law
W obliczu zbliżających się wyborów europejskich i w kontekście przyszłości debaty europejskiej KE przedstawiła zmiany, jakie zamierza wprowadzić w procesie kształtowania polityki UE. Chodzi o bardziej efektywne wykorzystanie zasobów, skupienie się na mniejszej liczbie działań i jednocześnie skuteczniejszym realizowaniu priorytetów politycznych. Komisja chce również usprawnienia współpracy z parlamentami narodowymi i regionami.
Komunikat w sprawie wzmocnienia zasad proporcjonalności i pomocniczości w procesie decyzyjnym UE dotyczy również wdrożenia zaleceń grupy zadaniowej ds. zasady „robić mniej, ale efektywniej”.
Przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker powiedział: - Z zadowoleniem przyjmuję opinię grupy zadaniowej, że UE wnosi wartość dodaną we wszystkich obszarach, w których obecnie działa. W pewnym momencie będziemy musieli jednak zmierzyć się z faktem, że dysponując dostępnymi obecnie zasobami, nie możemy nadal podejmować dalszych działań w celu sprostania narastającym wyzwaniom. W przyszłości Komisja będzie musiała w jeszcze większym stopniu ustalać priorytety dla swoich działań i zasobów.
Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans, odpowiedzialny za lepsze stanowienie prawa i pełniący funkcję przewodniczącego grupy zadaniowej, dodał: - Dołożyliśmy wielu starań, aby stworzyć światowej klasy system na potrzeby lepszego stanowienia prawa. Ale możemy go jeszcze poprawić. Grupa zadaniowa zainicjowała w Komisji istotne zmiany. Wprowadzamy je teraz do naszego instytucjonalnego DNA. Komisja nie jest jednak jedynym podmiotem w procesie kształtowania polityki i wszystkie zaangażowane strony muszą wypełnić swoje obowiązki. Impulsem do tego będzie konferencja organizowana w przyszłym miesiącu przez prezydencję austriacką w Bregencji.
Komisja ustala, w jaki sposób zasady pomocniczości i proporcjonalności będą stanowić wytyczne dla naszej przyszłej pracy i w jaki sposób możemy jeszcze bardziej zwiększyć ich rolę w kształtowaniu polityki UE. Przykładowo KE włączy do wszystkich ocen skutków zaproponowaną przez grupę zadaniową „siatkę pomocniczości” oraz odpowiednie uzasadnienia. "Siatka pomocniczości” jest narzędziem służącym do ukierunkowywania w ustrukturyzowany sposób analizy pomocniczości i proporcjonalności. Komisja ułatwi również parlamentom narodowym przestrzeganie terminów przedstawiania opinii w sprawie projektów wniosków, a także zbada, w jaki sposób można w ramach konsultacji społecznych lepiej gromadzić opinie organów lokalnych i regionalnych oraz informować o nich. Platforma REFIT, która ocenia obciążenia regulacyjne obowiązujących obecnie w UE przepisów, powinna również zostać zmodyfikowana w celu zwiększenia udziału władz lokalnych i regionalnych, powinna też, poza obecnym szczególnym naciskiem na obciążenia regulacyjne, w większym stopniu koncentrować się na pomocniczości i proporcjonalności. W szczególności Komisja zagwarantuje, że odpowiednie akty delegowane i wykonawcze będą w jej ocenach systematycznie uwzględniane.
Organizowana w listopadzie przez prezydencję austriacką konferencja w Bregencji będzie momentem, w którym inne instytucje będą mogły przedstawić własne zobowiązania w zakresie realizacji zaleceń grupy zadaniowej.
Przygotowane przez Komisję Europejską na konferencję w Bregencji propozycje obejmują następujące elementy:
- wszystkie instytucje, których to dotyczy, powinny wyjaśnić, czy będą stosować „siatkę pomocniczości”;
- Parlament Europejski i Rada powinny zgodzić się na zbadanie wpływu, jaki ich poprawki do wniosków Komisji będą miały na zasady pomocniczości i proporcjonalności;
- ze względu na wielokrotne wnioski ze strony parlamentów narodowych Parlament Europejski i Rada powinny zgodzić się na wyłączenie 8-tygodniowej przerwy w obradach parlamentów narodowych w okresie świąt
Bożego Narodzenia z okresu przeznaczonego na przedstawienie opinii na temat projektów aktów prawnych UE; - w celu zwiększenia zaangażowania władz lokalnych i regionalnych Parlament Europejski i Rada powinny poprawić przejrzystość swoich procedur (np. rozmów trójstronnych); powinny również rozważyć zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w proces legislacyjny;
- Komitet Regionów powinien zwiększyć wśród swoich członków wiedzę na temat możliwości udziału w kształtowaniu polityki UE, a także utworzyć platformę pozwalającą skuteczniej włączać ten wkład do procesu instytucjonalnego;
- organy krajowe powinny zbadać, w jaki sposób mogą skuteczniej angażować organy lokalne i regionalne w procedurę ustawodawczą.
Kontekst
Zasada pomocniczości polega na określeniu, na jakim poziomie najlepiej kształtować i realizować politykę. UE powinna interweniować tylko wtedy, gdy jest to konieczne, i w przypadku gdy przynosi to wyraźne korzyści w stosunku do środków podejmowanych na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym. Zasada proporcjonalności dotyczy głównie finansowych i administracyjnych skutków proponowanych przepisów prawnych. Każdy taki skutek powinien być możliwie minimalny i współmierny do zamierzonych celów politycznych. Dla Komisji oznacza to realizację naszej ambitnej polityki w możliwie najprostszy i najmniej kosztowny sposób oraz unikanie zbędnych formalności administracyjnych.
Komisja Junckera postawiła w centrum swojego działania kształtowanie polityki opartej na sprawdzonych danych i lepszym stanowieniu prawa. Zaproponowaliśmy „odchudzone” roczne programy działań i skupiliśmy się na dziesięciu priorytetach politycznych. W ramach zainicjowanej przez przewodniczącego Junckera w białej księdze w marcu 2017 r. debaty na temat przyszłości Europy zwróciliśmy baczną uwagę na kwestie pomocniczości i proporcjonalności. Przewodniczący Juncker utworzył specjalną grupę zadaniową ds. zasady „robić mniej, ale efektywniej”, której zadaniem jest analiza wszystkich obszarów polityki, aby upewnić się, że UE działa jedynie w dziedzinach, w których wnosi wartość dodaną.
W skład grupy zadaniowej wchodzą członkowie Komitetu Regionów i parlamentów narodowych. Komisja przyjrzała się roli pomocniczości i proporcjonalności w pracy instytucji UE, roli władz lokalnych i regionalnych w kształtowaniu polityki UE oraz kwestii, czy odpowiedzialność za niektóre obszary polityki lub kompetencje może zostać zwrócona państwom członkowskim. W ciągu zaledwie sześciu miesięcy, pod przewodnictwem Fransa Timmermansa, w oparciu o opinie wielu zainteresowanych stron, grupa zadaniowa opracowała odpowiedzi na te pytania kompleksowe i ukierunkowane.
Komisja zatwierdziła analizę przeprowadzoną przez grupę zadaniową na temat potrzeby wzmocnienia stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności w ramach szerszego programu na rzecz lepszych uregulowań prawnych. Komisja dokonuje obecnie przeglądu swojej polityki w zakresie lepszego stanowienia prawa, a wnioski płynące z tego przeglądu zostaną przedstawione w pierwszej połowie 2019 r.
Więcej informacji:
Komunikat – Zasady pomocniczości i proporcjonalności: Wzmocnienie ich roli w kształtowaniu polityki UE
Sprawozdanie grupy zadaniowej ds. zasady „robić mniej, ale efektywniej”
Zestawienie informacji na temat zaleceń grupy zadaniowej
Biała księga w sprawie przyszłości Europy
Autor: Komisja Europejska
