logo komisja europejska
*Zaktualizowano, aby odzwierciedlić urzędowo zatwierdzone tłumaczenie Komisji*
Komisja Europejska zaproponowała dziś nowe przepisy, które mają zapewnić państwom członkowskim większą elastyczność w ustalaniu stawek podatku od wartości dodanej (VAT) i stworzyć lepsze otoczenie podatkowe, korzystne dla prężnego rozwoju MŚP.
Dzisiejsze wnioski legislacyjne, stanowiące ostatni etap prac Komisji nad nowelizacją przepisów dotyczących podatku VAT, służą stworzeniu jednolitego unijnego obszaru VAT w celu wyraźnego zmniejszenia kwoty 50 mld euro, które co roku przepadają z powodu oszustw związanych z VAT w UE, przy jednoczesnym wspieraniu przedsiębiorstw i zabezpieczeniu dochodów sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Wspólne unijne przepisy dotyczące podatku VAT, uzgodnione przez wszystkie państwa członkowskie w 1992 r., są nieaktualne i zbyt restrykcyjne. Umożliwiają one państwom członkowskim stosowanie obniżonych stawek podatku VAT tylko w odniesieniu do kilku wybranych sektorów i produktów. Jednocześnie państwa UE uważają stawki VAT za użyteczne narzędzie do realizacji niektórych celów politycznych. Komisja wypełnia podjęte wcześniej zobowiązanie do przyznania państwom członkowskim większej autonomii w zakresie ustalania stawek tego podatku. Państwa będą miały bardziej wyrównaną sytuację w zakresie stosowania pewnych istniejących już wyjątków, czyli odstępstw dotyczących VAT.
Komisja stara się dziś również rozwiązać problem małych przedsiębiorstw obarczonych nieproporcjonalnymi kosztami przestrzegania przepisów dotyczących VAT. Przedsiębiorcy prowadzący handel transgraniczny ponoszą o 11 proc. wyższe koszty przestrzegania przepisów w porównaniu z tymi prowadzącymi działalność jedynie na rynku krajowym, przy czym najtrudniejszą sytuację pod tym względem mają najmniejsze firmy. Stanowi to rzeczywistą przeszkodę dla wzrostu gospodarczego, ponieważ małe przedsiębiorstwa stanowią 98 proc. przedsiębiorstw w UE. Dlatego proponujemy, aby umożliwić większej liczbie przedsiębiorstw czerpanie korzyści z uproszczonych przepisów dotyczących VAT, które są obecnie dostępne tylko dla najmniejszych przedsiębiorstw. Ogólne koszty przestrzegania tych przepisów zmniejszą się nawet o 18 proc. rocznie.
Wiceprzewodniczący Komisji do spraw euro i dialogu społecznego Valdis Dombrovskis powiedział: Trzy miesiące temu Komisja zaproponowała reformę unijnych przepisów dotyczących VAT, zmierzającą w kierunku docelowego systemu VAT. Oznacza to wprowadzenie zasady pobierania VAT w państwie przeznaczenia. Wejście w życie dzisiejszych wniosków dotyczących stawek VAT jest zaplanowane tak, by nastąpiło po wprowadzeniu docelowego systemu VAT.
Komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł Pierre Moscovici dodał: Dziś stawiamy kolejny krok w kierunku stworzenia w Europie jednolitego obszaru VAT, upraszczając przepisy obowiązujące państwa członkowskie i przedsiębiorstwa. Przedstawione wnioski legislacyjne dadzą państwom UE większą swobodę w stosowaniu obniżonych stawek VAT w odniesieniu do konkretnych produktów lub usług. Jednocześnie ograniczą biurokrację dla małych przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną, pomagając im w rozwoju i tworzeniu miejsc pracy. Innymi słowy, wspólne zasady funkcjonowania rynku wewnętrznego – tam, gdzie ich potrzeba – i większa elastyczność dla rządów, by mogły wykorzystywać stawki VAT do realizacji swoich celów politycznych.
Większa elastyczność
Państwa członkowskie mogą obecnie stosować stawkę obniżoną nawet do 5 proc. w odniesieniu do dwóch wyraźnie wyróżnionych kategorii produktów w ich kraju. Niektóre państwa członkowskie stosują również szczególne odstępstwa, pozwalające na kolejne obniżone stawki.
Oprócz stawki podstawowej VAT, wynoszącej minimum 15 proc., państwa członkowskie miałyby teraz możliwość wprowadzenia:
- dwóch osobnych stawek obniżonych w wysokości od 5 proc. do stawki podstawowej wybranej przez dane państwo członkowskie,
- jednego zwolnienia z VAT („stawka zerowa”),
- jednej stawki obniżonej ustalonej na poziomie od 0 proc. do wartości stawek obniżonych.
Obecny skomplikowany wykaz towarów i usług, do których można stosować stawki obniżone, zostałby uchylony i zastąpiony nowym wykazem produktów (np. broni, napojów alkoholowych, tytoniu i gier hazardowych), do których zawsze należałoby stosować stawkę podstawową w wysokości 15 proc. lub więcej.
Aby zabezpieczyć dochody publiczne, państwa członkowskie będą również musiały zagwarantować, że średnia ważona stawek VAT będzie wynosiła co najmniej 12 proc.
W ramach nowego systemu wszystkie towary, do których obecnie stosuje się stawki inne niż podstawowa, mogą nadal korzystać z takich stawek.
Zmniejszenie kosztów związanych z podatkiem VAT dla MŚP
Zgodnie z obowiązującymi przepisami państwa członkowskie mogą zwolnić sprzedaż małych przedsiębiorstw z podatku VAT, pod warunkiem że ich roczne obroty nie przekraczają określonej kwoty, która różni się w zależności od kraju. Rozwijające się MŚP tracą dostęp do środków upraszczających wraz z przekroczeniem progu zwolnienia. Ponadto zwolnienia te są dostępne tylko dla krajowych podmiotów. Oznacza to brak równych warunków działania dla małych przedsiębiorstw prowadzących handel w UE.
Mimo że obecne progi zwolnienia pozostałyby niezmienione, w nowych przepisach przewidziano wprowadzenie:
- progu dochodów w wysokości 2 mln euro, poniżej którego małe przedsiębiorstwa korzystałyby ze środków upraszczających, niezależnie od tego, czy zostały już zwolnione z VAT;
- możliwości zwolnienia wszystkich małych przedsiębiorstw, które kwalifikują się do zwolnienia z VAT, z obowiązków dotyczących identyfikacji, fakturowania, rachunkowości lub deklaracji podatkowych;
- progu obrotów w wysokości 100 000 euro, poniżej którego spółki działające w więcej niż jednym państwie członkowskim mogłyby korzystać ze zwolnienia z VAT.
Wszystkie wspomniane wnioski legislacyjne zostaną teraz przedłożone Parlamentowi Europejskiemu i Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu do konsultacji oraz Radzie do przyjęcia. Zmiany zaczną obowiązywać dopiero wówczas, gdy nastąpi faktyczne przejście na docelowy system VAT.
Kontekst
Proponowane środki stanowią działania następcze w odniesieniu do „fundamentów” nowego docelowego jednolitego unijnego obszaru VAT zaproponowanych w październiku 2017 r., a także planu działania w sprawie VAT – w kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT, przedstawionego w kwietniu 2016 r.
Wspólny podatek od wartości dodanej (VAT) odgrywa na europejskim jednolitym rynku ważną rolę. VAT jest ważnym i stale rosnącym źródłem dochodów w UE – w 2015 r. kwota pobrana z tytułu tego podatku wyniosła ponad bilion euro, co odpowiada 7 proc. unijnego PKB. Jeden z zasobów własnych UE również jest oparty na podatku VAT.
Więcej informacji
Pytania i odpowiedzi na temat podatku VAT dla małych przedsiębiorstw i ustalania stawek VAT
Plan działania w sprawie VAT – W kierunku jednolitego unijnego obszaru VAT
Autor: Komisja Europejska
