clean industrial plan c 0d4a12a9d1
Komisja przedstawia Pakt dla czystego przemysłu – plan działania mający na celu wspieranie konkurencyjności i odporności naszego przemysłu. Pakt przyspieszy dekarbonizację, a jednocześnie zapewni przyszłość produkcji w Europie.
W obliczu wysokich kosztów energii oraz ostrej i często nieuczciwej globalnej konkurencji nasz przemysł potrzebuje pilnego wsparcia. Niniejszy pakt traktuje dekarbonizację jako potężną siłę napędową europejskiego przemysłu. Przyjęte ramy mogą stymulować konkurencyjność, ponieważ dają przedsiębiorstwom i inwestorom pewność i przewidywalność co do tego, że Europa podtrzymuje zamiar, aby do 2050 r. stać się całkowicie zdekarbonizowaną gospodarką.
Komisja podejmuje również działania w celu zwiększenia efektywności otoczenia regulacyjnego przy jednoczesnym ograniczeniu obciążeń biurokratycznych dla przedsiębiorstw. Dzisiejsze środki są wynikiem aktywnej współpracy z liderami przemysłu, partnerami społecznymi i społeczeństwem obywatelskim w kontekście deklaracji z Antwerpii w sprawie europejskiego ładu przemysłowego i dialogów Komisji Europejskiej na temat czystej transformacji.
Plan działania na rzecz dekarbonizacji, reindustrializacji i innowacji
Pakt koncentruje się głównie na dwóch ściśle ze sobą powiązanych sektorach. Są to: sektory energochłonne i czysta technologia.
i) sektor energochłonny, ponieważ wymaga on pilnego wsparcia w dekarbonizacji i elektryfikacji – sektor ten boryka się z wysokimi kosztami energii, nieuczciwą konkurencją światową i złożonymi przepisami, co szkodzi jego konkurencyjności; (ii) czysta technologia – gdyż jest centralnym elementem przyszłej konkurencyjności i wzrostu, a także ma kluczowe znaczenie dla transformacji przemysłowej. Głównym elementem paktu jest również obieg zamknięty, ponieważ musimy zmaksymalizować ograniczone zasoby UE i ograniczyć nadmierne zależności od dostawców surowców z państw trzecich.
W pakcie przedstawiono środki, które wzmacniają cały łańcuch wartości. Określa on ramy dostosowania działań w konkretnych sektorach. W marcu Komisja przedstawi plan działania dla przemysłu motoryzacyjnego, a wiosną – plan działania w sprawie stali i metali. Planuje się też inne działania dostosowane do potrzeb przemysłu chemicznego i czystych technologii.
Aby z powodzeniem zrealizować te zamierzenia, w dzisiejszym komunikacie wskazano następujące czynniki napędzające rozwój działalności:
- Obniżenie kosztów energii
Przystępna cenowo energia jest podstawą konkurencyjności. W związku z tym, aby obniżyć rachunki za energię dla przemysłu, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, Komisja przyjęła dziś plan działania na rzecz przystępnych cen energii. Ten akt przyspieszy wprowadzanie czystej energii i elektryfikację, uzupełni nasz wewnętrzny rynek energii fizycznymi połączeniami międzysystemowymi oraz zwiększy efektywność wykorzystania energii, a także zmniejszy zależność od importowanych paliw kopalnych.
- Zwiększenie popytu na czyste produkty
Akt w sprawie przyspieszenia dekarbonizacji przemysłu zwiększy popyt na czyste produkty produkowane w UE dzięki wprowadzeniu kryteriów zrównoważonego rozwoju, odporności i produkcji w Europie w zamówieniach publicznych i prywatnych. Wraz z przeglądem ram zamówień publicznych w 2026 r., Komisja wprowadzi do zamówień publicznych dla sektorów strategicznych kryteria zrównoważonego rozwoju, odporności i preferencji europejskiej.
Akt w sprawie przyspieszenia dekarbonizacji przemysłu wprowadzi również dobrowolny znak intensywności emisji dwutlenku węgla dla produktów przemysłowych: w 2025 r. dla stali, a następnie dla cementu. Komisja uprości i zharmonizuje metody rozliczania emisji dwutlenku węgla. Znak ten będzie informacją dla konsumentów i umożliwi producentom czerpanie większych korzyści z podejmowanych przez nich wysiłków na rzecz dekarbonizacji.
- Finansowanie czystej transformacji
W perspektywie krótkoterminowej w ramach Paktu dla czystego przemysłu przewiduje się uruchomienie ponad 100 mld euro na wsparcie czystej produkcji w UE. Kwota ta obejmuje dodatkowe gwarancje w wysokości 1 mld euro w ramach obecnych wieloletnich ram finansowych.
Komisja zamierza:
- przyjąć nowe ramy pomocy państwa na rzecz Paktu dla czystego przemysłu. Umożliwi to ułatwione i szybsze zatwierdzanie środków pomocy państwa na rzecz wprowadzania energii ze źródeł odnawialnych, wdrożenie dekarbonizacji przemysłu i zapewnienie wystarczającej zdolności produkcyjnej w zakresie czystych technologii;
- wzmocnić Fundusz Innowacyjny i zaproponować utworzenie Banku Dekarbonizacji Przemysłu, którego celem będzie dofinansowanie w wysokości 100 mld euro, w oparciu o dostępne środki z Funduszu Innowacyjnego, dodatkowe dochody wynikające z części ETS, a także przegląd InvestEU.
- zmienić rozporządzenie w sprawie InvestEU, aby zwiększyć zdolność InvestEU do ponoszenia ryzyka. Pozwoli to zmobilizować do 50 mld euro dodatkowych inwestycji prywatnych i publicznych, w tym w czyste technologie, czystą mobilność i ograniczenie ilości odpadów.
Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (grupa EBI) uruchomi również szereg konkretnych nowych instrumentów finansowych wspierających Pakt dla czystego przemysłu. Będą to: (i) „pakiet dotyczący produkcji elementów sieci energetycznych” w celu zapewnienia kontrgwarancji i innego wsparcia w zakresie ograniczania ryzyka na rzecz producentów elementów sieci; (ii) wspólny pilotażowy program Komisji Europejskiej i EBI dotyczący kontrgwarancji dla umów zakupu energii elektrycznej (PPA) podejmowanych przez MŚP i sektory energochłonne; oraz (iii) instrument gwarancji na rzecz czystych technologii w ramach programu technologicznego UE wspieranego przez InvestEU.
- Obieg zamknięty i dostęp do surowców
Surowce krytyczne mają kluczowe znaczenie dla naszego przemysłu. UE musi zatem zapewnić dostęp do takich surowców i zminimalizować ryzyko współpracy z nierzetelnymi dostawcami. Jednocześnie obranie obiegu zamkniętego za podstawę naszej strategii dekarbonizacji pomaga zmaksymalizować ograniczone zasoby UE. W związku z powyższym Komisja:
- ustanowi mechanizm umożliwiający europejskim przedsiębiorstwom wspólne działanie i agregowanie swojego popytu na surowce krytyczne;
- utworzy unijne centrum surowców krytycznych w celu wspólnego zakupu surowców w imieniu zainteresowanych przedsiębiorstw. Wspólny zakup przynosi korzyści skali i daje większą możliwość negocjowania lepszych cen i warunków;
- przyjmie w 2026 r. akt w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym, aby przyspieszyć przejście na obieg zamknięty i zapewnić efektywne wykorzystywanie i ponowne wykorzystywanie rzadkich surowców, zmniejszyć nasze globalne zależności i stworzyć wysokiej jakości miejsca pracy. Celem jest zapewnienie do 2030 r. obiegu zamkniętego 24 proc. surowców.
- Działania globalne
Obecnie UE potrzebuje wiarygodnych partnerów globalnych bardziej niż kiedykolwiek przedtem. Oprócz obowiązujących i nowych umów handlowych Komisja zainicjuje wkrótce pierwsze czyste partnerstwa handlowo-inwestycyjne, które zdywersyfikują łańcuchy dostaw i będą zawierać wzajemnie korzystne umowy. Jednocześnie Komisja podejmie jeszcze bardziej zdecydowane działania w celu ochrony naszego przemysłu przed nieuczciwą światową konkurencją i nadwyżką mocy produkcyjnych, m.in. za pomocą szeregu instrumentów ochrony handlu. Komisja uprości również i wzmocni mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (CBAM).
- Zapewnienie dostępu do wykwalifikowanej siły roboczej
Transformacja naszego przemysłu wymaga wyjątkowo utalentowanych i wykwalifikowanych ludzi. Komisja ustanowi unię umiejętności, która będzie inwestować w pracowników, wspierać rozwój umiejętności i tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy. Dzięki dofinansowaniu z programu „Erasmus+” o wartości do 90 mln euro pakt pomoże wzmocnić umiejętności sektorowe w strategicznych gałęziach przemysłu związanych z Paktem dla czystego przemysłu. Pakt sprzyja również wysokiej jakości miejscom pracy, promuje warunkowość społeczną i zapewnia dalsze wsparcie pracownikom w przechodzeniu do nowych miejsc pracy.
Przebieg procedury
W swoich wytycznych politycznych na lata 2024–2029 przewodnicząca Ursula von der Leyen zapowiedziała, że w ciągu pierwszych 100 dni kadencji Komisji przedstawi Pakt dla czystego przemysłu, będący priorytetem dla zapewnienie konkurencyjności i dobrobytu w UE.
Pakt dla czystego przemysłu opiera się na aktywnym zaangażowaniu liderów przemysłu, partnerów społecznych i społeczeństwa obywatelskiego w kontekście deklaracji z Antwerpii dotyczącej europejskiego ładu przemysłowego i dialogów na temat czystej transformacji.
Dodatkowe informacje
Pakt dla czystego przemysłu Wspólny plan działania na rzecz dekarbonizacji i konkurencyjności
Pytania i odpowiedzi dotyczące Paktu dla czystego przemysłu
Zestawienie informacji na temat Paktu dla czystego przemysłu
Komunikat prasowy na temat planu działania na rzecz przystępnych cen energii
Konkurencyjność – Komisja Europejska
Źródło: Komisja Europejska
