Odblokować e-handel

computer laptop work office

Równy dostęp do sklepów internetowych z każdego kraju UE, niższe ceny transgranicznych przesyłek, lepsza ochrona e-konsumentów – to główne elementy pakietu wniosków ustawodawczych Komisji Europejskiej. To kolejny krok w stronę w pełni dostępnego jednolitego rynku cyfrowego. - Zbyt wielu obywateli nie kupuje w internecie tylko dlatego, że nie znają swoich praw lub sądzą, że trudno je wyegzekwować – przypomina komisarz Elżbieta Bieńkowska.

Komisja Europejska przedstawiła pakiet środków umożliwiających konsumentom i przedsiębiorstwom łatwiejsze i bezpieczniejsze zakupy i sprzedaż produktów oraz usług online w całej Unii Europejskiej.

W ramach strategii tworzenia jednolitego rynku cyfrowego i realizacji strategii jednolitego rynku Komisja Europejska przedstawiła oparty na trzech filarach plan rozwoju handlu elektronicznego. Jego elementami są: zapobieganie blokowaniu geograficznemu, obniżanie kosztów i zwiększanie skuteczności doręczania paczek zagranicznych oraz budowanie zaufania konsumentów poprzez lepszą ochronę i egzekwowanie prawa.

Andrus Ansip, wiceprzewodniczący do spraw jednolitego rynku cyfrowego, powiedział: - Zbyt często dostęp obywateli do najlepszych ofert zakupów w internecie jest blokowany lub klienci rezygnują z transgranicznych zakupów z powodu zbyt wysokich opłat za dostarczenie przesyłek lub z powodu obaw związanych z procedurą reklamacji w przypadku problemów. Chcemy rozwiązać problemy, które utrudniają konsumentom i przedsiębiorstwom pełne wykorzystanie możliwości zakupu i sprzedaży produktów i usług online.

Komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego Günther H. Oettinger: - Inicjatywa przeciwko blokowaniu geograficznemu uwzględnia w równym stopniu prawo konsumenta do swobodnych zakupów online ponad granicami, co i potrzebną przedsiębiorcy pewność prawa. Nie wątpię, że nasza koncepcja, dostosowana do specyfiki poszczególnych sektorów, zdecydowanie pobudzi handel ponad granicami w obrębie Unii.

Elżbieta Bieńkowska, komisarz do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP, dodała: Na jednolitym rynku nie ma mowy o dyskryminacji konsumentów unijnych ze względu na miejsce zamieszkania bądź pobytu. Jaśniejsze przepisy, lepsze egzekwowanie prawa i przystępniejsze cenowo dostarczanie przesyłek transgranicznych ułatwią konsumentom i przedsiębiorstwom, zwłaszcza MŚP, czerpanie jak największych korzyści z jednolitego rynku unijnego i transgranicznego handlu elektronicznego.

Vĕra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, stwierdziła: - Zbyt wielu obywateli w Europie nie odważa się kupować w internecie tylko dlatego, że nie znają oni swoich praw lub sądzą, że trudno je wyegzekwować. Moim celem jest, by konsumenci kupowali w internecie z równym zaufaniem, z jakim czynią to w realnej rzeczywistości. Dajemy organom ochrony konsumentów narzędzia, dzięki którym będą mogły skuteczniej egzekwować prawa konsumentów w internecie i zwalczać oszukańcze praktyki. Przyjęty pakiet jest ważnym etapem dostosowywania ochrony konsumentów do tempa zmian zachodzących w świecie internetu oraz zapewnienia pewności prawa podmiotom gospodarczym.

W skład przyjętego pakietu dotyczącego handlu elektronicznego wchodzą:

• wniosek ustawodawczy mający na celu rozwiązanie problemu nieuzasadnionego blokowania geograficznego i innych form dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub siedzibę;
• wniosek ustawodawczy w sprawie transgranicznych usług dostarczania paczek, którego celem jest zwiększane przejrzystości cen i poprawa nadzoru regulacyjnego;
• wniosek ustawodawczy służący wzmocnieniu egzekwowania praw konsumentów oraz ustanowienie wytycznych mających na celu wyjaśnienie m.in. tego, co kwalifikuje się jako nieuczciwa praktyka handlowa w świecie cyfrowym

Zapobieganie blokowaniu geograficznemu i innym formom dyskryminacji ze względu na przynależność państwową lub miejsce zamieszkania

Komisja proponuje przepisy mające zapobiec dyskryminowaniu konsumentów pragnących kupić produkty lub usługi w innym kraju UE, czy to osobiście, czy drogą internetową. Powinni oni mieć zagwarantowany równy dostęp do cen, warunków sprzedaży i płatności, o ile zróżnicowanie nie jest obiektywnie uzasadnione przez przepisy VAT lub ważne względy interesu publicznego.

Kiedy klient wchodzi do sklepu w innym kraju UE, sprzedawca nie żąda od niego dowodu tożsamości, aby ustalić, czy może mu coś sprzedać, albo zmienić cenę bądź warunki sprzedaży. Tymczasem w świecie internetowym aż nazbyt często konsumentom odmawia się dostępu do ofert w innych krajach, na przykład przekierowując na strony internetowe w kraju zamieszkania albo wymagając płatności kartą płatniczą wystawioną w określonym kraju. Tego rodzaju dyskryminacja jest nie do przyjęcia w kontekście jednolitego rynku.

O ile zasada niedyskryminacji jest chroniona na mocy dyrektywy usługowej, a Komisja stosuje ją w sektorach wynajmu samochodów czy choćby w odniesieniu do parków rozrywki, tak przedsiębiorcy, jak i konsumenci odniosą znaczne korzyści z większej pewności prawa co do tego, które praktyki są dozwolone, a które nie. Rozporządzenie zapewni pewność prawa i usprawni jego egzekwowanie w odniesieniu do produktów i usług kupowanych online bądź offline.

Aby uniknąć wprowadzania nieproporcjonalnych obciążeń dla przedsiębiorstw, rozporządzenie nie nakłada obowiązku dostarczania na terenie całej UE i zwalnia małe przedsiębiorstwa mieszczące się w limicie krajowych progów podatku VAT od stosowania niektórych przepisów.

Przystępniejsze cenowo i sprawniejsze transgraniczne dostarczanie przesyłek

Zaproponowane rozporządzenie zwiększy przejrzystość cenową i wzmocni nadzór regulacyjny nad usługami transgranicznego dostarczania przesyłek, ażeby konsumenci i detaliści mogli korzystać z niedrogich dostaw i dogodnych opcji zwrotu nawet do regionów peryferyjnych i z takich regionów.

Konsumenci i małe przedsiębiorstwa skarżą się, że problemy z dostarczaniem paczek, w szczególności wysokie koszty dostaw transgranicznych, ograniczają ich możliwości sprzedaży lub zakupu w całej UE. Ceny pobierane przez operatorów pocztowych za dostarczanie niewielkich przesyłek do innego państwa członkowskiego nierzadko pięciokrotnie przewyższają ceny krajowe bez wyraźnego związku z rzeczywistymi kosztami.

Rozporządzenie będzie sprzyjać konkurencji poprzez wprowadzenie większej przejrzystości cen. Komisja nie proponuje maksymalnej opłaty za dostarczenie przesyłki. Regulacja cen jest jedynie środkiem ostatecznym, stosowanym w sytuacji gdy konkurencja nie przynosi zadowalających wyników. W 2019 r. Komisja podsumuje poczynione postępy i oceni, czy konieczne są dalsze działania.

Rozporządzenie zapewni krajowym organom regulacyjnym dane, które są im potrzebne do monitorowania rynków transgranicznych i sprawdzenia przystępności cenowej oraz ustalania cen w zależności od kosztów. Stosowanie rozporządzenia będzie również sprzyjać konkurencji dzięki wprowadzeniu wymogu przejrzystego i niedyskryminacyjnego dostępu stron trzecich do infrastruktury i transgranicznych usług doręczania przesyłek. Komisja będzie podawała do wiadomości publiczne cenniki opłat operatorów świadczących usługę powszechną w celu zwiększenia wzajemnej konkurencji i poprawy przejrzystości taryf.

Wniosek stanowi uzupełnienie inicjatyw dotyczących samoregulacji podjętych przez operatorów pocztowych w celu ułatwienia transgranicznych usług doręczania przesyłek i poprawy ich jakości.

Zwiększenie zaufania konsumentów do handlu elektronicznego

Proponowana zmiana rozporządzenia w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów zwiększy uprawnienia organów krajowych do skuteczniejszego egzekwowania tych praw. Będą one mogły:

• sprawdzać, czy strony internetowe stosują geograficzne blokowanie konsumentów lub oferują usługi posprzedażne na warunkach niezgodnych z unijnymi przepisami (np. prawo odstąpienia od umowy);
• nakazywać natychmiastowe usuwanie stron internetowych zawierających nadużycia;
• żądać informacji od rejestratorów domen i banków w celu wykrywania tożsamości odpowiedzialnego przedsiębiorcy.

W przypadku naruszeń praw konsumentów na skalę ogólnounijną Komisja mogłaby koordynować wspólne działania z krajowymi organami egzekwowania prawa w celu powstrzymania tych praktyk. Zapewni to sprawniejszą ochronę konsumentów, jednocześnie oszczędzając czas i zasoby państw członkowskich i przedsiębiorstw.

Komisja publikuje również zaktualizowane wytyczne w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych, użyteczne m.in. w celu reagowania na wyzwania stawiane przez cyfrowy świat. Wytyczne te służą objaśnieniu stosowania dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych. Przykładowo platforma internetowa, która kwalifikuje się jako „przedsiębiorca” i promuje lub sprzedaje konsumentom towary, usługi lub treści cyfrowe, musi zagwarantować pełną zgodność swoich praktyk handlowych z unijnymi przepisami w dziedzinie ochrony konsumentów. Platformy muszą wyraźnie stwierdzać, że przepisy dotyczące nieuczciwych praktyk handlowych nie mają zastosowania do prywatnych osób sprzedających towary, a od wyszukiwarek wymaga się wyraźnego rozróżniania opłacanego pozycjonowania od bezpośrednich rezultatów wyszukiwania.

Zmienione wytyczne zawierają również dwa zestawy zasad samoregulacyjnych uzgodnionych między zainteresowanymi stronami: jeden z nich będzie wspomagać narzędzia porównywania cen w celu lepszego przestrzegania dyrektywy, drugi zaś ułatwi egzekwowanie przepisów zwalczających nieuczciwe praktyki handlowe w odniesieniu do wprowadzających w błąd i nieuzasadnionych twierdzeń dotyczących ekologiczności.

Kontekst

Ogłoszony pakiet dotyczący handlu elektronicznego uzupełnia pakiet dwóch wniosków ustawodawczych w sprawie dostarczania treści cyfrowych oraz sprzedaży internetowej i innych form sprzedaży towarów na odległość, który został przedstawiony przez Komisję w grudniu 2015 r., oraz przyszły wniosek w sprawie uproszczenia podatku VAT, którego złożenie zostało zaplanowane na jesień 2016 r.

Równolegle z przyjęciem pakietu o handlu elektronicznym Komisja przedstawiła dzisiaj zaktualizowane przepisy dotyczące unijnego ładu medialnego oraz swoje podejście do platform internetowych.

Dodatkowe informacje:

• Pytania i odpowiedzi: Rozwój handlu elektronicznego w UE
• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeciwdziałania nieuzasadnionemu blokowaniu geograficznemu i innym formom dyskryminacji ze względu na miejsce zamieszkania lub siedziby lub narodowość w ramach jednolitego rynku
• Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie transgranicznych usług doręczania przesyłek
• Wniosek dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów

  
  
• Wytyczne na temat stosowania dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych.

  
  

Autor: Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce.