komisja europejska
Komisja Europejska przedstawia dzisiaj zalecenia dla poszczególnych krajów na 2018 r., w których zawarła wytyczne dotyczące polityki gospodarczej na okres najbliższych 12–18 miesięcy, skierowane do państw członkowskich.
Tempo wzrostu gospodarczego w Europie jest najszybsze od dekady, a towarzyszą mu: rekordowo wysoki wskaźnik zatrudnienia, ożywienie inwestycji i lepsza kondycja finansów publicznych. Według prognozy Komisji z wiosny 2018 r. wzrost gospodarczy się utrzyma, choć jego tempo nieco spadnie. Należy wykorzystać obecne sprzyjające warunki, aby wzmocnić europejskie gospodarki i społeczeństwa i zwiększyć ich odporność. Proponowane dzisiaj zalecenia dla poszczególnych krajów opierają się na postępach ostatnich lat i mają na celu optymalne wykorzystanie sprzyjających warunków gospodarczych i zachęcenie państw członkowskich do dalszych działań.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący do spraw euro i dialogu społecznego, odpowiedzialny także za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych, powiedział: Europa odnotowuje największy od dekady wzrost gospodarczy, który według prognoz utrzyma się w tym i następnym roku. Pojawiają się jednak nowe czynniki ryzyka, takie jak niestabilność globalnych rynków finansowych i protekcjonizm w handlu. Powinniśmy wykorzystać obecną sprzyjającą sytuację, aby wzmocnić odporność naszych gospodarek. To oznacza tworzenie buforów fiskalnych, które zapewnią państwom członkowskim większe pole manewru podczas następnego spadku koniunktury. Oznacza również reformy strukturalne wspierające wydajność, inwestycje, innowacje i wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu.
Marianne Thyssen, unijna komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, stwierdziła: Tegoroczne zalecenia w większym stopniu niż kiedykolwiek skupiają się na zatrudnieniu, edukacji i kwestiach społecznych. Świadczy to o zdecydowaniu Komisji, aby koncentrować działania na wdrażaniu Europejskiego filaru praw socjalnych we wszystkich państwach członkowskich i poprawie warunków życia i pracy wszystkich obywateli Europy.
Komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł Pierre Moscovici dodał: Francja po dziewięciu latach przestaje podlegać procedurze nadmiernego deficytu – oznacza to krok dalej na drodze do usunięcia wszystkich skutków kryzysu. W 2018 r. po raz pierwszy od czasu wprowadzenia wspólnej waluty państwa strefy euro będą miały deficyt poniżej 3 % PKB. Wymagało to lat odpowiedzialnej polityki budżetowej i musimy dopilnować, aby ta zasada przyświecała państwom UE także w przyszłości. Dlatego kierujemy dziś ostrzeżenie do Węgier i Rumunii, aby w tym i przyszłym roku podjęły działania w celu skorygowania znaczącego odstępstwa od celów budżetowych. Zapobieganie jest lepsze niż leczenie i teraz, kiedy gospodarka jest silna, jest najlepszy czas, aby zapobiec wystąpieniu poważnych problemów.
Zalecenia dla poszczególnych krajów na 2018 r.
W zaleceniach skupiono się na wzmocnieniu podstaw zrównoważonego wzrostu sprzyjającego włączeniu społecznemu w długiej perspektywie. Oparto je na gruntownej analizie przeprowadzonej przez Komisję w ostatnich sprawozdaniach krajowych, w których wskazano utrzymujące się w niektórych państwach członkowskich skutki kryzysu finansowego oraz wyzwania na przyszłość.
Lepsza sytuacja gospodarcza pozwala skupić się na nowych priorytetach i należy wykorzystać tę szansę, aby uczynić to, co konieczne w kontekście krajowym, mając na względzie ścisłą współzależność gospodarek UE, zwłaszcza w strefie euro.
Komisja w szczególności wzywa państwa członkowskie, aby realizowały reformy strukturalne, które zapewniają lepsze otoczenie biznesu i warunki inwestowania, zwłaszcza reformy rynku produktów i usług, reformy sprzyjające innowacjom, poprawiające dostęp małych i średnich przedsiębiorstw do finansowania oraz zwalczające korupcję.
Państwa członkowskie powinny też wzmocnić odporność gospodarczą w obliczu długoterminowych wyzwań, takich jak trendy demograficzne, migracja i zmiana klimatu. Tylko odporne gospodarki mogą zapewnić długoterminową konwergencję gospodarczą i zmniejszenie różnic.
W tegorocznych zaleceniach szczególną uwagę poświęcono wyzwaniom społecznym, w oparciu o Europejski filar praw socjalnych ogłoszony w listopadzie 2017 r. Szczególny nacisk kładzie się na rozwijanie odpowiednich umiejętności, zapewnianie skutecznych i adekwatnych siatek bezpieczeństwa socjalnego oraz usprawnienie dialogu społecznego.
Państwom zaleca się także reformy, które przygotowują siłę roboczą na przyszłość, w tym przyszłe formy pracy i coraz bardziej powszechną cyfryzację, ograniczają nierówności dochodowe i stwarzają możliwości zatrudnienia, zwłaszcza dla młodych ludzi.
Postępy we wdrażaniu zaleceń
Od rozpoczęcia europejskiego semestru w 2011 r. państwa członkowskie wdrożyły zalecenia w pełni bądź poczyniły pewne lub znaczne postępy w przypadku ponad dwóch trzecich zaleceń. Najlepsze wyniki odnotowano w zakresie usług finansowych, co wiąże się z priorytetowym traktowaniem stabilizacji sektora finansowego w reakcji na kryzys gospodarczy i finansowy. Wysoki poziom osiągnięto też w przypadku realizacji reform, które wspierają tworzenie miejsc pracy na podstawie umów na czas nieokreślony oraz przeciwdziałają segmentacji rynków pracy. Z drugiej strony zalecenia w dziedzinie opieki zdrowotnej i długoterminowej oraz zalecenie poszerzenia bazy podatkowej nie zostały wykonane w takim samym stopniu. Potrzeba też więcej działań, aby poprawić jakość i integracyjny charakter edukacji.
Podczas kadencji obecnej Komisji europejski semestr modyfikowano, aby sprawniej funkcjonował i bardziej sprzyjał włączeniu społecznemu, państwa członkowskie wciąż jednak nie spełniają oczekiwań, jeżeli chodzi o wdrażanie zaleceń. Aby dalej wspierać państwa członkowskie w realizacji uzgodnionych reform, Komisja proponuje wzmocniony zestaw narzędzi budżetowych.
Kontynuowana jest korekta zakłóceń równowagi makroekonomicznej
Kontynuowana jest korekta zakłóceń równowagi makroekonomicznej, ale inne źródła nierównowagi nie zostały jeszcze rozwiązane i pojawiły się nowe czynniki ryzyka. Podczas gdy w niektórych państwach skorygowano deficyty obrotów bieżących, w innych utrzymują się zasadniczo niezmienne nadwyżki. Zmniejszenie udziału finansowania dłużnego przebiega w nierównym tempie i w niektórych państwach nadal wysoki jest poziom zadłużenia prywatnego, publicznego i zagranicznego. Utrzymanie trwałej tendencji spadkowej zadłużenia jest konieczne, aby ograniczyć podatność na czynniki ryzyka w tych państwach. Ścisłego monitorowania w coraz większej liczbie państw członkowskich wymagają problemy związane z dużym skokiem cen nieruchomości.
W marcu 2018 r. Komisja stwierdziła, że w ośmiu państwach występują zakłócenia równowagi (Bułgaria, Francja, Niemcy, Irlandia, Hiszpania, Niderlandy, Portugalia i Szwecja), zaś w trzech państwach notuje się nadmierne zakłócenia równowagi (Chorwacja, Włochy i Cypr). Podobnie jak w poprzednich latach do wszystkich tych państw zastosowana zostanie procedura szczególnego monitorowania. Umożliwi to Komisji ścisłe monitorowanie działań w ramach polityki w kontekście procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej, przy czym dogłębność tego procesu monitorowania zależeć będzie od zakresu wyzwań i powagi zakłóceń równowagi.
Przegląd mechanizmu elastyczności w ramach obowiązujących postanowień paktu stabilności i wzrostu
W 2015 r. Komisja wydała wytyczne dotyczące optymalnego wykorzystania elastyczności w ramach obowiązujących postanowień paktu stabilności i wzrostu. W oparciu o te wytyczne w 2016 r. Rada Ecofin przyjęła wspólnie uzgodnione stanowisko dotyczące elastyczności. Zawarto w nim wymóg przeprowadzenia przez Komisje do końca czerwca 2018 r. przeglądu tak zwanej „klauzuli dotyczącej reformy strukturalnej” oraz „klauzuli inwestycyjnej”.
W przeglądzie stwierdzono, że główne cele wytycznych Komisji i wspólnie uzgodnionego stanowiska dotyczącego elastyczności zostały zasadniczo osiągnięte. Z doświadczenia wynika, że praktyka stosowania tej elastyczności umożliwiła zachowanie odpowiedniej równowagi między zapewnianiem rozważnej polityki budżetowej a stabilizacją gospodarki. Według prognoz zagregowany deficyt strefy euro powinien spaść z 6,3 proc. PKB w 2009 r. do 0,7 proc. PKB w roku bieżącym. Przewidywana relacja długu do PKB ma się obniżyć z 94,2 proc. w 2014 r. do 86,5 proc. w 2018 r.
Podejście to zachęca państwa członkowskie do zwiększenia wysiłku fiskalnego w warunkach dobrej koniunktury, aby zwiększyć odporność gospodarek UE. Piąty rok ekspansji gospodarczej w Europie oznacza, że nadszedł czas, by tworzyć bufory fiskalne.
Wytyczne i decyzje w ramach paktu stabilności i wzrostu
W oparciu o ocenę programów stabilności i konwergencji z 2018 r. zalecenia dla poszczególnych krajów określają wytyczne polityki budżetowej dla państw członkowskich na 2019 r.
Komisja podjęła też szereg działań w ramach paktu stabilności i wzrostu.
Komisja zaleca zamknięcie procedury nadmiernego deficytu w przypadku Francji. W takiej sytuacji tylko jedno państwo członkowskie (Hiszpania) będzie nadal objęta funkcją naprawczą paktu stabilności i wzrostu – w porównaniu z 24 państwami w 2011 r.
Komisja przyjęła też na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE sprawozdania dotyczące Belgii i Włoch, w których oceniła przestrzeganie przez te państwa kryterium długu określonego w Traktacie. W przypadku Włoch analiza wskazuje, że kryterium długu należy uznać za obecnie spełnione, zwłaszcza że w 2017 r. uznano, iż Włochy zasadniczo spełniają wymogi części zapobiegawczej paktu. Jeżeli chodzi o Belgię, nie znaleziono wystarczająco solidnych dowodów na to, że Belgia nie zapewnia zgodności z wymogami części zapobiegawczej paktu, dlatego w sprawozdaniu nie można było ostatecznie stwierdzić, czy kryterium długu jest spełnione czy też nie. W przyszłym roku Komisja ponownie oceni zgodność tych państw z wymogami paktu stabilności i wzrostu na podstawie danych ex post za 2018 r., które zostaną zgłoszone wiosną 2019 r.
Komisja wystosowała ostrzeżenie do Węgier i Rumunii w sprawie znaczącego odstępstwa od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego w 2017 r. Komisja proponuje Radzie przyjęcie zalecenia dla Węgier dotyczącego wprowadzenia w 2018 r. odpowiednich środków w celu skorygowania tego znaczącego odstępstwa. W przypadku Rumunii, która jest już objęta procedurą znaczącego odstępstwa, Komisja proponuje Radzie wydanie decyzji stwierdzającej nieskuteczność dotychczasowych działań oraz zalecenia dotyczącego przyjęcia w latach 2018 i 2019 środków prowadzących do korekty tego znaczącego odstępstwa.
Komisja publikuje dziś także swoją opinię w sprawie zaktualizowanego projektu planu budżetowego Hiszpanii, ponieważ projekt złożony w październiku ubiegłego roku był oparty na scenariuszu zakładającym kontynuację dotychczasowej polityki. Komisja uważa, że zaktualizowany projekt planu budżetowego zasadniczo spełnia wymogi paktu stabilności i wzrostu, ponieważ w prognozie gospodarczej Komisji z wiosny 2018 r. przewiduje się, że w 2018 r. deficyt nominalny Hiszpanii będzie niższy od określonej w Traktacie wartości referencyjnej wynoszącej 3 proc. W opinii stwierdzono jednak, że ani cel dotyczący deficytu nominalnego, ani cel w zakresie wysiłku fiskalnego, określone w wezwaniu Rady z 2016 r., nie zostaną w tym roku spełnione.
Kontekst
Zalecenia dla państw członkowskich są co roku dostosowywane, tak aby odzwierciedlały poczynione postępy i zmieniające się otoczenie. Ich treść odzwierciedla szersze priorytety nakreślone w orędziu o stanie Unii przewodniczącego Komisji oraz w rocznej analizie wzrostu gospodarczego. W przypadku państw członkowskich strefy euro uwzględniają one również zalecenie w sprawie polityki gospodarczej strefy euro. Analizy i wytyczne wydawane w ramach europejskiego semestru są spójne z bardziej długoterminową wizją strategii „Europa 2020”.
W marcu 2018 r. Komisja przedstawiła szczegółową analizę sytuacji gospodarczej i społecznej każdego państwa członkowskiego w formie sprawozdania krajowego, które stanowi część tzw. pakietu zimowego europejskiego semestru z 2018 r. Komisja prowadziła intensywny dialog z państwami członkowskimi, zarówno na szczeblu politycznym, jak i technicznym, aby doprowadzić do wspólnego zrozumienia ustaleń zawartych w sprawozdaniach.
W kwietniu państwa członkowskie przedstawiły swoje krajowe programy reform, jak również aktualizację strategii budżetowych w postaci programów stabilności (w przypadku państw strefy euro) lub programów konwergencji (w przypadku państw nienależących do strefy euro).
Prezentowane dzisiaj zalecenia opierają się na dialogach z państwami członkowskimi oraz złożonych w zeszłym miesiącu programach krajowych, danych Eurostatu i niedawno opublikowanej prognozie Komisji z wiosny 2018 r.
Komisja opublikowała dzisiaj także sprawozdanie z konwergencji z 2018 r., w którym ocenia postępy państw członkowskich na drodze do przystąpienia do strefy euro. Sprawozdanie to dotyczy siedmiu państw nienależących do strefy euro, które są prawnie zobowiązane do wprowadzenia euro: Bułgarii, Republiki Czeskiej, Chorwacji, Węgier, Polski, Rumunii i Szwecji.
Dalsze kroki
Komisja wzywa Radę do przyjęcia zaleceń dla poszczególnych krajów, a państwa członkowskie – do ich pełnego i terminowego wdrożenia. Zgodnie z planem, zalecenia zostaną omówione przez ministrów państw UE przed ich zatwierdzeniem przez szefów państw lub rządów. Następnie państwa członkowskie powinny wdrożyć zalecenia, uwzględniając je w krajowych strategiach politycznych i budżetowych na lata 2018-2019.
Dalsze informacje
Notatka prasowa dotycząca europejskiego semestru 2018 – pakietu wiosennego.
Komunikat Komisji w sprawie zaleceń dla poszczególnych krajów z 2018 r.
Zalecenia dla poszczególnych krajów z 2018 r.
Procedura nadmiernego deficytu wobec Francji
Procedura znaczącego odstępstwa wobec Węgier
Zestawienie najważniejszych danych dotyczących zatrudnienia i sytuacji społecznej
Komunikat prasowy na temat sprawozdania z konwergencji z 2018 r.
Europejska prognoza gospodarcza – wiosna 2018 r.
Europejski semestr 2018 – pakiet zimowy
Komunikat Komisji dotyczący sprawozdań krajowych
Sprawozdania krajowe z 2018 r.
Sprawozdanie przedkładane w ramach mechanizmu ostrzegania na 2018 r.
Roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2018 r.
Europejski filar praw socjalnych
Jak funkcjonuje zarządzanie gospodarcze w UE?
Autor: Komisja Europejeska
