W komunikacie w sprawie europejskiego obszaru edukacji przedstawiono, w jaki sposób współpraca może jeszcze bardziej zwiększyć jakość, inkluzywność oraz cyfrowy i ekologiczny wymiar systemów edukacji państw członkowskich. Pokazano, w jaki sposób państwa członkowskie wspólnie mogą kształtować europejski obszar edukacji oparty na wolności uczniów i nauczycieli, którzy mogą uczyć się i pracować na całym kontynencie, oraz wolności instytucji, które mogą swobodnie współpracować w Europie i poza nią.
Europejski obszar edukacji opiera się na sześciu wymiarach: jakości, inkluzywności i równouprawnieniu płci, transformacji ekologicznej i cyfrowej, nauczycielach, szkolnictwie wyższym oraz silniejszej pozycji Europy na świecie. W ramach inicjatyw przeanalizowane zostaną m.in. sposoby podniesienia jakości, zwłaszcza w odniesieniu do umiejętności podstawowych i cyfrowych, oraz zwiększenia inkluzywności edukacji szkolnej, uwzględnienia aspektu płci oraz zwiększenia szans uczniów na sukcesy w nauce. Dzięki temu Europejczycy lepiej zrozumieją zmiany klimatu i zrównoważony rozwój. Pomoże to też promować ekologizację infrastruktury edukacyjnej, wspierać zawód nauczyciela, dalej rozwijać europejskie szkoły wyższe oraz poprawić łączność między instytucjami edukacyjnymi i szkoleniowymi.
W komunikacie określono środki i etapy realizacji europejskiego obszaru edukacji do 2025 r., wspieranego przez europejski plan odbudowy (NextGenerationEU) i program Erasmus+. Zaproponowano też ramy współpracy z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami z sektora edukacji, w tym strukturę sprawozdawczości i analizy, wraz z uzgodnionymi celami w zakresie edukacji, aby zachęcać do reform i śledzić ich przebieg. Wysiłki na rzecz ustanowienia europejskiego obszaru edukacji będą przebiegać w synergii z europejskim programem na rzecz umiejętności, odnowioną polityką kształcenia i szkolenia zawodowego oraz europejską przestrzenią badawczą.
W Planie działania w dziedzinie edukacji cyfrowej (2021–2027) zaproponowano szereg inicjatyw na rzecz wysokiej jakości, inkluzywnej i dostępnej edukacji cyfrowej w Europie. Jest to wezwanie do podjęcia działań na rzecz ściślejszej współpracy między państwami członkowskimi na szczeblu europejskim, a także współpracy z zainteresowanymi stronami i między nimi, tak aby systemy kształcenia i szkolenia były rzeczywiście dostosowane do ery cyfrowej. Kryzys związany z koronawirusem sprawił, że kształcenie na odległość zaczęło stanowić podstawę praktyk edukacyjnych. Unaoczniło to pilną potrzebę usprawnienia edukacji cyfrowej jako kluczowego celu strategicznego dla wysokiej jakości nauczania i uczenia się w epoce cyfrowej. Wychodząc z fazy zagrożenia przez pandemię, potrzebujemy strategicznego i długoterminowego podejścia do edukacji cyfrowej i szkoleń cyfrowych.
Plan działania ma dwa długoterminowe priorytety strategiczne: (i) wspieranie rozwoju wysoce wydajnego ekosystemu edukacji cyfrowej oraz (ii) zwiększanie kompetencji cyfrowych na potrzeby transformacji cyfrowej. W celu zacieśnienia współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji cyfrowej na szczeblu UE Komisja stworzy Europejskie Centrum Edukacji Cyfrowej, które będzie sprzyjać współpracy i synergii między obszarami polityki mającymi znaczenie dla edukacji cyfrowej, stworzy sieć krajowych usług doradczych i wzmocni dialog między zainteresowanymi stronami z sektora publicznego i prywatnego.
Obie inicjatywy zostaną również uwzględnione na trzecim europejskim szczycie poświęconym edukacji, który Komisja zorganizuje przez internet w dniu 10 grudnia, aby zgromadzić ministrów i najważniejsze zainteresowane strony w celu omówienia sposobów dostosowania kształcenia i szkolenia do ery cyfrowej.
Wypowiedzi członków kolegium komisarzy
Wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej Margrethe Vestager powiedziała: Pandemia COVID-19 spowodowała znaczne zakłócenie kształcenia i szkolenia, które musiały szybko przestawić się na nauczanie na odległość i przez internet. Masowe wykorzystanie technologii ujawniło luki i słabości systemu. Mamy jednak szansę na reorganizację kształcenia i szkolenia, by dostosować je do epoki cyfrowej. 95 proc. respondentów, którzy wzięli udział w konsultacjach publicznych na temat Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej, uważa, że kryzys był puntem zwrotnym pod względem wykorzystania technologii w kształceniu i szkoleniu. To sprzyjający moment, by zmodernizować edukację i dopasować ją do potrzeb epoki cyfrowej.
Wiceprzewodniczący ds. promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas skomentował: Edukacja stanowi podstawę europejskiego stylu życia. Nasza wizja europejskiego obszaru edukacji jest głęboko zakorzeniona w wartościach wolności, różnorodności, praw człowieka i sprawiedliwości społecznej. Wraz z Planem działania w dziedzinie edukacji cyfrowej proponujemy nowe inicjatywy na rzecz uczenia się i współpracy na całym kontynencie. Dla naszej młodzieży, dla naszych obywateli, dla naszego dobrobytu.
Komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży Mariya Gabriel dodała: Europejski obszar edukacji i Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej mają zasadnicze znaczenie dla odbudowy europejskiej gospodarki i dla przyszłego wzrostu gospodarczego. Przedstawiono w nich wspólną wizję przyszłości edukacji w powiązaniu z naszymi zobowiązaniami na rzecz transformacji cyfrowej i ekologicznej. Musimy teraz skupić się na wdrażaniu tych inicjatyw i wypracowaniu synergii między nimi.
Kontekst
Europejski obszar edukacji ma swoje korzenie w dziesięcioleciach współpracy w dziedzinie edukacji na szczeblu UE. Strategiczne ramy europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia (ET 2020) pomogły zbudować zaufanie i wzajemne zrozumienie w celu wspierania pierwszych inicjatyw w ramach europejskiego obszaru edukacji.
W 2017 r. szefowie państw i rządów omówili kształcenie i szkolenie na Szczycie Społecznym w Göteborgu, kierując się komunikatem Komisji przedstawiającym jej wizję europejskiego obszaru edukacji do 2025 r. Doprowadziło to do konkluzji Rady z grudnia 2017 r., w których wezwano państwa członkowskie, Radę i Komisję do dalszych prac nad programem z Göteborga. Opracowano już wiele inicjatyw. Opierając się na tej bogatej spuściźnie, we wczorajszym komunikacie przedstawiono wizję europejskiego obszaru edukacji wraz ze wzmocnionym podejściem, aby osiągnąć ten cel do 2025 r. Europejski obszar edukacji łączy się też z Next Generation EU i długoterminowym budżetem Unii Europejskiej na lata 2021–2027.
W tym kontekście Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej stanowi podstawę wysiłków Komisji na rzecz wspierania transformacji cyfrowej w Europie. Opiera się on na pierwszym Planie działania w dziedzinie edukacji cyfrowej, przyjętym w styczniu 2018 r. i trwającym do końca bieżącego roku. Jego zakres jest jednak bardziej ambitny, zwłaszcza w szerszej perspektywie wykraczającej poza kształcenie formalne. Będzie on też trwał dłużej, do 2027 r.
Więcej informacji
Zestawienie informacji – Europejski obszar edukacji
Zestawienie informacji – Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej
Komunikat – Europejski obszar edukacji
Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej
Autor: Komisja Europejska