eu celac july 2023 family photo
Przywódcy unijni i Wspólnoty Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC) spotkali się w Brukseli na trzecim szczycie UE–CELAC.
Szczytowi współprzewodniczyli przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel oraz premier Saint Vincent i Grenadyn Ralph Gonsalves pełniący funkcję tymczasowego przewodniczącego CELAC. Podczas szczytu przywódcy UE i CELAC wyrazili wolę odnowienia ich wieloletniego partnerstwa, które opiera się na wspólnych wartościach i interesach oraz silnych związkach gospodarczych, społecznych i kulturalnych.
Przywódcy omawiali szeroką gamę zagadnień dotyczących wzmocnienia partnerstwa; są to:
- wzmocniona współpraca na forach wielostronnych
- pokój i bezpieczeństwo na świecie
- handel i inwestycje
- wysiłki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu
- sprawiedliwość oraz bezpieczeństwo obywateli.
Podczas szczytu przywódcy przyjęli deklarację zatwierdzoną przez wszystkie państwa z wyjątkiem jednego, które nie mogło się zgodzić z jednym akapitem. Postanowili też organizować szczyt co dwa lata.
- Deklaracja ze szczytu UE–CELAC 2023
- Wystąpienie Charles’a Michela na konferencji prasowej po szczycie UE–CELAC
Na posiedzeniu zaprezentowano również plan działania UE–CELAC na lata 2023–2025, a przy okazji szczytu odbyło spotkanie przywódców UE i Karaibów.
Multilateralizm
Przywódcy potwierdzili, że podstawą partnerstwa UE–CELAC jest wspólne zobowiązanie na rzecz demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności, praworządności, inkluzywnego multilateralizmu i współpracy międzynarodowej zgodnej z zasadami zapisanymi w Karcie ONZ i prawie międzynarodowym.
UE, Ameryka Łacińska i Karaiby stanowią razem ponad jedną trzecią członków ONZ i są siłą napędową solidnego systemu wielostronnego opartego na zasadach.
W związku z tym przywódcy zobowiązali się:
- zwalczać dyskryminację i przemoc związaną z płcią
- promować podstawowe prawa i normy pracownicze
- promować równość płci
- promować prawa ludów tubylczych, dzieci, obrońców praw człowieka, osób znajdujących się w trudnej sytuacji oraz osób pochodzenia afrykańskiego
- wzmacniać współpracę na forach międzynarodowych i w instytucjach finansowych.
Przywódcy wyrazili głęboki żal z powodu nieopisanych cierpień milionów mężczyzn, kobiet i dzieci będących ofiarami transatlantyckiego handlu niewolnikami.
Pokój i bezpieczeństwo na świecie
Solidne partnerstwo UE–CELAC będzie pozytywną wspólną siłą napędową pozwalającą wspierać stabilność i pokój na całym świecie i stawiać czoła globalnym i regionalnym zagrożeniom bezpieczeństwa.
UE i CELAC są zaangażowane na rzecz suwerennej równości wszystkich państw, poszanowania ich integralności terytorialnej i niezależności politycznej oraz rozwiązywania sporów środkami pokojowymi w zgodzie z zasadą sprawiedliwości i prawem międzynarodowym.
W związku z tym przywódcy:
- wyrazili głębokie zaniepokojenie trwającą wojną przeciwko Ukrainie, a także poparcie dla sprawiedliwego i trwałego pokoju oraz czarnomorskiej inicjatywy zbożowej
- zaapelowali o dalsze wysiłki na rzecz wsparcie procesu dialogu na Haiti w obliczu pogarszającej się sytuacji w zakresie bezpieczeństwa publicznego i coraz poważniejszej sytuacji humanitarnej
- przypomnieli o swoim poparciu dla procesu pokojowego w Kolumbii i porozumienia pokojowego z 2016 r.
- zachęcili do konstruktywnego dialogu w ramach odbywających się w Meksyku międzywenezuelskich negocjacji
- przypomnieli, że są przeciwni ustawom i uregulowaniom mającym skutki ekstraterytorialne, takim jak embargo wobec Kuby.
- Reakcja UE wobec rosyjskiej inwazji na Ukrainę (podsumowanie informacyjne)
- Bezpieczeństwo żywnościowe i przystępność cenowa żywności (podsumowanie informacyjne)
Zmiana klimatu i zrównoważony rozwój
Przywódcy potwierdzili, że są zdeterminowani, by chronić naszą planetę i przeciwdziałać zmianie klimatu, kontynuować wysiłki na rzecz utrzymania możliwości osiągnięcia celu zakładającego obniżenie temperatury na całym świecie o 1,5°C oraz przewodzić transformacji w kierunku zrównoważonej gospodarki.
Zobowiązali się współpracować, by ograniczać niekorzystne skutki zmiany klimatu i degradacji środowiska oraz przyspieszyć realizację porozumień, konwencji i traktatów dotyczących:
- celów zrównoważonego rozwoju.
- wysiłków na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu
- bioróżnorodności
- pustynnienia
- pełnego morza i ochrony oceanów.
Handel i inwestycje
Przywódcy uznali znaczenie otwartego i sprawiedliwego handlu, wydajnych łańcuchów dostaw i dostępu do rynków oraz ich wkład w zrównoważony rozwój. Szczególne znaczenie ma w tym względzie współpraca w zakresie surowców krytycznych i metali ziem rzadkich.
UE, Ameryka Łacińska i Karaiby dysponują jedną z najbardziej rozbudowanych światowych sieci handlowych – łączna wartość handlu towarami i usługami w 2022 r. wyniosła 369 mld EUR. W oparciu o te solidne fundamenty przywódcy z zadowoleniem odnieśli się do trwających prac nad umowami handlowymi UE z Chile i z Meksykiem oraz omówili sposoby dalszego wzmacniania gospodarczych i handlowych więzi między regionami. Odnotowali również bieżące prace miedzy UE a Mercosurem.
Przywódcy dostrzegli też potencjalny wkład planu inwestycji UE–LAC w ramach strategii Global Gateway, który pozwoli zaradzić lukom w inwestycjach i zmobilizować środki finansowe na potrzeby dziedzin takich jak zrównoważony rozwój, transformacja cyfrowa, infrastruktury zdrowotne i produkcja energii.
- Nota informacyjna: handel UE – Ameryka Łacińska i Karaiby w liczbach (Komisja Europejska)
- Strategia Global Gateway: Ameryka Łacińska i Karaiby (Komisja Europejska)
- Komisja prezentuje plan inwestycji UE–CELAC w ramach strategii Global Gateway (Komisja Europejska)
- Unijna polityka handlowa (podsumowanie informacyjne)
Transformacja cyfrowa
Przywódcy podkreśli, że należy promować odpowiedzialną, humanocentryczną, opartą na wartościach i inkluzywną transformację cyfrową.
W związku z tym zwrócili uwagę na to, że konieczne są ochrona prawa do prywatności, zwiększenie łączności cyfrowej i cyberbezpieczeństwa, zniwelowanie przepaści cyfrowej oraz poprawienie zaufania do gospodarki cyfrowej.
Przy okazji szczytu uzgodniono też wspólną deklarację w sprawie sojuszu cyfrowego, z myślą o zacieśnieniu współpracy w kwestiach cyfrowych z pożytkiem dla obywateli.
Sprawiedliwość oraz bezpieczeństwo obywateli
Przywódcy postanowili skonsolidować i wzmocnić swoje partnerstwo na rzecz sprawiedliwości i bezpieczeństwa oraz zwalczać przestępczość zorganizowaną we wszystkich jej formach, a także korupcję i pranie pieniędzy.
Przywódcy dostrzegli też wysiłki czynione przez państwa walczące z przestępczością zorganizowaną, w tym nielegalnym handlem narkotykami i handlem bronią i ludźmi, borykające się z ogromnymi wyzwaniami.
Odporność zdrowotna
UE i CELAC są zdecydowane czynić postępy w pracach nad lokalną produkcją szczepionek, leków i nad technologiami medycznymi. Będą też współpracować w celu zwiększania odporności systemów opieki zdrowotnej, by poprawić profilaktykę, gotowość i reagowanie w kontekście zagrożeń zdrowia publicznego. W związku z tym przywódcy wyrazili nadzieję na postępy w pracach Światowej Organizacji Zdrowia nad nowym prawnie wiążącym instrumentem, który powinien zostać uzgodniony do maja 2024 r.
Więcej o CELAC
Zainaugurowana w 2010 r. CELAC jest regionalnym blokiem 33 państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Ma jednoczyć te państwa z myślą o wzmocnieniu dialogu politycznego oraz integracji społecznej i kulturowej regionu, poprawie jakości życia na jego obszarze, pobudzeniu wzrostu gospodarczego i budowaniu dobrobytu wszystkich mieszkańców.
Źródło: Rada Europejska
