Debata w Parlamencie Europejskim
2 października w Parlamencie Europejskim odbyła się debata na temat przyszłości polityki spójności z udziałem przedstawicieli regionów i europosłów. Wydarzenie to zostało zorganizowane przez inicjatywę #EURegions4Cohesion, którą współtworzą 134. regiony europejskie, w tym wszystkie polskie województwa. Była to doskonała okazja do zaprezentowania doświadczeń i postulatów dotyczących wzmocnionej polityki spójności po 2027 r.
Temat ten jest obecnie szczególnie istotny ze względu na zbliżające się przesłuchania kandydatów na unijnych komisarzy oraz publikację propozycji Komisji Europejskiej w sprawie nowych wieloletnich ram finansowych, które określają limity budżetowe UE. Polityka spójności jest główną długoterminową polityką inwestycyjną UE, która bezpośrednio wspiera proces samorządy. Regiony wzywają do przyjęcia odpowiedniego budżetu oraz utrzymania roli regionów zarówno w zakresie jej projektowania, jak i wdrażania (link do stanowiska).
Debatę otworzył Younous Omarjee, wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego i gospodarz wydarzenia. Podkreślił kluczową rolę regionów dla funkcjonowania całej Unii Europejskiej i ich udział we wdrażaniu polityki spójności. Podkreślił, że jej reforma powinna mieć charakter ewolucji, a głównym zagrożeniem mogłaby być renacjonalizacja tej polityki.
Antonella Sberna, wiceprzewodnicząca Parlamentu, zaznaczyła, że każdy region powinien móc dostosować priorytety funduszy polityki spójności na własnym terenie do indywidualnych potrzeb, co może pozytywnie wpłynąć wzrost gospodarczy regionów i tworzenie nowych miejsc pracy.Y. Omargee A. Sberna A. Rousset
Alain Rousset, przewodniczący regionu Nowej Akwitanii (Francja) podkreślił, że skuteczność polityki spójności potwierdzają liczne projekty zrealizowane w ramach jej funduszy, takie jak termomodernizacja budynków, budowa infrastruktury, laboratoriów badawczych, czy sieci światłowodowych. Jest to także istotna polityka w kontekście walki ze skutkami zmiany klimatu, która zapewnia finansowanie regionom dotkniętym klęskami żywiołowymi. Odniósł się też do Polski, gdzie przez ostatnie 20. lat znacznie poprawiła się jakość życia, m.in. dzięki realizacji projektów polityki spójności.
W kolejnej części wydarzenia odbył się panel z udziałem przedstawicieli samorządów z Polski, Hiszpanii, Finlandii, Słowacji, a także Europejskiego Komitetu Regionów. Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodnio-pomorskiego zaapelował, aby polityka spójności była bardziej elastyczna i pozwalała na szybkie reagowanie w nagłych kryzysach. Polityka ta także w dalszym stopniu powinna poprawiać życie codzienne obywateli, budować konkurencyjność i nowe miejsca pracy.
Emil Boc, przewodniczący Komisji Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE (COTER) w Europejskim Komitecie Regionów i współsprawozdawca opinii na temat przyszłości polityki spójności po 2027 r. zaznaczył, że polityka ta jest spoiwem Europy i ma kluczowe znaczenie dla jedności UE. Podkreślił też, że w przyszłości powinna obejmować wszystkie regiony i respektować podejście terytorialne, a także zasady partnerstwa i pomocniczości.
Debata w Parlamencie Europejskim 2
W panelu z udziałem europosłów do Parlamentu Europejskiego, wziął udział m.in. Janusz Lewandowski, wiceprzewodniczący Komisji Budżetowej. Podkreślił, że polityka spójności jest najbardziej widoczną i najbliższą obywatelom polityką unijną. To przede wszystkim dzięki niej wskaźnik PKB w Polsce i innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej wzrósł o ok. 30% od momentu ich przystąpienia do UE w 2004 r. J. Lewandowski dodał, że szansą na wypracowanie dobrych rozwiązań w zakresie przyszłości polityki spójności będzie okres polskiej prezydencji w Radzie UE, rozpoczynający się 1 stycznia 2025 r.
Ostatnią częścią wydarzenia była debata pomiędzy przedstawicielami regionów oraz posłami do Parlamentu Europejskiego. Przedstawiciele regionów z całej Europy zgodnie podkreślili, że przyszła polityka spójności musi opierać się na silnej roli regionów i jest to kluczowa dla integracji europejskiej oraz skutecznego przeprowadzenia zielonej i cyfrowej transformacji.
Więcej o inicjatywie
134 regiony pochodzą z Polski, Austrii, Republiki Czeskiej, Finlandii, Francji, Niemiec, Grecji, Irlandii, Włoch, Niderlandów, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Hiszpanii i Szwecji. Inicjatywa ta jest również wspierana przez Konferencję Peryferyjnych Regionów Nadmorskich (CPMR) oraz Sieć Regionów Europejskich na rzecz Badań Naukowych i Innowacji (ERRIN).
Stanowisko regionów w sprawie przyszłości polityki spójności
Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
