pole uprawne
Komisja Europejska zachęca zainteresowane podmioty, takie jak producenci pierwotni, przetwórcy, wytwórcy, hurtownicy, sprzedawcy detaliczni i dostawcy środków produkcji, do dzielenia się doświadczeniami w zakresie umów mających na celu osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju w łańcuchach dostaw produktów rolno-spożywczych. Informacje zwrotne pomogą Komisji w opracowaniu wytycznych w sprawie nowego odstępstwa wyłączającego – pod pewnymi warunkami – umowy dotyczące zrównoważonego rozwoju w dziedzinie rolnictwa spod reguł konkurencji.
Prawo UE zasadniczo zabrania przedsiębiorstwom zawierania porozumień ograniczających konkurencję, takich jak porozumienia między konkurentami prowadzące do podniesienia cen lub zmniejszenia produkcji. Parlament Europejski i Rada UE przyjęły jednak niedawno nowe odstępstwo dopuszczające w porozumieniach w sektorze rolnictwa takie ograniczenia, jeżeli są one niezbędne do osiągnięcia norm zrównoważonego rozwoju wyższych niż obowiązkowe normy unijne lub krajowe. Odstępstwo to zostało ustanowione w rozporządzeniu o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych 1308/2013 stanowiącym część wspólnej polityki rolnej UE.
Umowy takie powinny służyć osiągnięciu pewnych celów środowiskowych, ograniczeniu stosowania pestycydów i zagrożenia związanego z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz ochronie zdrowia i dobrostanu zwierząt. Stronami umów powinni być producenci rolni działający samodzielnie lub ewentualnie z innymi podmiotami łańcucha dostaw.
Rada i Parlament zwróciły się do Komisji, by do 8 grudnia 2023 r. wydała wytyczne dotyczące warunków stosowania tego odstępstwa. Przyczyniłoby się to również do wypełnienia przez Komisję jej mandatu w ramach strategii „od pola do stołu” poprzez wyjaśnienie zakresu reguł konkurencji w odniesieniu do działań zbiorowych w dziedzinie rolnictwa.
Komisja konsultuje się z zainteresowanymi podmiotami, aby zrozumieć rodzaje umów dotyczących zrównoważonego rozwoju, które podmioty te opracowały lub chciałyby opracować, potencjalne ograniczenia konkurencji mogące wynikać z takich umów, a także możliwy wpływ takiej współpracy na dostawy, ceny i innowacje.
W związku z tym Komisja zwraca się o opinię w szczególności do producentów pierwotnych i organizacji ich zrzeszających, do przetwórców, wytwórców, hurtowników, sprzedawców detalicznych i dostawców środków produkcji, a także do organizacji międzybranżowych. Inne zainteresowane podmioty, takie jak analitycy branżowi, naukowcy i organizacje specjalizujące się w kwestiach zrównoważonego rozwoju rolnictwa, również mogą przekazać swoje uwagi.
Komisja zaprasza zainteresowane podmioty do przekazywania opinii do 23 maja 2022 r. poprzez stronę internetową poświęconą konsultacjom. Komisja dokona starannego przeglądu wszystkich komentarzy, a następnie opublikuje na stronie internetowej uwagi zainteresowanych stron, streszczenie głównych ustaleń oraz wyciągnięte z nich wnioski. Komisja przewiduje przeprowadzenie konsultacji publicznych w sprawie projektu wytycznych w 2023 r.
Kontekst
Art. 101 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”) zakazuje zawierania między przedsiębiorstwami porozumień ograniczających konkurencję. Jednak art. 42 TFUE stanowi, że reguły konkurencji mają zastosowanie do dziedziny rolnictwa jedynie w zakresie określonym przez Parlament i Radę. W kontekście reformy wspólnej polityki rolnej na lata 2023–2027 współprawodawcy przyjęli w 2021 r. nowe odstępstwo od reguł konkurencji w odniesieniu do produktów rolnych.
Nowe odstępstwo wyrażono w art. 210a rozporządzenia 2021/2117 zmieniającego rozporządzenie 1308/2013 o jednolitej wspólnej organizacji rynku. Przepis ten zezwala na zawieranie umów mających na celu osiągnięcie zestawu celów w zakresie zrównoważonego rozwoju poprzez stosowanie norm wyższych niż te, które są obowiązkowe na mocy prawa unijnego lub krajowego, pod warunkiem że wszelkie ograniczenia konkurencji wynikające z takich umów są niezbędne do osiągnięcia przedmiotowych celów. Ponadto Komisja i krajowe organy ochrony konkurencji mogą nakazać wstrzymanie umów w zakresie zrównoważonego rozwoju lub zażądać ich zmiany, jeżeli jest to konieczne, aby zapobiec wykluczeniu konkurencji lub jeżeli cele określone w art. 39 TFUE mogą być zagrożone.
