Aktualności

Czyste technologie dla Polski i Europy. Ruszają kolejne nabory w ramach inicjatywy STEP

Szczegóły

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli

Utworzono: 10 wrzesień 2025

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) ogłosiło dwa nowe nabory w ramach Platformy Technologii Strategicznych dla Europy - STEP, w obszarze czystych i zasobooszczędnych technologii. Przedsiębiorstwa oraz konsorcja naukowo-przemysłowe mogą starać się o łącznie 300 mln zł na projekty B+R z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Działanie ma wesprzeć niezależność Unii Europejskiej od rynków zewnętrznych i wzmocnić suwerenność technologiczną Europy.

- Europa wciąż pozostaje zależna od zewnętrznych dostawców w obszarze czystej energii, szczególnie z regionu Azji. Przykładowo, aż 84% światowej produkcji paneli fotowoltaicznych pochodzi z Chin – osiem z dziesięciu największych na świecie fabryk zlokalizowanych jest właśnie w tym kraju. Z drugiej strony, w przypadku energetyki wiatrowej rzadko publicznie podnosi się kwestię trudności związanych z recyklingiem komponentów turbin, takich jak łopaty. Ich żywotność, zależnie od zastosowanej technologii, wynosi zazwyczaj od 20 do 30 lat. W Niemczech pierwsze instalacje wiatrowe właśnie osiągają kres swojej użyteczności, co rodzi nowe wyzwania dla sektora. – powiedział prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. - Zakup technologii z rynków zewnętrznych z pewnością nie stanowi trwałego rozwiązania dla wyzwań związanych z transformacją energetyczną. Właśnie dlatego Komisja Europejska powołała inicjatywę STEP, która jako jeden z kluczowych priorytetów wskazuje rozwój czystych i zasobooszczędnych technologii. Celem STEP jest pobudzenie europejskiego potencjału innowacyjnego i stworzenie warunków do uniezależnienia się od importu technologii niezbędnych do przeprowadzenia zielonej transformacji. Inicjatywa ta ma być impulsem do budowy silnego, konkurencyjnego sektora technologii energetycznych w Europie.

Program koncentruje się również na budowie europejskich łańcuchów wartości oraz wzmacnianiu bezpieczeństwa gospodarczego. Chodzi tu m.in. o wyspecjalizowanie się danego kraju w produkcji czy recyklingu konkretnych komponentów. Poprzez STEP Komisja Europejska dąży do budowy silniejszego przemysłu europejskiego, do wzmocnienia pozycji Europy na arenie międzynarodowej oraz zwiększenia jej odporności na wyzwania globalne, takie jak kryzysy klimatyczne czy geopolityczne.

Zielone technologie dla Europy

W naborach STEP prowadzonych przez NCBR o dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorstwa oraz ich konsorcja z innymi przedsiębiorstwami, organizacjami badawczymi lub organizacjami pozarządowymi, które prowadzą działalność na terytorium Polski. Wśród priorytetowych tematów, na których koncentrują się nabory znajdują się:

Technologie słoneczne (np. fotowoltaika, technologie słonecznej termicznej energii elektrycznej), Technologie lądowej energii wiatrowej i technologie morskiej energii odnawialnej, Technologie baterii i magazynowania energii, Technologie pomp ciepła i energii geotermicznej, Technologie wodorowe (np. elektrolizery: wodorowe ogniwa paliwowe), Zrównoważone technologie biogazu i biometanu, Technologie wychwytywania i składowania CO2, Technologie sieci elektroenergetycznej (np. technologie ładowania elektrycznego w transporcie, technologie służące cyfryzacji sieci), Technologie rozszczepienia jądrowego (np. technologie jądrowego cyklu paliwowego), Technologie zrównoważonych paliw alternatywnych, Technologie energii wodnej, Technologie energii odnawialnej nieobjęte poprzednimi kategoriami (np. technologie energii dyfuzji, technologie energetyczne otoczenia inne niż pompy ciepła, technologie biomasy, technologie pozyskiwania gazu składowiskowego, technologie gazu z oczyszczalni ścieków), Technologie efektywności energetycznej związane z systemem energetycznym (np. technologie sieci ciepłowniczej), Technologie paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, Rozwiązania biotechnologiczne w dziedzinie klimatu i energii, Transformacyjne technologie przemysłowe na rzecz dekarbonizacji, Technologie transportowania i wykorzystywania CO2, Technologie napędu wiatrowego i elektrycznego w transporcie, Technologie jądrowe nieobjęte poprzednimi kategoriami.

Dwie ścieżki do sukcesu

Technologie krytyczne oraz technologie ich łańcuchów wartości rozwijane będą w ramach projektów badawczo-rozwojowych, obejmujących badania przemysłowe i prace rozwojowe albo tylko prace rozwojowe, dofinansowane przez NCBR w dwóch ścieżkach:

Ścieżka A – dla projektów badawczo-rozwojowych, które wnoszą na rynek wewnętrzny UE innowacyjny lub najnowocześniejszy lub przełomowy element o znaczącym potencjale gospodarczym (wymagana jest kombinacja co najmniej dwóch z tych elementów), Ścieżka B – dla projektów badawczo-rozwojowych, które przyczyniają się do ograniczania lub zwalczania strategicznej zależności Unii.

Budżet naborów to łącznie 300 mln zł (150 mln zostanie przeznaczonych na Ścieżkę A oraz drugie tyle – na Ścieżkę B).

Nabór wniosków o dofinansowanie dla projektów w Ścieżce A (Innowacyjność) rozpocznie się 6 października i potrwa do 14 listopada 2025 r. (w ostatnim dniu naboru do godz. 16.00). Z kolei nabór wniosków w Ścieżce B (Strategiczna niezależność) rozpocznie się 29 września i potrwa do 12 listopada 2025 r. (w ostatnim dniu naboru do godz. 16.00).

Poza projektami badawczo-rozwojowymi, znajdującymi się w gestii Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, w ramach inicjatywy STEP możliwe jest również finansowanie projektów o charakterze inwestycyjnym, obejmujących m.in. budowę linii produkcyjnych, rozbudowę zakładów czy wdrażanie kontroli jakości – w tym przypadku wnioski będą przyjmowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.

Realizowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju nabór programu STEP w obszarze czystych i zasobooszczędnych technologii jest realizowany w ramach Priorytetu 5. „Wsparcie projektów realizujących cele inicjatywy STEP” programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki.

 

Źródło: gov.pl

UE-USA: 15 procent

Szczegóły

Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli

Utworzono: 25 sierpień 2025

Unia Europejska i Stany Zjednoczone publikują wspólne oświadczenie w sprawie transatlantyckiego handlu i inwestycji.

UE i USA wydały wspólne oświadczenie ustanawiające ramy sprawiedliwego, zrównoważonego i wzajemnie korzystnego transatlantyckiego handlu i inwestycji. Niniejsze wspólne oświadczenie potwierdza i opiera się na porozumieniu politycznym osiągniętym 27 lipca przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen i prezydenta Donalda Trumpa.

We wspólnym oświadczeniu określono zobowiązanie obu stron do działania na rzecz przywrócenia stabilności i przewidywalności w handlu i inwestycjach między UE a USA, z korzyścią dla przedsiębiorstw i obywateli. Jest to pierwszy krok w procesie, który zwiększy wymianę handlową i poprawi dostęp do rynku w dodatkowych sektorach. Wspólne oświadczenie jest wynikiem intensywnych negocjacji prowadzonych przez komisarza UE ds. handlu Maroša Šefčoviča ze swoimi amerykańskimi odpowiednikami, sekretarzem handlu Howardem Lutnickiem i przedstawicielem USA ds. handlu Jamiesonem Greerem.

We wspólnym oświadczeniu szczegółowo określono nowy amerykański system taryfowy wobec UE, z wyraźną maksymalną, obejmującą wszystkie elementy stawką celną w wysokości 15 proc. dla zdecydowanej większości wywozu z UE, w tym sektorów strategicznych, takich jak samochody, produkty farmaceutyczne, półprzewodniki i tarcica. Sektory, które już podlegają taryfom kraju najbardziej uprzywilejowanego (KNU) w wysokości 15 proc. lub wyższej, nie będą podlegały dodatkowym taryfom.

W odniesieniu do samochodów i części samochodowych zastosowanie będzie miał 15-procentowy pułap taryfowy USA wraz z wszczęciem przez UE procedur obniżenia taryf w odniesieniu do produktów amerykańskich.

Ponadto od dnia 1 września szereg grup produktów będzie korzystać ze specjalnego systemu, w ramach którego stosowane będą wyłącznie stawki KNU. Obejmują one niedostępne zasoby naturalne (takie jak korek), wszystkie statki powietrzne i części statków powietrznych, leki generyczne i ich składniki oraz prekursory chemiczne. Ponadto, zgodnie z oświadczeniem przewodniczącej Ursuli von der Leyen z 27 lipca, obie strony zgadzają się kontynuować ambitne prace nad rozszerzeniem tego systemu na inne kategorie produktów, co jest kluczowym rezultatem dla UE.

Uznając wspólne wyzwania, a także korzyści płynące ze współpracy, UE i USA zamierzają pracować nad wyodrębnieniem swoich gospodarek z nadwyżki mocy produkcyjnych w sektorach stali i aluminium oraz pracować nad wzajemnym zabezpieczeniem łańcuchów dostaw, w tym poprzez rozwiązanie w zakresie kontyngentów taryfowych na wywóz stali i aluminium z UE oraz ich produktów pochodnych.

Chociaż Unia Europejska jest nadal przekonana, że wysokie cła są szkodliwe dla gospodarki światowej, wynegocjowany wynik pozwala uniknąć szkodliwej eskalacji i tworzy podstawę do dalszego dialogu i rozwoju stosunków transatlantyckich, w tym w obszarach będących przedmiotem wspólnego strategicznego zainteresowania.

Stosunki transatlantyckie są już najcenniejszymi stosunkami gospodarczymi na świecie, wartymi 1,6 bln euro rocznie. Umowa chroni te stosunki i miliony miejsc pracy w UE.

Komisja, przy wsparciu państw członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego oraz zgodnie z odpowiednimi procedurami wewnętrznymi, szybko przystąpi do realizacji głównych aspektów porozumienia. UE zaangażuje się również w negocjacje umowy w sprawie sprawiedliwego, zrównoważonego i wzajemnie korzystnego handlu ze Stanami Zjednoczonymi, zgodnie z uzgodnionymi ramami i mającymi zastosowanie procedurami.

W następstwie porozumienia politycznego między UE a USA UE zawiesiła również, ze skutkiem od 7 sierpnia, unijne środki równoważące przyjęte 24 lipca 2025 r.

Kontekst

Partnerstwo transatlantyckie jest kluczową arterią światowego handlu i najważniejszymi dwustronnymi stosunkami handlowymi i inwestycyjnymi na świecie. Handel towarami i usługami między UE a USA podwoił się w ciągu ostatniej dekady, przekraczając 1,6 bln EUR w 2024 r., z 867 mld EUR w handlu towarami i 817 mld EUR w handlu usługami. Każdego dnia przez Atlantyk przepływa ponad 4,2 mld euro towarów i usług. To głębokie i kompleksowe partnerstwo opiera się na wzajemnych inwestycjach. W 2022 r. przedsiębiorstwa z UE i USA zainwestowały na swoich rynkach 5,3 bln euro.

W porozumieniu politycznym z 27 lipca 2025 r. przewodniczący Ursula von der Leyen i Trump uzgodnili kluczowe parametry stosunków handlowych UE–USA.

Aby uzyskać więcej informacji

Tekst wspólnego oświadczenia Pytania i odpowiedziWystąpienie przewodniczącej Ursuli von der LeyenUmowa handlowa między UE a USA wyjaśnionaStosunki handlowe UE-USA Zestawienie informacji

Źródło: Komisja Europejska