WRPO 2014 076
W tym tygodniu zakończyły się w Brukseli negocjacje Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego z Komisją Europejską. Ostatnia runda, 10 listopada, poświęcona była Europejskiemu Funduszowi Społecznemu. Ostatecznie na realizację WRPO na lata 2014-2020 uzyskaliśmy kwotę 2,450 mld euro.
Podczas wczorajszego spotkania prasowego Marszałek Woźniak podkreślił, że rozmowy na temat EFS zamknęły wszystkie elementy negocjacji dotyczących WRPO 2014+. Obecnie trwają uzgodnienia redakcyjne dokumentu, który Komisja Europejska otrzyma 17 listopada. Najprawdopodobniej jeszcze w tym roku nastąpi zatwierdzenie tekstu przez unijnego komisarza lub dwóch omisarzy, co otworzy drogę do działań uszczegółowiających i ogłaszania konkursów. Jest to możliwe w pierwszym kwartale przyszłego roku, gdyż - jak podkreślił Marszałek Woźniak – jesteśmy w gronie siedmiu województw – liderów procesu uzgadniania Regionalnych Programów Operacyjnych.
Wicemarszałek Jankowiak dodał, że Komisja Europejska nie miała zasadniczych zastrzeżeń do zapisów Programu w zakresie Europejskiego Funduszu Społecznego.
WRPO 2014+ jest programem dwufunduszowym, którego zakres interwencji będzie finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (w prawie 72 procentach, tj. 1760,9 mln euro) oraz, co jest istotną zmianą w porównaniu do poprzedniej perspektywy, z Europejskiego Funduszu Społecznego (w 28 procentach, tj. 689,2 mln euro).
Składowymi budżetu WRPO 2014+ będą także środki krajowe, publiczne i prywatne, współfinansujące poszczególne projekty. Szacuje się, że zaangażowanie środków krajowych w realizację Programu może wynieść łącznie ok. 450 mln euro, czyli łączny budżet Programu przekroczy kwotę 2,9 mld euro.
Dużym sukcesem negocjacyjnym jest potwierdzenie możliwości budowy Szpitala Matki i Dziecka. Wsparcie z pieniędzy unijnych zostało jednak uzależnione od wpisania budowy na mapę potrzeb zdrowotnych, którą dla całego kraju ma sporządzić Ministerstwo Zdrowia oraz zatwierdzenia przedsięwzięcia przez Komitet Sterujący powołany przez ministra zdrowia.
Głównymi obszarami negocjacji było dostosowanie projektu WRPO 2014+ do zapisów Umowy Partnerstwa, dokumentu określającego zobowiązania Polski, co do sposoby wydatkowania pieniędzy europejskich. Dyskutowano o ich podziale środków na poszczególne Osie priorytetowe i priorytety inwestycyjne. Szczególny nacisk negocjatorzy Komisji Europejskiej położyli na koncentracji wydatków na prywatną sferę B+R kosztem sfery publicznej w tym obszarze. Zwracano uwagę na to, żeby nakłady na przygotowanie terenów inwestycyjnych nie przekraczały 10% ogółu wsparcia przedsiębiorstw. Dyskutowano także o wielkości nakładów na gospodarkę odpadami oraz wsparcie służb ratowniczych, w tym Ochotniczych Straży Pożarnych.
Przedmiotem dyskusji była także kwestia stopnia finansowania dróg lokalnych. KE pozostała w tej kwestii nieugięta i dla wszystkich programów regionalnych ustaliła limit na poziomie 15% wszystkich inwestycyjnych na drogi. Innym dyskutowanym limitem była relacja nakładów na transport zbiorowy do nakładów na drogi. W tym zakresie w WRPO powyższy stosunek wynosi 2 do 1, co zostało przez Komisję przyjęte z zadowoleniem.
Ostatecznym wynikiem negocjacji jest kolejna wersja WRPO 2014+, którą obecnie wprowadzamy do systemu informatycznego, za pośrednictwem którego oficjalnie przekażemy ten dokument do Brukseli.
Na co pieniądze z WRPO 2014+?
Cele Programu będą realizowane w ramach dziewięciu „merytorycznych osi priorytetowych” (plus oś dziesiąta – Pomoc techniczna, która zapewni środki na wsparcie sprawnego systemu zarządzania i wdrażania Programu). W ramach tych osi priorytetowych uwzględniono 30 Priorytetów Inwestycyjnych spośród określonych w rozporządzeniach PE i Rady (UE) dotyczących EFRR i EFS, tożsamych w WRPO 2014+ z działaniami.
Znaczna część interwencji EFRR (467,9 mln euro) przeznaczona zostanie na realizację działań związanych ze wsparciem przedsiębiorczości, badań i rozwoju oraz transferu innowacji, co jest zgodne z celami rozwojowymi polityki spójności Unii Europejskiej. Innym obszarem wsparcia Programu (60,0 mln euro), będą technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK). Działania w tym obszarze służyć mają wzmocnieniu stosowania TIK, w szczególności w takich dziedzinach jak edukacja, administracja, kultura, włączenie społeczne, czy zdrowie.
Istotnym polem interwencji WRPO 2014+ (353,5 mln euro EFRR) będą z działania poprawiające sytuację w zakresie energii, zmierzające do zmniejszenia emisyjności gospodarki. Wsparte będą strategie niskoemisyjne, w szczególności w miastach regionu. Przewidziano między innymi dofinansowanie instalacji służących do produkcji energii ze źródeł odnawialnych (OZE) wraz z ich przyłączanie do ogólnokrajowej sieci elektroenergetycznej. Działania w tym zakresie dotyczyć będą także m.in. wyposażenia transportu publicznego w niskoemisyjny tabor, inwestycji przyczyniających się do ograniczania ruchu drogowego w centrach miast, czy budowy ścieżek rowerowych.
Znaczna część środków (204,0 mln euro) zostanie przeznaczona na przedsięwzięcia zmierzające do poprawy środowiska przyrodniczego Wielkopolski. W tym zakresie WRPO 2014+ wspierać będzie głównie gospodarkę wodno-ściekową, gospodarkę odpadami i ochronę różnorodności biologicznej oraz ochronę dóbr kultury.
Zwiększeniu spójności komunikacyjnej Wielkopolski mają służyć projekty wspierające rozwój transportu drogowego i kolejowego, na które zamierza się przeznaczyć 414 mln euro EFRR. Realizowane będą przedsięwzięcia głównie na drogach wojewódzkich, a także – w ograniczonym zakresie – na drogach lokalnych, W zakresie transportu kolejowego z kolei planuje się dalszą modernizację i rehabilitację linii kolejowych o istotnym znaczeniu dla systemu regionalnych przewozów pasażerskich w Wielkopolsce. Modernizowane będą także obiekty dworcowe. Ponadto, planowany jest zakup jednostek taboru kolejowego dla regionalnych przewozów pasażerskich.
W WRPO 2014+ zarezerwowano także pieniądze na rozwój infrastruktury dla kapitału ludzkiego (261,6 mln euro). Na wsparcie mogą liczyć przede wszystkim przedsięwzięcia z zakresu infrastruktury ochrony zdrowia (w tym priorytetowe dla Wielkopolski przedsięwzięcie związane z budową szpitala dziecięcego w Poznaniu), infrastruktury społecznej oraz infrastruktury edukacyjnej w tym np. budowy przedszkoli, szkół czy żłobków. W powiązaniu z działaniami EFS będą także realizowane przedsięwzięcia wynikające z kompleksowych programów rewitalizacji zdegradowanych fizycznie, społecznie i gospodarczo obszarów wymagających odnowy czy restrukturyzacji, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązywania problemów społecznych.
Z Europejskiego Funduszu Społecznego pieniądze przeznaczone zostaną natomiast na działania zmierzające do rozwoju zasobów ludzkich. W celu zwiększenia zatrudnienia osób bezrobotnych, poszukujących pracy i biernych zawodowo pomoc w ramach Programu zostanie skierowana kwota 265 mln euro na takie formy, jak aktywne poszukiwanie pracy, podnoszenie kompetencji i kwalifikacji zawodowych, zdobywanie doświadczenia zawodowego oraz promocja mobilności przestrzennej.
Interwencja mająca realizować cele związane z włączeniem społecznym (197,3 mln euro) obejmie przede wszystkim działania służące zapobieganiu wykluczeniu społecznemu oraz zapewniające równy dostęp do zatrudnienia osobom i grupom społecznym doświadczającym dyskryminacji na rynku pracy (np. niepełnosprawni, bezdomni, osoby o niskich kwalifikacjach), poprzez m.in. rozwijanie form aktywnej integracji, czy wspieranie zatrudnienia w sektorze ekonomii społecznej.
Wspierane będą również działania edukacyjne (156,3 mln euro). Szczególny nacisk położony zostanie na rozwój kwalifikacji zawodowych oraz różnych form kształcenia ustawicznego. Wsparcie będzie udzielane także na rzecz upowszechnienia edukacji przedszkolnej (szczególnie na obszarach wiejskich) oraz modernizacji kształcenia zawodowego i jego lepszego dostosowania do potrzeb rynku pracy.
Autor: UMWW
