego wsparcia znajduje się program „Horyzont Europa” – największy międzynarodowy program badawczy na świecie. Sam w sobie jest dowodem na otwartość Europy na świat. Łączy naukowców z całej Europy i spoza niej do wspólnego prowadzenia badań. Od Wielkiej Brytanii, przez Kanadę i Szwajcarię, po Koreę Południową – wiele krajów już uczestniczy w programie lub pracuje nad przystąpieniem do niego.
Przewodnicząca von der Leyen podkreśliła, że Europa jest zdeterminowana, by nauka się rozwijała i by stać się liderem w technologiach takich jak sztuczna inteligencja, technologie kwantowe, kosmiczne i biotechnologia.
„Choose Europe” jest wyrazem tej determinacji. Przewodnicząca wymieniła główne elementy inicjatywy, w tym zapewnienie swobodnego przepływu wiedzy i danych w całej Europie oraz zagwarantowanie wolności badań naukowych poprzez Europejski Akt na rzecz Europejskiej Przestrzeni Badawczej. „Ponieważ zagrożenia na świecie rosną, Europa nie zrezygnuje ze swoich zasad. Europa musi pozostać domem wolności akademickiej i naukowej” – powiedziała.
Przewodnicząca wyjaśniła, że finansowanie jest kluczowe dla nauki, dlatego Komisja zaproponuje 500 milionów euro na lata 2025–2027 w celu przyciągnięcia naukowców. Stworzona zostanie także siedmioletnia „superdotacja” w ramach Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC), zapewniająca długoterminowe wsparcie dla najlepszych z najlepszych.
W ramach działań pilotażowych programu „Choose Europe” powstanie również inicjatywa w ramach działań Marie Skłodowskiej-Curie (MSCA), mająca na celu przyciąganie młodych naukowców na początku kariery, oferująca wyższe stypendia i dłuższe kontrakty. Komisja podejmie działania, by lepiej łączyć naukowców z całego świata z europejskimi instytucjami oraz przyspieszyć proces ich przyjazdu i pozostania w Europie.
Ponadto „Choose Europe” będzie również wspierać szybsze przekształcanie odkryć naukowych i innowacji w realne rozwiązania dla biznesu. Europejski Akt Innowacji oraz strategia dla startupów i scaleupów mają na celu usunięcie barier i ułatwienie dostępu do kapitału wysokiego ryzyka dla innowacyjnych firm.
Według przewodniczącej von der Leyen Europa dokonała wyboru: wyboru, by postawić naukę i technologię w centrum swojej gospodarki, by wykorzystać innowacje w służbie ludzkości, by otworzyć się na globalne talenty i uczynić z uniwersytetów filary społeczeństwa.
Źródło: Komisja Europejska
Edycja: BIWW