Zgodnie z zapowiedzią przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera, zawartą w liście intencyjnym, towarzyszącym orędziu o stanie Unii wygłoszonym 13 września br., Komisja Europejska przedstawiła wytyczne i zasady, które będą obowiązujące dla platform internetowych. Celem jest usprawnienie aktywnego zapobiegania umieszczaniu w internecie nielegalnych treści nawołujących do nienawiści, przemocy i terroryzmu, oraz poprawa ich wykrywania i usuwania. Coraz większa dostępność i coraz szersze rozpowszechnianie materiałów terrorystycznych i treści podżegających do przemocy i nienawiści w internecie stanowi poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli UE. Ponadto podważa zaufanie obywateli do środowiska cyfrowego i ich wiarę w jego skuteczność jako kluczowej siły napędowej innowacji, wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy.
Zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z czerwca 2017 r., które znalazły oddźwięk w wypowiedziach przywódców państw grup G7 i G20, środki te są pierwszym elementem pakietu dotyczącego walki z terroryzmem, zapowiedzianego przez przewodniczącego Junckera. Przyczynią się one do wzrostu skuteczności walki z nielegalnymi treściami w internecie i przyniosą postęp w tworzeniu skutecznej i rzeczywistej unii bezpieczeństwa oraz w budowie silniejszego jednolitego rynku cyfrowego Unii Europejskiej.
Andrus Ansip, wiceprzewodniczący do spraw jednolitego rynku cyfrowego, powiedział: UE daje zdecydowaną odpowiedź na wyzwania związane z obecnością w internecie nielegalnych treści. Ułatwiamy platformom wypełnianie ich obowiązków, w ścisłej współpracy z organami ścigania i z podmiotami społeczeństwa obywatelskiego. Nasze wytyczne przewidują środki ochronne mające na celu uniknięcie usuwania treści omyłkowo uznanych za nielegalne i zapewnienie ochrony praw podstawowych, takich jak wolność wypowiedzi.
Vera Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, stwierdziła: Praworządność obowiązuje w równym stopniu w internecie, jak i w świecie realnym. W sferze cyfrowej nie możemy zaakceptować praw Dzikiego Zachodu i musimy działać. Kodeks postępowania, który uzgodniłam z przedstawicielami Facebooka, Twittera, Google'a i Microsoftu dowodzi, że podejście oparte na samoregulacji może służyć jako dobry przykład i przynosić rezultaty. Jeżeli jednak firmy technologiczne nie chcą działać, my to zrobimy!
Zdaniem Juliana Kinga, komisarza do spraw unii bezpieczeństwa:Świat cyfrowy stwarza bezprecedensowe szanse, ale jego narzędzia w niepowołanych rękach stanowią poważne zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa. Przedsiębiorstwa internetowe odgrywają kluczową rolę w eliminowaniu treści terrorystycznych w internecie poprzez wzmożenie wysiłków oraz wykazywanie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w warunkach ery cyfrowej.
Mariya Gabriel, komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, powiedziała: Komisja postanowiła radykalnie rozwiązać problem nielegalnych treści w internecie. Nie można pozwolić na utrzymywanie się obecnej sytuacji: w ponad 28 proc. przypadków usuwanie nielegalnych treści zajmuje platformom internetowym więcej niż tydzień!. Wysyłamy dziś do platform wyraźny sygnał, że muszą działać w sposób bardziej odpowiedzialny. Ma to kluczowe znaczenia dla obywateli i rozwoju samych platform.
W związku z gwałtownym zwiększeniem w internecie ilości niezgodnych z prawem treści, obejmujących internetową propagandę terrorystyczną oraz ksenofobiczne i rasistowskie wypowiedzi podżegające do przemocy i nienawiści, coraz ważniejsza staje się rola platform internetowych i rośnie potrzeba wzmocnienia ich odpowiedzialności społecznej. W wydanych dzisiaj nowych wytycznych wzywa się platformy internetowe do dalszej intensyfikacji wysiłków na rzecz zapobiegania rozprzestrzenianiu się nielegalnych treści. Z uwagi na coraz większą rolę platform internetowych w zapewnianiu dostępu do informacji Komisja oczekuje, że podejmą one w nadchodzących miesiącach sprawne działania, zarówno online, jak i offline, zwłaszcza jeżeli chodzi o terroryzm i mowę nienawiści – które już są niezgodne z prawem UE.
Aktywne i skuteczne eliminowanie nielegalnych treści
Jako pierwszy krok na drodze do skutecznego zwalczania nielegalnych treści w internecie Komisja proponuje wprowadzenie wspólnych narzędzi do ich sprawnego i aktywnego wykrywania i usuwania oraz zapobiegania ponownemu pojawieniu się takich treści.
- Wykrywanie i powiadamianie Platformy internetowe powinny ściślej współpracować z właściwymi organami krajowymi przez powoływanie punktów kontaktowych zapewniających możliwość szybkiego kontaktowania się z nimi w celu usuwania nielegalnych treści. Aby przyspieszyć wykrywanie nielegalnych treści, zachęca się platformy internetowe do bliskiej współpracy z zaufanymi podmiotami zgłaszającymi ich obecność, tzw. sygnalistami (ang.: flaggers), wyposażonymi w fachową wiedzę na temat tego, czym są nielegalne treści. Ponadto platformy powinny wprowadzić łatwo dostępne mechanizmy pozwalające użytkownikom na wskazywanie nielegalnych treści oraz inwestować w technologie automatycznego wykrywania.
- Skuteczne usuwanie Nielegalne treści należy usuwać możliwie jak najszybciej, a w przypadku gdy występuje ryzyko poważnego zagrożenia, np. pojawia się podżeganie do aktów terrorystycznych, mogą obowiązywać konkretne ramy czasowe. Kwestia sztywno ustalonych ram czasowych będzie przedmiotem dalszej analizy Komisji. Platformy powinny również jasno wyjaśnić swoim użytkownikom swoją politykę dotyczącą treści i publikować sprawozdania w zakresie przejrzystości, zawierające informacje o liczbie i rodzajach zgłoszeń. Firmy internetowe powinny również wprowadzić zabezpieczenia, aby zapobiec usuwaniu treści omyłkowo uznanych za nielegalne.
- Zapobieganie ponownemu pojawianiu się nielegalnych treści Platformy powinny zastosować środki zniechęcające użytkowników od wielokrotnego umieszczania nielegalnych treści. Komisja zdecydowanie zachęca do dalszego wykorzystywania i doskonalenia automatycznych narzędzi w celu zapobiegania ponownemu pojawianiu się usuniętych uprzednio treści.
Dalsze działania
Komunikat stanowi pierwszy krok i dalsze inicjatywy zależeć będą od działań platform internetowych na rzecz aktywnego wykonywania tych wytycznych. Komisja będzie uważnie obserwować postępy dokonywane przez platformy internetowe w nadchodzących miesiącach i oceniać potrzebę podjęcia dodatkowych działań, aby zapewnić sprawne i aktywne wykrywanie i usuwanie nielegalnych treści w internecie, w tym konieczność wprowadzenia ewentualnych środków ustawodawczych w celu uzupełnienia aktualnie obowiązujących ram prawnych. Prace te zostaną zakończone do maja 2018 r.
Kontekst
Unia Europejska zareagowała już na wyzwanie stworzone przez nielegalne treści w internecie za pomocą zarówno środków wiążących, jak i niewiążących. Inne działania polityczne obejmują dyrektywę w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, dyrektywę w sprawie zwalczania terroryzmu oraz proponowane reformy unijnych przepisów prawa autorskiego i dyrektywę o audiowizualnych usługach medialnych, stanowiącą również element strategii jednolitego rynku cyfrowego.
Uzupełnieniem tych środków prawnych jest szereg narzędzi nielegislacyjnych, które zostaną wsparte działaniami określonymi w opublikowanym dziś komunikacie, takimi jak kodeks postępowania w dziedzinie zwalczania mowy nienawiści w internecie, działalność Forum UE ds. Internetu w zakresie zwalczania propagandy terrorystycznej bądź protokół ustaleń w sprawie sprzedaży podrabianych towarów. Europejska strategia na rzecz lepszego internetu dla dzieci jest inicjatywą samoregulacji w celu poprawy środowiska internetowego pod kątem korzystania z niego przez dzieci i młodzież.
Więcej informacji:
Odpowiedzialność pośredników w internecie
Autor: Komisja Europejska