SOTEU 2025
Podczas corocznej debaty na temat stanu Unii Europejskiej posłowie do PE pytali przewodniczącą Ursulę von der Leyen o działania Komisji od początku nowej kadencji oraz jej przyszłych planów.
Otwierając debatę, przewodnicząca PE Roberta Metsola powiedziała: „W tych bezprecedensowych czasach potrzebujemy jasności i determinacji, aby sterować Europą. Potrzebujemy Europy, która bierze odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo, ułatwia prowadzenie działalności gospodarczej i chroni miejsca pracy. Europy bardziej sprawiedliwej i takiej, która broni naszych wartości demokratycznych. Gdy zbyt często wydaje się, że świat stoi w ogniu z powodu rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie i dramatycznej sytuacji w Gazie, ten Parlament jest gotów, by Europa wyszła z nowymi, odważnymi ideami”.
„To musi być moment niezależności Europy” – powiedziała przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen. Europa musi być w stanie zadbać o własną obronę i bezpieczeństwo, kontrolować technologie i źródła energii, które napędzają jej gospodarki, decydować o tym, w jakim społeczeństwie i jakiej demokracji chcemy żyć, i być otwarta na świat.
W kwestii Ukrainy von der Leyen zapowiedziała zaostrzenie presji na Rosję poprzez 19. pakiet sankcji oraz szybsze wycofywanie rosyjskich paliw kopalnych. Komisja zaproponuje także program „Qualitative Military Edge”, który będzie wspierał inwestycje w ukraińskie siły zbrojne, oraz inicjatywę „Eastern Flank Watch”, mającą zapewnić Europie niezależne zdolności strategiczne. „Europa stoi w pełnej solidarności z Polską” – powiedziała w odniesieniu do „nieodpowiedzialnego i bezprecedensowego” naruszenia polskiej i europejskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony.
Mówiąc o wojnie w Gazie, von der Leyen stwierdziła, że „głód wywołany przez człowieka nigdy nie może być bronią wojenną. Dla dobra dzieci, dla dobra ludzkości – to musi się skończyć”. Zapowiedziała, że Komisja zamierza „wstrzymać nasze wsparcie dwustronne dla Izraela”, zaproponować sankcje wobec ekstremistycznych ministrów i agresywnych osadników oraz nałożyć częściowe zawieszenie umowy stowarzyszeniowej w zakresie spraw handlowych. Celem Europy musi być „realne bezpieczeństwo dla Izraela oraz bezpieczna teraźniejszość i przyszłość dla wszystkich Palestyńczyków. A to oznacza, że zakładnicy muszą zostać uwolnieni” – podkreśliła.
W odniesieniu do konkurencyjności i jednolitego rynku przewodnicząca von der Leyen podkreśliła, że euro cyfrowe oraz unia oszczędności i inwestycji ułatwią działalność zarówno firmom, jak i konsumentom. Ogłosiła wielomiliardowy „Scaleup Europe Fund” na duże inwestycje w młode, szybko rozwijające się spółki w kluczowych dziedzinach technologicznych, pakiet „Battery Booster” mający zwiększyć produkcję baterii w Europie, działania na rzecz wysokiej jakości miejsc pracy „Quality Jobs Act” oraz europejską strategię walki z ubóstwem, której celem jest jego wyeliminowanie do 2050 r.
Odnosząc się do umowy handlowej ze Stanami Zjednoczonymi, powiedziała: „Mamy najlepszą umowę, bez wątpienia”, zapewniającą kluczową stabilność i zapobiegającą pełnowymiarowej wojnie handlowej.
Wystąpienia przedstawicieli grup politycznych
Manfred Weber (EPL, DE) podziękował Komisji za działania na wielu frontach – od ograniczania biurokracji po wzmacnianie obronności UE i zmniejszanie nielegalnej migracji. Obiecał dalsze wspieranie działań Komisji, popierając umowy handlowe UE–USA i z Mercosurem, gdy alternatywą byłaby wojna handlowa. W odniesieniu do Zielonego Ładu stwierdził, że podejście klimatyczne UE musi być realistyczne i wspierać neutralność technologiczną. Wezwał również posłów do przyspieszenia prac nad szeregiem aktów prawnych i unikania ideologicznych sporów.
„Gdzie jest Europa?” – zapytała Iratxe García (S&D, ES), dodając, że jedność wobec naglących potrzeb nie może zastępować ambicji Europy i realizacji jej własnych interesów. García skrytykowała „niesprawiedliwą i nie do przyjęcia” umowę handlową z USA i zapowiedziała zdecydowane kroki, aby ją zmienić. „A gdzie jest Europa, gdy Gaza umiera?” – dodała, mówiąc, że proponowane zawieszenie współpracy z Izraelem przyszło zbyt późno.
Jordan Bardella (PfE, FR) potępił poparcie przewodniczącej von der Leyen dla umowy o wolnym handlu z Mercosurem. Skrytykował propozycję UE dotyczącą obniżenia ceł na chińskie pojazdy, a także zasady rynku energii, które ignorują przewagę Francji w postaci taniej energii jądrowej. Bardella skrytykował umowę handlową z USA, twierdząc, że poświęca ona kluczowe francuskie branże – obronność, wina, dobra luksusowe i farmaceutyki – podczas gdy mniejsze państwa uzyskują lepsze warunki.
Współprzewodniczący grupy EKR Nicola Procaccini (IT) powiedział, że Europa „musi wzmocnić nasze wartości, naszą gospodarkę i naszych sojuszników”, dodając, że jego grupa popiera porozumienie taryfowe z USA, „ponieważ jest ono lepsze niż wojna handlowa między sojusznikami, którzy siebie potrzebują”. Stwierdził, że Zielony Ład „jest dziś zbyt dużą przeszkodą dla europejskiej konkurencyjności” i pochwalił ostatnie propozycje dotyczące polityki migracyjnej, wzywając do skutecznych powrotów.
Valerie Hayer (Renew, FR) ostrzegła, że UE traci zaufanie obywateli, ponieważ stała się zbyt słaba, by ich bronić. Wezwała do bardziej zintegrowanej, suwerennej i federalnej UE. Ostrzegła, że Unia stoi w obliczu egzystencjalnej wojny kulturowej, zagrażającej europejskiemu stylowi życia, wolnościom obywateli i ich niezależności. Wezwała do bardziej praktycznych działań w zakresie Tarczy Demokracji i konkurencyjności oraz do przeciwstawienia się agresywności Rosji i Izraela. Zakończyła, wzywając do zwołania konwentu w celu zreformowania UE.
Bas Eickhout (Zieloni/WSE, NL) wezwał Europę, by „przestała myśleć jak rynek i zaczęła myśleć jak siła”. Europa powinna pokazać pewność siebie – dodał – żądając natychmiastowych działań w sprawie sytuacji w Gazie. Bezpieczeństwo oznacza również działania na rzecz klimatu – według Eickhouta konieczne są inwestycje w odnawialne źródła energii w Europie i inne branże, aby przeciwstawić się autokratom, a także inwestycje w europejską siłę roboczą, edukację, infrastrukturę i innowacje ekologiczne w celu poprawy konkurencyjności Europy.
Martin Schirdewan (Lewica, DE) nazwał umowę handlową z USA „całkowitą kapitulacją”. Powiązał politykę wolnego handlu z rosnącym ubóstwem, utratą miejsc pracy i wzrostem kosztów, przy jednoczesnym inwestowaniu miliardów w militaryzację i „brutalnych cięciach” emerytur i świadczeń socjalnych. Potępił milczenie UE na temat kryzysu humanitarnego i zbrodni wojennych popełnianych przez wojsko izraelskie w Gazie, oskarżając ją o podwójne standardy w polityce zagranicznej i brak znaczącej roli w budowaniu pokoju.
René Aust (ESN, DE) powiedział, że podczas gdy rynki na całym świecie rosną, Europa pozostaje w tyle z powodu braku wolności przedsiębiorczości. Obwinił także politykę migracyjną za wzrost przemocy, gangów przestępczych, narkotyków i problemów z bezpieczeństwem kobiet w Europie.
Pełną debatę można obejrzeć tutaj.
Źródło: Parlament Europejski
