euro
Komisja Europejska przedstawiła dziś pakiet wiosenny europejskiego semestru, który przede wszystkim zawiera wytyczne dotyczące polityki fiskalnej dla państw członkowskich, które stopniowo ponownie uruchamiają swoje gospodarki. Wytyczne te mają pomóc państwom członkowskim w wywołaniu silnego ożywienia gospodarczego, przy jak najlepszym wykorzystaniu Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF), kluczowego narzędzia leżącego u podstaw NextGenerationEU. Europejski semestr został w tym roku dostosowany ze względu na powiązania z planami odbudowy i zwiększania odporności państw członkowskich, określającymi inwestycje i reformy, które zostaną sfinansowane z RRF.
Wytyczne dotyczące polityki fiskalnej i dalsze stosowanie ogólnej klauzuli wyjścia
Uruchomienie ogólnej klauzuli wyjścia w ramach paktu stabilności i wzrostu w marcu 2020 r. umożliwiło państwom członkowskim szybką reakcję i wprowadzenie środków nadzwyczajnych w celu złagodzenia gospodarczych i społecznych skutków pandemii.
Jak zapowiedziano w komunikacie Komisji w sprawie polityki fiskalnej z 3 marca 2021 r., decyzja w sprawie dezaktywacji ogólnej klauzuli wyjścia powinna być podejmowana w ramach ogólnej oceny stanu gospodarki opierającej się na kryteriach ilościowych, przy czym kluczowym kryterium ilościowym powinien być poziom aktywności gospodarczej w UE w porównaniu z poziomami sprzed kryzysu. Opierając się na prognozie gospodarczej Komisji z wiosny 2021 r., uznano, że ogólna klauzula wyjścia będzie nadal stosowana w 2022 r. i zostanie prawdopodobnie zdezaktywowana od 2023 r.
Polityka fiskalna powinna zachować swój wspierający charakter w latach 2021 i 2022. Państwa członkowskie powinny unikać przedwczesnego wycofywania wsparcia i w pełni wykorzystywać finansowanie RRF. Przeprowadzenie inwestycji i reform w ramach RRF pomoże wesprzeć ożywienie gospodarcze, pobudzić potencjalny wzrost gospodarczy i zwiększyć zatrudnienie, zmniejszyć zakłócenia równowagi makroekonomicznej i poprawić stan finansów publicznych. W 2022 r. krajowe polityki fiskalne powinny być coraz bardziej zróżnicowane, a wszystkie państwa członkowskie powinny utrzymać inwestycje wspierające ożywienie gospodarcze. Gdy tylko pozwolą na to warunki, państwa członkowskie powinny realizować polityki zapewniające stabilność fiskalną w perspektywie średnioterminowej.
Sprawozdanie na podstawie art. 126 ust. 3 w sprawie spełnienia kryteriów deficytu i długu określonych w Traktacie
Komisja zatwierdziła również sprawozdanie na podstawie art. 126 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE) dotyczące wszystkich państw członkowskich z wyjątkiem Rumunii, która jest już objęta częścią naprawczą paktu. Celem tego sprawozdania jest ocena przestrzegania przez państwa członkowskie kryteriów deficytu i długu określonych w Traktacie. Z analizy wynika, że kryterium deficytu zostało spełnione jedynie przez Bułgarię, Danię i Szwecję. Kryterium długu nie spełnia 13 państw członkowskich, tj.: Belgia, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Francja, Chorwacja, Włochy, Cypr, Węgry, Austria, Portugalia, Słowenia i Finlandia.
Komisja uważa, że na tym etapie nie należy podejmować decyzji o objęciu państw członkowskich procedurą nadmiernego deficytu. W przypadku Rumunii Komisja zaleca aktualizację ścieżki korekty fiskalnej w celu skorygowania nadmiernego deficytu w 2024 r.
Usuwanie zakłóceń równowagi makroekonomicznej
W sprawozdaniu przedkładanym w ramach mechanizmu ostrzegania na 2021 r. Komisja zidentyfikowała słabości makroekonomiczne związane z pewnymi zakłóceniami równowagi i nadmiernymi zakłóceniami równowagi w odniesieniu do 12 państw członkowskich, których sytuacja ma zostać poddana szczegółowej ocenie. Trzy państwa członkowskie nadal doświadczają nadmiernych zakłóceń równowagi (Cypr, Grecja i Włochy), a dziewięć innych doświadcza pewnych zakłóceń (Chorwacja, Francja, Niemcy, Irlandia, Niderlandy, Portugalia, Rumunia, Hiszpania i Szwecja).
Oczekuje się, że przeprowadzenie reform i inwestycji w ramach RRF pomoże w rozwiązaniu problemów wskazanych w poprzednich cyklach semestru i odegra istotną rolę w usuwaniu istniejących zakłóceń równowagi makroekonomicznej.
Sprawozdanie dotyczące wzmocnionego nadzoru i sprawozdania z nadzoru po zakończeniu programu
Komisja przyjęła dziesiąte sprawozdanie dotyczące wzmocnionego nadzoru w Grecji. W sprawozdaniu tym stwierdzono, że – pomimo bardzo niesprzyjających okoliczności spowodowanych pandemią COVID-19 – Grecja podjęła działania niezbędne w celu spełnienia podjętych przez nią zobowiązań szczegółowych.
Komisja przyjęła również sprawozdania z nadzoru po zakończeniu programu w odniesieniu do Irlandii, Hiszpanii, Cypru i Portugalii. Ze sprawozdań wynika, że zdolność spłaty zadłużenia każdego z zainteresowanych państw członkowskich pozostaje stabilna.
Wytyczne dotyczące zatrudnienia
Wytyczne dotyczące zatrudnienia określają wspólne priorytety dla krajowych polityk zatrudnienia, tak aby bardziej sprzyjały one włączeniu społecznemu i sprawiedliwości społecznej. Zaktualizowano wytyczne z października 2020 r., aby uwzględnić w nich zrównoważenie środowiskowe i wymiar cyfrowy, zgodnie z komunikatem pt. „Silna Europa Socjalna na rzecz sprawiedliwej transformacji” i celami zrównoważonego rozwoju. W zaktualizowanych wytycznych przedstawiono też sposoby zaradzenia skutkom kryzysu związanego z COVID-19, zapewniono konkretne wskazówki mające na celu łagodzenie skutków kryzysu w dziedzinie zatrudnienia i spraw społecznych.
Ponieważ wytyczne dotyczące zatrudnienia nadal pozostają adekwatne, Komisja proponuje ich stosowanie również w 2021 r., podkreślając przy tym rolę nowych głównych celów UE określonych w planie działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych oraz wytycznych politycznych wynikających ze szczytu społecznego w Porto.
Wypowiedzi członków kolegium komisarzy:
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom: Przedstawiamy „specjalne wydanie” pakietu wiosennego w przełomowym momencie – z jednej strony wszyscy wyczekujemy mającego nastąpić wkrótce ożywienia, a z drugiej strony mamy świadomość, że przed nami jest jeszcze wiele niewiadomych. W związku z tym będziemy nadal korzystać ze wszystkich narzędzi, aby przywrócić naszą gospodarkę na właściwe tory. Zamierzamy w dalszym ciągu stosować ogólną klauzulę wyjścia w 2022 r., z myślą o jej dezaktywacji w 2023 r. Zachęcamy państwa członkowskie do utrzymania w bieżącym i przyszłym roku wspierającej polityki fiskalnej oraz inwestycji publicznych, a także do jak najlepszego wykorzystania środków z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego. Odpowiednia kombinacja wydatków – ukierunkowanych na inwestycje przy utrzymaniu innych wydatków pod kontrolą – ułatwi powrót do ostrożności w średnim okresie, co będzie szczególne ważne dla krajów o wysokim zadłużeniu.
Nicolas Schmit, komisarz do spraw miejsc pracy i praw socjalnych: Na szczycie społecznym w Porto określiliśmy agendę społeczną Europy na następne dziesięciolecie zgodnie z planem działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych. W zaproponowanych dziś wytycznych dotyczących zatrudnienia wyznaczyliśmy wspólne priorytety dla państw członkowskich. Zwracamy w nich szczególną uwagę na tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy, modernizację i inkluzywność rynków pracy, kształcenie i szkolenie, a także na odpowiednie systemy ochrony socjalnej i opieki zdrowotnej. Europejski semestr pomoże przełożyć zasady sformułowane w ramach tego filaru na konkretne działania, co przyczyni się do trwałego ożywienia gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu i zapewniającego odporność.
Paolo Gentiloni, komisarz do spraw gospodarki: Po ponurej zimie dla europejskiej gospodarki nadchodzi optymistyczna wiosna. Każdego dnia szczepionki otrzymują miliony Europejczyków, spada liczba zakażeń i łagodzone są ograniczenia – wszystko to sprawia, że zaczynamy ufniej patrzeć w przyszłość. Narzędzie służące odbudowie gospodarki – NextGenerationEU – stało się wreszcie faktem. Teraz musimy dopilnować, aby kolejne kroki były właściwe. Ożywienie gospodarcze pozostaje nierównomierne, a niepewność jest nadal wysoka, w związku z czym polityka gospodarcza musi zachować charakter wspierający zarówno w 2021 r., jak i w 2022 r. Prognozuje się, że dzięki Instrumentowi na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności inwestycje publiczne osiągną najwyższy poziom od ponad dziesięciu lat. Dziś nasze przesłanie jest jasne: wszystkie kraje powinny utrzymać inwestycje finansowane ze środków krajowych. Gdy zagrożenia dla zdrowia zostaną już ograniczone, kraje UE powinny ostrożnie przejść do stosowania bardziej ukierunkowanych środków, aby pomóc przedsiębiorstwom i pracownikom ponownie odnaleźć się w świecie po pandemii COVID-19.
Dalsze działania
Komisja zwraca się do Eurogrupy i Rady o omówienie prezentowanego pakietu i przyjęcie zaproponowanych dziś wytycznych. Komisja liczy na nawiązanie konstruktywnego dialogu z Parlamentem Europejskim na temat treści pakietu i każdego kolejnego etapu cyklu europejskiego semestru.
Dodatkowe informacje
Europejski semestr 2021 – pakiet wiosenny: Pytania i odpowiedzi
Europejski semestr 2021 – pakiet wiosenny: dokumenty
Komunikat w sprawie zaleceń Komisji
Sprawozdanie na podstawie art. 126 ust. 3
Wytyczne dotyczące zatrudnienia na 2021 r.
Dziesiąte sprawozdanie dotyczące wzmocnionego nadzoru w Grecji
Sprawozdanie z nadzoru po zakończeniu programu w odniesieniu do Cypru
Sprawozdanie z nadzoru po zakończeniu programu w odniesieniu do Irlandii
Sprawozdanie z nadzoru po zakończeniu programu w odniesieniu do Hiszpanii
Sprawozdanie z nadzoru po zakończeniu programu w odniesieniu do Portugalii
Europejski semestr 2021: specjalne zasady
Komunikat w sprawie działań z zakresu polityki fiskalnej
Prognoza gospodarcza z wiosny 2021 r.
Procedura dotycząca zakłóceń równowagi makroekonomicznej
autor: Komisja Europejska
