technologie
Jest porozumienie polityczne mające na celu uodpornienie i konkurencyjność produkcji czystych technologii w UE. Komisja Europejska z zadowoleniem przyjmuje osiągnięte wstępne porozumienie polityczne między Parlamentem Europejskim a Radą w sprawie aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie.
Umowa ta pomoże UE stać się gospodarzem czystych technologii i poczynić znaczne postępy w budowaniu silnych krajowych zdolności produkcyjnych tych technologii w UE. Akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie zwiększy konkurencyjność i odporność przemysłu europejskiego oraz wesprze tworzenie zielonych miejsc pracy, ponieważ UE dąży do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.
Jako centralny element planu przemysłowego Zielonego Ładu akt zapewni UE odpowiednie wyposażenie do przejścia na czystą energię poprzez ustanowienie poziomu odniesienia dla zdolności produkcyjnych UE w zakresie technologii neutralnych emisyjnie, tak aby do 2030 r. osiągnąć co najmniej 40 proc. przewidywanego popytu w UE. Uzgodniony akt stworzy korzystne warunki regulacyjne niezbędne do przyciągnięcia i wspierania inwestycji w technologie i powiązane projekty, które w znacznym stopniu przyczynią się do dekarbonizacji. Uzgodnione przepisy przyczynią się w szczególności do szybszej budowy większej liczby zakładów produkcyjnych technologii neutralnych emisyjnie. Ułatwi to dostęp do rynków dla produktów spełniających europejskie kryteria zrównoważonego rozwoju i odporności oraz przyczyniających się do dywersyfikacji od nadmiernie skoncentrowanych źródeł dostaw. Zapewni również dostępność niezbędnej wykwalifikowanej siły roboczej, aby wesprzeć dążenie do neutralności emisyjnej.
W szczególności wstępnie uzgodnione rozporządzenie określa szeroki zestaw technologii neutralnych emisyjnie, które mogą być wspierane w ramach projektów strategicznych. Są to na przykład fotowoltaika (PV), lądowa i morska energia wiatrowa, ogniwa paliwowe, elektrolizery, baterie, technologie sieciowe i zrównoważone paliwa alternatywne. W następstwie osiągniętego dziś wstępnego porozumienia sektory energochłonne, takie jak przemysł stalowy, chemiczny lub cementowy, które produkują komponenty wykorzystywane w tych technologiach neutralnych emisyjnie i inwestujące w dekarbonizację, mogą również otrzymać wsparcie jako projekty strategiczne.
Pobudzanie inwestycji i projektów w zakresie produkcji neutralnej emisyjnie
Porozumienie umożliwi również:
- Stworzenie uproszczonego i sprzyjającego otoczenia regulacyjnego dla czystych technologii: Uzgodniony akt zmniejszy obciążenie administracyjne i uprości wydawanie pozwoleń na technologie neutralne emisyjnie. W przypadku strategicznych projektów technologii neutralnych emisyjnie jeszcze bardziej przyspiesza wydawanie pozwoleń. Osiągnięte dziś porozumienie wprowadza koncepcję dolin przyspieszonych technologii neutralnych emisyjnie, które mogą zostać utworzone przez państwa członkowskie w celu ułatwienia tworzenia klastrów działalności przemysłowej neutralnej emisyjnie i dalszego usprawnienia procedur administracyjnych. Oceny oddziaływania na środowisko obszaru geograficznego zgodnie z obowiązującym prawodawstwem pomogą usprawnić późniejsze planowanie poszczególnych projektów.
- Przyspieszenie wychwytywania i składowania CO2 w UE: Wstępne porozumienie wyznacza cel UE, jakim jest osiągnięcie do 2030 r. 50 mln ton mocy zatłaczania geologicznych składowisk CO2 w UE rocznie. Te strategiczne projekty magazynowania CO2 neutralnego emisyjnie będą realizowane przy udziale unijnych producentów ropy naftowej i gazu w oparciu o ich proporcjonalną produkcję. Zgodnie z celami opublikowanego dziś komunikatu w sprawie zarządzania emisjami w przemyśle porozumienie usuwa poważną barierę dla rozwoju wychwytywania i składowania CO2 jako ekonomicznie opłacalnego rozwiązania klimatycznego, w szczególności w odniesieniu do trudnych do zmniejszenia emisji w energochłonnych gałęziach przemysłu.
- Ułatwienie dostępu do rynku dla produktów neutralnych emisyjnie: Osiągnięty kompromis wymaga od organów publicznych uwzględnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju i odporności w odniesieniu do niektórych technologii neutralnych emisyjnie w procesach zamówień publicznych, a także w aukcjach na potrzeby wdrażania energii ze źródeł odnawialnych. W przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego należy zastosować co najmniej jedno dodatkowe kryterium dotyczące zrównoważonego rozwoju społecznego, bezpieczeństwa cybernetycznego i obowiązku terminowej realizacji. Jeżeli chodzi o aukcje na wdrażanie odnawialnych źródeł energii, w umowie określono obowiązkowe kryteria pozacenowe, a mianowicie wkład aukcji w zrównoważoność i odporność, cyberbezpieczeństwo, odpowiedzialne prowadzenie działalności gospodarczej oraz zdolność do pełnej i terminowej realizacji projektów. Kryteria te będą musiały mieć zastosowanie do co najmniej 30 proc. wolumenu lub 6 gigawatów sprzedawanych na aukcji każdego roku przez państwo członkowskie.
- Wspieranie rozwoju umiejętności i innowacji neutralnych emisyjnie: Akademie przemysłu neutralnego emisyjnie zostaną ustanowione w celu wspierania podnoszenia kwalifikacji pracowników potrzebnych do zwiększenia skali przemysłu neutralnego emisyjnie w UE oraz ułatwienia ich mobilności w ramach jednolitego rynku europejskiego. Uzgodniony akt zawiera również zachęty dla przemysłu do inwestowania w kształcenie i szkolenie europejskiej siły roboczej. Aby wspierać innowacje, nowe przepisy umożliwią państwom członkowskim tworzenie piaskownic regulacyjnych do testowania innowacyjnych technologii neutralnych emisyjnie na elastycznych warunkach.
Ponadto akt przewiduje utworzenie Platformy Europy Neutralnej Emisyjnie, która ma służyć jako centralny ośrodek koordynacji, wspierający wymianę informacji w celu ułatwienia wdrażania i wspierania inicjatyw inwestycyjnych w całej UE.
Kolejne kroki
Dzisiejsze porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę wymaga teraz formalnego zatwierdzenia przez obu unijnych współprawodawców. Po przyjęciu rozporządzenie wejdzie w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE.
Kontekst ogólny
Akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie został ogłoszony przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w ramach planu przemysłowego Zielonego Ładu, który został przedstawiony 1 lutego 2023 r. W planie określono, w jaki sposób UE zwiększy swoją przewagę konkurencyjną w zakresie zwiększenia zdolności produkcyjnych UE w zakresie technologii i produktów neutralnych emisyjnie niezbędnych do osiągnięcia ambitnych celów klimatycznych UE. Plan ten stanowi odpowiedź na skierowane do Komisji wezwanie Rady Europejskiej, by przedstawiła wnioski mające na celu uruchomienie wszystkich odpowiednich narzędzi krajowych i unijnych oraz poprawę warunków ramowych dla inwestycji, z myślą o zapewnieniu odporności i konkurencyjności UE. Pierwszy filar planu ma na celu stworzenie przewidywalnego i uproszczonego otoczenia regulacyjnego dla neutralnych emisyjnie sektorów przemysłu.
16 marca 2023 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie. Został on przedstawiony równolegle z aktem w sprawie surowców krytycznych, którego celem jest zapewnienie zrównoważonego i konkurencyjnego łańcucha wartości surowców krytycznych w Europie. 13 listopada 2023 r. Parlament Europejski i Rada osiągnęły porozumienie polityczne w sprawie CRMA.
Szczegółowe informacje
Źródło: Przedstawicielstwo KE w Polsce
