Pomoc państwa: Komisja zbiera uwagi na temat proponowanych zmian unijnych zasad pomocy państwa dla sektorów rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa

Komisja Europejska zachęca wszystkie zainteresowane strony do przekazywania uwag na temat proponowanych zmian zasad pomocy państwa dla sektorów rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa. Proponowane zmiany mają dostosować obecne przepisy do obecnych priorytetów strategicznych UE, w szczególności wspólnej polityki rolnej (WPR), wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), a także Europejskiego Zielonego Ładu. Państwa członkowskie i inne zainteresowane strony mogą wziąć udział w konsultacjach do dnia 13 marca 2022 r.

Wiceprzewodnicząca wykonawcza Komisji Margrethe Vestager, która jest odpowiedzialna za politykę konkurencji, oświadczyła: Wnioski, które dziś przedstawiamy, mają zagwarantować, że nasze przepisy w zakresie pomocy państwa dla sektorów rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa będą dostosowane do potrzeb zielonej transformacji. Zmienione przepisy ułatwią i przyśpieszą udzielanie finansowania przez państwa członkowskie, bez powodowania nadmiernych zakłóceń konkurencji na jednolitym rynku.Zachęcamy wszystkie zainteresowane strony do przekazywania uwag.

Konsultacje dotyczą proponowanych zmian w różnych zbiorach zasad pomocy państwa mających zastosowanie do sektorów rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, tj.: wytycznych z 2014 r. w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich, rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rolnym, Wytycznych do analizy pomocy państwa w sektorze rybołówstwa i akwakultury, rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w rybołówstwie oraz rozporządzenia w sprawie pomocy de minimis w sektorze rybołówstwa.

Komisja dokonała oceny obowiązujących przepisów mających zastosowanie do sektorów rolnictwa i leśnictwa, a także przeprowadza ocenę przepisów mających zastosowanie do sektora rybołówstwa. Zebrane informacje znalazły odzwierciedlenie we wnioskach będących przedmiotem konsultacji.

Na tej podstawie Komisja stwierdziła, że przepisy będące przedmiotem kontroli funkcjonują prawidłowo i są zasadniczo adekwatne do potrzeb. Zaspokajają one wręcz w dużej mierze potrzeby odnośnych sektorów, a jednocześnie przyczyniają się do osiągania szerszych celów polityki UE, takich jak ochrona środowiska oraz zdrowie roślin i zwierząt, a także, bardziej ogólnie, zdrowie publiczne.

Jednocześnie ocena wykazała, że obowiązujące przepisy wymagają pewnych ukierunkowanych zmian, w tym doprecyzowania niektórych pojęć, dalszego usprawnienia i uproszczenia, a także dostosowań w celu dalszego odzwierciedlenia zmian rynkowych i technologicznych oraz obecnych priorytetów strategicznych UE, w tym w szczególności Europejskiego Zielonego Ładu, strategii „Od pola do stołu” i strategii na rzecz bioróżnorodności. Ponadto przepisy wymagają dostosowania, aby umożliwiały państwom członkowskim szybkie wdrożenie zreformowanej wspólnej polityki rolnej (WPR) oraz nowego Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury (EFMRA).

W związku z tym Komisja proponuje szereg zmian w poszczególnych zbiorach zasad, do których należą m.in.:

• wytyczne w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich: Komisja proponuje, aby działania państw członkowskich w ramach zreformowanej WPR, realizowane w ramach ich planów strategicznych WPR, były uznawane za zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa, tak by można było szybko przeprowadzić niezbędną procedurę zatwierdzenia pomocy państwa. We wniosku wprowadza się też nowe kategorie pomocy, które będą oceniane i zatwierdzane zgodnie z wytycznymi, np. pomoc na zapobieganie porażeniu przez inwazyjne gatunki obce, ich kontrolę i zwalczanie, a także na zapobieganie nowo występującym chorobom oraz ich kontrolę i zwalczanie, co służy ochronie zdrowia roślin i zwierząt oraz zdrowia publicznego. Ponadto proponowane zmienione wytyczne przewidują więcej zachęt do stosowania środków gospodarki leśnej korzystnych dla środowiska i klimatu (tzw. usługi leśno-środowiskowe i klimatyczne) poprzez zwiększenie maksymalnej intensywności pomocy do 120 % kosztów kwalifikowalnych w przypadku usług związanych z bioróżnorodnością, klimatem, wodą lub glebami oraz systemów rolnictwa regeneratywnego;
• rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rolnym: Komisja proponuje dostosowanie intensywności pomocy w odniesieniu do środków wchodzących w zakres rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rolnym do poziomów przewidzianych w planach strategicznych WPR w ramach zreformowanej wspólnej polityki rolnej (WPR). Wprowadza również nowe kategorie środków pomocy, np. pomoc mającą na celu naprawienie szkód spowodowanych przez chronione gatunki zwierząt oraz pomoc na zrekompensowanie dodatkowych kosztów poniesionych w przypadku, gdy grunty rolne położone są na obszarach Natura 2000;
• wytyczne do analizy pomocy państwa w sektorze rybołówstwa i akwakultury: Komisja proponuje wprowadzenie nowych kategorii pomocy, które Komisja będzie oceniać na podstawie wytycznych, np.: pomocy na zapobieganie porażeniu przez inwazyjne gatunki obce, ich kontrolę i zwalczanie, na zapobieganie nowo występującym chorobom oraz ich kontrolę i zwalczanie, a także pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez chronione gatunki zwierząt (chyba że są objęte wyłączeniem grupowym). Ponadto w proponowanym projekcie wytycznych doprecyzowano i uproszczono zasady w wielu obszarach, np. w odniesieniu do pomocy na odnowienie floty rybackiej w regionach najbardziej oddalonych. Ma to na zwiększyć czytelność projektu wytycznych, a tym samym ułatwić ich stosowania oraz zapewnić państwom członkowskim większą jasność, również w świetle zdobytych doświadczeń;
• rozporządzenie w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rybołówstwa: Komisja proponuje wyłączenie nowych kategorii środków pomocy, w szczególności pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez chronione gatunki zwierząt oraz pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych niektórymi niekorzystnymi warunkami pogodowym, z obowiązku zgłoszenia do zatwierdzenia przez Komisję.
• rozporządzenie w sprawie pomocy de minimis w sektorze rybołówstwa: Komisja proponuje aktualizację maksymalnych łącznych kwot pomocy de minimis, które mogą zostać przyznane przez państwo członkowskie na podstawie nowszych danych sektorowych.

Wnioski będące przedmiotem konsultacji i wszystkie szczegóły dotyczące konsultacji publicznych są dostępne

• tutaj w odniesieniu do sektorów rolnictwa i leśnictwa oraz
• tutaj w odniesieniu do sektora rybołówstwa.

Dalsze kroki

Niezależnie od rozpoczętych dziś konsultacji projekt rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rolnym oraz projekt rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych w rybołówstwie, a także projekt zmian rozporządzenie w sprawie pomocy de minimis w sektorze rybołówstwa będą również omawiane na dwóch posiedzeniach z udziałem Komisji i państw członkowskich. Pierwsze z tych posiedzeń odbędzie się pod koniec okresu konsultacji, a drugie po wprowadzeniu zmian w projektach na podstawie uwag otrzymanych w trakcie konsultacji publicznych. Projekt wytycznych będzie również przedmiotem dyskusji na wielostronnym spotkaniu z państwami członkowskimi, które odbędzie się pod koniec okresu konsultacji.

Dzięki temu uwagi do projektów wniosków Komisji będą mogły zgłosić zarówno państwa członkowskie, jak i inne zainteresowane strony.

Przyjęcie zmienionych przepisów jest planowane na koniec 2022 r.

Kontekst

W rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rolnym (ABER) oraz rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w rybołówstwie (FIBER) pewne kategorie pomocy państwa, o ile spełniają określone warunki, uznaje się za zgodne z Traktatem i wyłącza z wymogu wcześniejszego zgłoszenia do zatwierdzenia przez Komisję.

Wyłączenie stanowi znaczne uproszczenie, które umożliwia państwom członkowskim szybkie przekazywanie pomocy, gdy spełnione są warunki ograniczające zakłócenia konkurencji na jednolitym rynku. Dzięki tym zasadom duża część środków pomocy państwa wdrażanych obecnie przez państwa członkowskie nie wymaga wcześniejszego zatwierdzenia przez Komisję – na przykład w sektorze rolnym dotyczy to ok. 80 proc. środków pomocy państwa. Jest to zgodne z podejściem Komisji, zgodnie z którym należy skoncentrować się na większej i szybszej realizacji celów, a nie na elementach, które nie wnoszą wartości dodanej.

Zasady określone w rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w sektorze rolnym i rozporządzeniu w sprawie wyłączeń grupowych w rybołówstwie uzupełniają zasady określone w wytycznych mających zastosowanie do sektorów rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa, w których określono warunki, na jakich Komisja ocenia, czy środki pomocy państwa nieobjęte wyłączeniem grupowym są zgodne z jednolitym rynkiem. Te dwa zbiory przepisów razem tworzą kompleksowy zestaw przepisów dotyczących przyznawania pomocy państwa w sektorach rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa.

Rozporządzenia de minimis wyłączają małe kwoty pomocy z zakresu kontroli pomocy państwa, ponieważ uznaje się, że nie mają one wpływu na konkurencję i wymianę handlową na jednolitym rynku. W związku z tym wsparcie de minimis może zostać przyznane bez wcześniejszego zgłoszenia do zatwierdzenia przez Komisję.