Rozszerzenie UE

Szczegóły: Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli

Czym jest rozszerzenie UE?

Rozszerzeniem UE nazywamy sytuację, kiedy do Unii Europejskiej przystępują kolejne kraje. W dotychczasowej historii UE odbyło się to kilkukrotnie i za każdym razem prowadziło do zmian w Unii oraz w krajach do niej przystępujących. Rozszerzenie UE w znacznym stopniu pomogło w budowaniu stabilności, pokoju i dobrobytu na całym kontynencie.

Dlaczego warto być częścią UE?

Rozszerzenie przynosi wiele korzyści nowym państwom członkowskim. Są to między innymi:

stabilność polityczna
swoboda wyboru miejsca zamieszkania, nauki lub pracy w całej UE dla wszystkich Europejczyków
intensywniejsza wymiana handlowa dzięki dostępowi do jednolitego rynku
zwiększone finansowanie i inwestycje
wyższe standardy społeczne, środowiskowe i konsumenckie.

Więcej informacji o zaletach członkostwa w Unii Europejskiej i o jej osiągnięciach

Co z tego ma UE?

Rozszerzenie przynosi korzyści również Unii, ponieważ oznacza:

większy dobrobyt i nowe możliwości dla europejskich przedsiębiorstw i obywateli
silniejszą pozycję na arenie międzynarodowej
większą różnorodność kulturową
propagowanie demokracji, praworządności i praw człowieka
inwestycję w pokój i bezpieczeństwo w Europie.

Jakie kraje mogą zostać członkami UE?

Do UE może przystąpić każdy kraj europejski, który spełni kryteria członkostwa, tak zwane kryteria kopenhaskie. Kraje, które chcą wejść do UE, muszą na przykład:

mieć stabilne instytucje gwarantujące demokrację, rządy prawa, przestrzeganie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę mniejszości
mieć sprawnie funkcjonującą gospodarkę rynkową i być zdolnymi do poradzenia sobie z presją konkurencyjną na rynku UE
być zdolnymi do wzięcia na siebie zobowiązań wynikających z członkostwa w UE, w tym do wdrożenia całego prawa UE i przestrzegania celów Unii.

Jak wygląda proces rozszerzenia?

Każdy kraj, który ubiega się o członkostwo w UE, aby wejść do Unii, musi spełnić te same surowe wymogi i przejść przez takie same wymagające procedury.

Proces ten, nazywany procesem akcesyjnym, obejmuje trzy główne etapy. Są to:

Etap 1: Uzyskanie statusu kandydata

Kraj zainteresowany przystąpieniem do UE musi złożyć do Rady UE wniosek o członkostwo. Rada zwraca się następnie do Komisji Europejskiej o sprawdzenie, czy kraj ubiegający się o członkostwo jest w stanie spełnić kryteria.

Na podstawie zaleceń Komisji Rada decyduje, czy przyznać temu krajowi status kraju kandydującego i rozpocząć formalne negocjacje w sprawie jego przystąpienia do Unii. Wszystkie kraje członkowskie UE muszą zaakceptować tę decyzję.

Etap 2: Negocjacje w sprawie członkostwa

Podczas negocjacji w sprawie członkostwa kraj kandydujący przygotowuje się do wdrożenia przepisów i norm UE, czyli jej dorobku prawnego.

W trakcie całych negocjacji Komisja monitoruje postępy kraju kandydującego w realizacji reform i regularnie zdaje z tego relację Radzie i Parlamentowi Europejskiemu w sprawozdaniach i komunikatach.

Etap 3: Przystąpienie do UE

Po zakończeniu negocjacji Komisja wydaje opinię na temat gotowości kraju kandydującego do przystąpienia do UE. Jeżeli Komisja stwierdzi, że kandydat jest gotowy, przygotowywany jest traktat o przystąpieniu. Ten dokument zawiera szczegółowe informacje na temat warunków członkostwa danego kraju w UE.

Następnie traktat o przystąpieniu muszą zatwierdzić Komisja Europejska, Rada Europejska i Parlament Europejski. Później zostanie on podpisany i ratyfikowany przez wszystkie kraje członkowskie UE i kraj kandydujący.

Kraj kandydujący oficjalnie przystępuje do UE w dniu podanym w traktacie akcesyjnym.

Specjalny proces dla krajów Bałkanów Zachodnich

Kraje partnerskie z Bałkanów Zachodnich uczestniczą w specjalnym procesie rozszerzenia zwanym procesem stabilizacji i stowarzyszenia (SAP). Kraje partnerskie obecnie uczestniczące w tym procesie to Albania, Bośnia i Hercegowina, Kosowo, Czarnogóra, Macedonia Północna i Serbia.

Celem procesu stabilizacji i stowarzyszenia jest ustabilizowanie tych krajów partnerskich pod względem politycznym i gospodarczym, tak aby były gotowe do wejścia do UE. Unia planuje to osiągnąć poprzez:

pomoc finansową
umożliwienie łatwego dostępu do rynków UE
promowanie współpracy między krajami w regionie.

Komisja Europejska przyjęła niedawno nowy plan wzrostu gospodarczego dla Bałkanów Zachodnich. Celem tego planu jest przygotowanie partnerów z regionu Bałkanów Zachodnich do wejścia do UE poprzez reformy gospodarcze i inwestycje oraz zapewnienie obywatelom państw tego regionu niektórych korzyści wynikających z członkostwa w UE.

Więcej informacji o działaniach UE na rzecz Bałkanów Zachodnich

Historia UE

Unię Europejską założyło sześć krajów. Od tamtej pory siedem razy przyjmowano do niej nowe kraje. Dzisiaj do UE należy 27 krajów.

01.07.2013

Siódme rozszerzenie UE

Chorwacja przystępuje do UE i zostaje jej najmłodszym członkiem.

1.01.2007

Szóste rozszerzenie UE

Bułgaria i Rumunia przystępują do UE.

1.05.2004

Piąte rozszerzenie UE

Do UE wchodzi dziesięć kolejnych państw: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry. Jest to największe rozszerzenie pod względem liczby krajów i ludności.

4. 1.01.1995

Czwarte rozszerzenie UE

Austria, Finlandia i Szwecja przystępują do Unii Europejskiej (UE) (po wejściu w życie traktatu z Maastricht w 1993 r. EWG stała się Unią Europejską). Unia składa się już z 15 państw członkowskich i obejmuje niemal całą Europę Zachodnią.

5. 1.01.1986

Trzecie rozszerzenie UE

Hiszpania i Portugalia przystępują do EWG. Liczba państw członkowskich wynosi 12.

6. 1.01.1981

Drugie rozszerzenie UE

Wraz z przystąpieniem Grecji liczba członków EWG osiąga okrągłą dziesiątkę.

7. 1.01.1973

Pierwsze rozszerzenie UE

Dania, Irlandia i Wielka Brytania przystępują do EWG, która od tej pory liczy dziewięciu członków.

8. 25.03.1957

Kraje założycielskie

Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Luksemburg i Holandia podpisują traktat rzymski. Powstaje Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), która ostatecznie przerodzi się w dzisiejszą UE.

Perspektywy

Możliwe jest dalsze rozszerzenie UE, ponieważ trwa proces akcesyjny dziesięciu krajów kandydujących.

Kraje kandydujące

Kraje te otrzymały status krajów kandydujących i obecnie reformują swoje przepisy w celu dostosowania ich do przepisów, regulacji i norm UE.

Albania