Nowy pakt UE w sprawie migracji i azylu to zarówno nowe przepisy, jak i przegląd istniejących przepisów, takich jak dyrektywa powrotowa.
Parlament przyjął rezolucję ws. dyrektywy powrotowej w grudniu 2020 r., w której podkreślił znaczenie ochrony indywidualnych praw podstawowych oraz poszanowania procedur. Aby móc rozpocząć dyskusje z Radą, Parlament przyjął swoje stanowisko negocjacyjne na temat rozporządzenia w sprawie kontroli przesiewowej i rozporządzenia w sprawie procedur azylowych w kwietniu 2023 roku.
Powroty migrantów: najważniejsze fakty
W 2022 r. odmówiono wjazdu do UE 141 060 osobom z innych krajów, głównie z powodu braku ważnej wizy lub dokumentu pobytowego (23%) lub braku możliwości uzasadnienia celu i warunków pobytu (23%). W 2022 r. państwa UE wydały 422 400 decyzji nakazujących powrót. Jednak mniej niż jedna czwarta obywateli państw trzecich wróciła do kraju spoza UE.
Najwięcej nakazów wyjazdu w 2022 r. odnosiło się do obywateli Algierii, Maroka i Pakistanu.
Uproszczona procedura graniczna dla niektórych wniosków o azyl
Aby przyspieszyć podejmowanie decyzji i usprawnić procedury azylowe, Komisja Europejska zaproponowała szybszą, uproszczoną procedurę graniczną dla niektórych wniosków o azyl w ramach nowego paktu UE o migracji i azylu.
Uproszczona procedura daje 12 tygodni na rozpatrzenie wniosku o azyl oraz kolejne 12 tygodni na odesłanie tych wnioskodawców, których wniosek został odrzucony. Osoby nieletnie bez opieki, dzieci poniżej 12 roku życia i ich rodziny, a także osoby z problemami zdrowotnymi nie mogą być objęte procedurą uproszczoną.
Dobrowolne wyjazdy a powroty przymusowe
Jeżeli dana osoba dobrowolnie współpracuje z władzami po otrzymaniu decyzji nakazującej powrót, powrót określa się jako dobrowolny wyjazd; w przeciwnym razie jest to przymusowy powrót. Dobrowolny wyjazd może być wspomagany (przy wsparciu finansowym/logistycznym kraju przyjmującego) lub nie.
Według Eurostatu, w 2022 r. 47% wszystkich powrotów było dobrowolnych.
Parlament chce, aby kraje UE inwestowały w programy wspomagania dobrowolnych powrotów i nadały priorytet dobrowolnym powrotom, ponieważ są one bardziej zrównoważone i łatwiejsze do zorganizowania, w tym pod względem współpracy z krajami docelowymi.
Do głównych praktycznych problemów utrudniających proces powrotu należy identyfikacja migrantów i uzyskanie niezbędnych dokumentów od władz krajów spoza UE.
Ochrona praw podstawowych
W głosowaniu w kwietniu 2023 r. Parlament wezwał kraje UE do ustanowienia niezależnych mechanizmów monitorowania, aby zapewnić poszanowanie unijnych i międzynarodowych przepisów dotyczących uchodźców i praw człowieka.
Monitorowanie powinno obejmować nadzorowanie granic (między oficjalnymi przejściami granicznymi), procedury kontroli oraz stosowanie procedur azylowych i powrotowych. Niezależne organy monitorujące powinny również oceniać warunki przyjmowania i przetrzymywania.
Więcej o migracji w Europie
- Azyl i migracja w UE: fakty i liczby
- Przyczyny migracji: dlaczego ludzie migrują?
- Przeciwdziałanie nielegalnej migracji: lepsze zarządzanie granicami UE
- Reforma Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego
- Migracja pracowników: wspieranie legalnych możliwości pracy w UE
Źródło: Parlament Europejski