platforma internetowa
Przyjęte 5 lipca przełomowe przepisy cyfrowe dotyczące dużych platform internetowych stworzą bezpieczniejsze, sprawiedliwsze i bardziej przejrzyste środowisko online.
W ciągu ostatnich dwóch dekad platformy cyfrowe stały się integralną częścią naszego życia – trudno wyobrazić sobie robienie czegokolwiek online bez korzystania z Amazona, Google’a czy Facebooka.
O ile korzyści płynące z tej transformacji są oczywiste, to dominująca pozycja niektórych platform daje im znaczną przewagę nad konkurentami, ale także nadmierny wpływ na demokrację, prawa podstawowe, społeczeństwa i gospodarkę. To duże platformy często decydują o przyszłych innowacjach lub wyborach konsumentów i służą jako tzw. „strażnicy dostępu" („gatekeepers") między firmami a użytkownikami Internetu.
Aby zaradzić tej nierównowadze, UE opracowała nowe przepisy regulujące usługi cyfrowe - akt o rynkach cyfrowych (DMA) i akt o usługach cyfrowych (DSA), tworząc jednolity zestaw przepisów, które będą miały zastosowanie w całej UE.
Regulowanie praktyk gigantów technologicznych: akt o rynkach cyfrowych
Celem aktu o rynkach cyfrowych jest zapewnienie równych warunków działania wszystkim firmom internetowym, niezależnie od ich wielkości. Ustawa określi jasne zasady dla dużych platform – listę nakazów i zakazów – które mają na celu powstrzymanie ich przed narzucaniem nieuczciwych warunków na przedsiębiorstwa i konsumentów. Przykładem takich nieuczciwych praktyk są plasowanie usług i produktów oferowanych przez "strażnika dostępu" wyżej niż podobne usługi lub produkty oferowane przez inne firmy na platformie "strażnika dostępu" lub nie dawanie użytkownikom możliwości odinstalowania preinstalowanego oprogramowania lub aplikacji.
Poprawi się interoperacyjność między komunikatorami internetowymi - użytkownicy małych i dużych platform będą mogli wymieniać wiadomości, wysyłać pliki lub prowadzić wideorozmowy między aplikacjami do wysyłania wiadomości.
Przepisy mają wspierać innowacyjność, wzrost i konkurencyjność oraz pomóc mniejszym firmom i start-upom konkurować z bardzo dużymi graczami.
Akt o rynkach cyfrowych określi również kryteria identyfikujące duże platformy internetowe jako strażników dostępu i pozwoli Komisji Europejskiej przeprowadzać dochodzenia rynkowe, umożliwiając aktualizowanie obowiązków dla strażników dostępu w razie potrzeby i sankcjonowanie złych praktyk.
Bezpieczniej w internecie: akt o usługach cyfrowych
Akt o usługach cyfrowych koncentruje się na tworzeniu bezpieczniejszej przestrzeni cyfrowej dla użytkowników cyfrowych i firm, poprzez ochronę praw podstawowych online. Wśród głównych kwestii, którym to prawo ma przeciwdziałać, są handel nielegalnymi towarami, wymiana nielegalnych usług i treści online oraz wspieranie rozprzestrzeniania się dezinformacji przez algorytmy.
Akt o usługach cyfrowych da użytkownikom więcej kontroli nad tym, co widzą online: użytkownicy będą mieli lepsze informacje o tym, dlaczego proponowane są im konkretne treści i będą mogli wybrać opcję, która nie uwzględnia profilowania. Zakazane zostaną reklamy ukierunkowane opierające się na danych wrażliwych (np. dotyczących orientacji seksualnej, religii, pochodzenia etnicznego) oraz skierowane do nieletnich.
Nowe przepisy pomogą również chronić użytkowników przed szkodliwymi i nielegalnymi treściami w internecie. Znacznie poprawią proces usuwania nielegalnych treści, zapewniając, że jest to robione tak szybko, jak to możliwe. Pomogą również w walce ze szkodliwymi treściami, takimi jak dezinformacja polityczna lub w zakresie zdrowia, które nie muszą być nielegalne, i wprowadzą lepsze zasady dotyczące ochrony wolności słowa.
Akt o usługach cyfrowych będzie również zawierać reguły zapewniające, że produkty sprzedawane online są bezpieczne i zgodne z najwyższymi standardami UE. Użytkownicy otrzymają również więcej informacji na temat prawdziwych sprzedawców produktów, które kupują online.
Kolejne kroki
Akt o usługach cyfrowych wszedł w życie 16 listopada 2022 r. i będzie w pełni stosowany w odniesieniu do wszystkich objętych nim podmiotów w całej UE od 17 lutego 2024 roku. Jednak bardzo duże platformy i bardzo duże wyszukiwarki internetowe będą musiały wywiązać się ze swoich obowiązków wynikających z DSA wcześniej – maksymalnie cztery miesiące po wyznaczeniu ich przez Komisję Europejską. Komisja Europejska wyznaczyła pierwszy zestaw bardzo dużych platform i wyszukiwarek internetowych 25 kwietnia 2023 roku.
Akt o rynkach cyfrowych wszedł w życie 1 listopada 2022 r., a jego przepisy zaczęły obowiązywać 2 maja 2023 roku. Komisja Europejska ma wyznaczyć strażników dostępu (gatekeeperów) najpóźniej do 6 września 2023 r. i wtedy będą oni mieli maksymalnie sześć miesięcy na wypełnienie nowych obowiązków wynikających z DMA, czyli do marca 2024 roku.
Więcej o tym, jak UE kształtuje świat cyfrowy:
- Regulacje ws. sztucznej inteligencji
- Europejska strategia w zakresie danych
- Zagrożenia związane z kryptowalutami i korzyści z prawodawstwa UE
- Walka z cyberprzestępczością: nowe unijne przepisy
- Ochrona graczy online
- Akt w sprawie czipów – unijny plan walki z niedoborem półprzewodników
Źródło: Parlament Europejski
