logo komisja
Komisja Europejska przyjęła dziś nową Strategię UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, w której nakreślono, jak przygotować się na nieuniknione skutki tej zmiany. Choć UE robi wszystko, co w jej mocy, aby przeciwdziałać zmianie klimatu, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym, musimy również przygotować się na jej nieuniknione konsekwencje. Od fal śmiercionośnych upałów i niszczycielskich susz, przez zniszczone lasy, po wybrzeża, które ucierpiały wskutek podnoszenia się poziomu mórz, zmiana klimatu już teraz zbiera żniwo w Europie i na świecie. W oparciu o strategię przystosowania się do zmiany klimatu z 2013 r. celem dzisiejszych wniosków jest przesunięcie punktu ciężkości ze zrozumienia problemu na opracowywanie rozwiązań oraz przejście od planowania do wdrażania.
Wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Frans Timmermans powiedział: Pandemia COVID-19 wyraźnie pokazała, że niewystarczające przygotowanie może mieć poważne konsekwencje. Nie ma szczepionki przeciwko kryzysowi klimatycznemu, ale nadal możemy z nim walczyć i przygotować się na jego nieuniknione skutki. Skutki zmiany klimatu są już odczuwalne zarówno w Unii Europejskiej, jak i poza nią. Nowa strategia przystosowania się do zmiany klimatu umożliwia nam przyspieszenie i zwiększenie skali przygotowań. Jeżeli przygotujemy się teraz, mamy jeszcze szansę zbudować odporność na zmianę klimatu w przyszłości.
W wyniku coraz częstszych ekstremalnych zdarzeń pogodowych związanych z klimatem dochodzi do coraz większych strat gospodarczych. W UE straty te już teraz wynoszą średnio ponad 12 mld euro rocznie. Ostrożne szacunki pokazują, że w wyniku globalnego ocieplenia o 3°C w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej gospodarka UE ponosiłaby straty w wysokości co najmniej 170 mld euro rocznie. Zmiana klimatu ma wpływ nie tylko na gospodarkę, ale również na zdrowie i dobrostan Europejczyków, którzy coraz bardziej cierpią z powodu fal upałów. Najgorszą klęską żywiołową na świecie w 2019 r. była fala upałów w Europie – śmierć poniosło 2,5 tys. osób.
Nasze działania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu muszą angażować wszystkie grupy społeczne i wszystkie szczeble sprawowania rządów w UE i poza nią. Będziemy pracować nad budowaniem społeczeństwa odpornego na zmianę klimatu poprzez poszerzanie wiedzy o skutkach zmiany klimatu i rozwiązaniach w zakresie przystosowania się do tej zmiany; poprzez intensyfikację planowania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i oceny ryzyka związanego z klimatem; poprzez przyspieszenie działań adaptacyjnych oraz poprzez pomoc we wzmacnianiu odporności na zmianę klimatu na świecie.
Inteligentniejsze, szybsze i bardziej systemowe działania adaptacyjne
Działania adaptacyjne muszą opierać się na solidnych danych i narzędziach oceny ryzyka, do których dostęp będą mieli wszyscy – od rodzin kupujących, budujących i remontujących domy po przedsiębiorstwa w regionach przybrzeżnych i rolników planujących uprawy. Aby to osiągnąć, w strategii zaproponowano działania mające na celu poszerzenie wiedzy o adaptacji do zmiany klimatu, abyśmy mogli gromadzić większe ilości lepszych danych o zagrożeniach i stratach związanych z klimatem oraz udostępniać je społeczeństwu. Climate-ADAPT – europejska platforma wiedzy o adaptacji zostanie usprawniona i rozszerzona. Zostanie dodane specjalne centrum monitorowania zdrowia, aby można było lepiej śledzić i analizować wpływ zmiany klimatu na zdrowie oraz mu zapobiegać.
Skutki zmiany klimatu są odczuwalne w całym społeczeństwie i we wszystkich sektorach gospodarki, działania adaptacyjne muszą więc mieć charakter systemowy. Komisja będzie niezmiennie uwzględniać kwestię odporności na zmianę klimatu we wszystkich odpowiednich obszarach polityki. Będzie wspierać dalszy rozwój i wdrażanie strategii i planów adaptacyjnych, z uwzględnieniem trzech przekrojowych priorytetów: włączenia przystosowania do zmiany klimatu do polityki makrofiskalnej, rozwiązań adaptacyjnych opartych na zasobach przyrody oraz lokalnych działań adaptacyjnych.
Intensyfikacja działań międzynarodowych
Nasza polityka adaptacji do zmiany klimatu musi odpowiadać naszej czołowej roli w zakresie łagodzenia zmiany klimatu. Porozumienie paryskie ustanowiło globalny cel w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i uwypukliło tę kwestię jako kluczowy czynnik przyczyniający się do zrównoważonego rozwoju. UE będzie wspierać działania adaptacyjne na szczeblu niższym niż krajowy, krajowym i regionalnym, ze szczególnym uwzględnieniem adaptacji do zmiany klimatu w Afryce i małych rozwijających się państwach wyspiarskich. Zwiększymy wsparcie na rzecz międzynarodowej odporności na zmianę klimatu i gotowości na tę zmianę poprzez zapewnienie zasobów, priorytetowe traktowanie działań w tym zakresie i zwiększenie ich skuteczności, zwiększenie międzynarodowego finansowania oraz silniejsze globalne zaangażowanie i współpracę w dziedzinie przystosowania się do zmiany klimatu. Będziemy również współpracować z partnerami międzynarodowymi, aby zlikwidować luki w międzynarodowym finansowaniu działań związanych ze zmianą klimatu.
Kontekst
Zmiana klimatu ma miejsce teraz, dlatego musimy zbudować bardziej odporną przyszłość. Świat właśnie zakończył dekadę, w której ośmiokrotnie odnotowywano najcieplejszy rok w historii, bijąc kolejne rekordy. Rośnie częstotliwość i dotkliwość ekstremalnych warunków klimatycznych i pogodowych. Te ekstremalne zjawiska są niezwykle zróżnicowane: od niespotykanych dotąd pożarów lasów i fali upałów nad kołem podbiegunowym po niszczące susze w regionie Morza Śródziemnego, od huraganów dewastujących regiony najbardziej oddalone w UE po zniszczenia lasów spowodowane bezprecedensowymi gradacjami kornika w Europie Środkowej i Wschodniej. W perspektywie długoterminowej równie niszczycielskie są zjawiska rozwijające się stopniowo, takie jak pustynnienie, utrata różnorodności biologicznej, degradacja gleby i ekosystemu, zakwaszenie oceanów czy podnoszenie się poziomu mórz.
Komisja Europejska zapowiedziała nową, ambitniejszą Strategię UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu w następstwie przeprowadzonej w 2018 r. oceny strategii z 2013 r. i otwartych konsultacji publicznych w okresie od maja do sierpnia 2020 r. Wniosek dotyczący Europejskiego prawa o klimacie stanowi podstawę do zwiększenia ambicji i spójności polityki w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Włącza on do prawa UE globalny cel w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, określony art. 7 porozumienia paryskiego, i działania w ramach celu zrównoważonego rozwoju nr 13. Wniosek zobowiązuje UE i państwa członkowskie do czynienia stałych postępów na rzecz zwiększenia zdolności adaptacyjnych, wzmocnienia odporności i zmniejszenia podatności na zmianę klimatu. Nowa strategia adaptacji pomoże urzeczywistnić te postępy.
Więcej informacji
Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu z 2020 r.
Strona internetowa ona temat przystosowania się do zmiany klimatu
Materiały wideo na temat przystosowania się do zmiany klimatu
autor: Komisja europejska
