Europejski semestr 2017 – pakiet wiosenny: Komisja wydaje zalecenia dla poszczególnych krajów

ags 2017 highlight en

Komisja Europejska przedstawia dzisiaj zalecenia dla poszczególnych krajów na 2017 r., w których zawarła wytyczne dotyczące polityki gospodarczej na okres najbliższych 12–18 miesięcy, skierowane do poszczególnych państw członkowskich. Gospodarka UE i strefy euro okazuje się odporna, ale problemy, takie jak powolny wzrost wydajności, skutki kryzysu – w tym utrzymujące się nierówności – oraz niepewność wynikająca głównie z czynników zewnętrznych, wciąż są przeszkodą dla wzrostu gospodarczego. Komisja wzywa zatem państwa członkowskie, aby wykorzystały tę szansę do wzmocnienia podstaw swoich gospodarek, wypełniając priorytetowe cele gospodarcze i społeczne określone wspólnie na szczeblu europejskim: ożywienie inwestycji, reformy strukturalne i zapewnienie odpowiedzialnej polityki budżetowej. Szczególną uwagę zwraca się na wyzwania i priorytety dotyczące strefy euro.

Wiceprzewodniczący Komisji Valdis Dombrovskis, odpowiedzialny za euro i dialog społeczny, stwierdził: Trendy gospodarcze są generalnie pozytywne, powinniśmy więc wykorzystać tę szansę do zwiększenia konkurencyjności, odporności i innowacyjności europejskich gospodarek. Priorytetowo należy potraktować te reformy, które mogą sprawić, by wzrost gospodarczy bardziej sprzyjał włączeniu społecznemu, oraz pobudzić produktywność. Reformy strukturalne, inwestycje oraz kontynuacja odpowiedzialnej polityki budżetowej są niezbędne do wzmocnienia i podtrzymania ożywienia gospodarczego w UE.

Marianne Thyssen, unijna komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, powiedziała: W tym roku jednym z najważniejszych elementów naszej oceny jest rozwiązanie problemu nierówności. Zamknęliśmy rozdział kryzysu: następny dotyczy spraw społecznych. W sytuacji, gdy gospodarka się rozwija, musimy zadbać o lepsze możliwości dla osób pozostających w tyle oraz inwestować w wysokiej jakości kształcenie i szkolenie, aby nadążać za zmieniającymi się potrzebami w zakresie umiejętności. Wzrost wydajności powinien znajdować odbicie w wyższych płacach. Tylko w ten sposób możemy wywiązać się ze wspólnej obietnicy dotyczącej poprawy poziomu życia wszystkich obywateli.

Pierre Moscovici, komisarz do spraw gospodarczych i finansowych, podatków i ceł, dodał: UE rozwija się i ten pozytywny trend wzrostowy utrzyma się również w 2018 r., a więc szósty rok z rzędu. Ożywienie gospodarcze jest jednak wciąż nierówne i podatne na czynniki ryzyka. Musimy wykorzystać wszystkie dostępne narzędzia, aby pobudzać wzrost, w tym zarówno mądre reformy gospodarcze, jak i rozsądną politykę budżetową. Komisja Europejska zaleca dziś państwom członkowskim, aby dbały o odpowiednią równowagę i dążyły do kursu polityki budżetowej zapewniającego stabilność finansów publicznych i jednocześnie przyczyniającego się do pobudzenia – a nie stłumienia – ożywienia gospodarczego. 

 Zalecenia dla poszczególnych krajów na 2017 r.

Gospodarka europejska okazała się odporna w obliczu poważnych wyzwań. W 2016 r. stopy wzrostu w UE i strefie euro wyniosły blisko 2 proc., poprawia się stan finansów publicznych, a poziom zatrudnienia sięga rekordowej liczby prawie 233 mln osób. Bezrobocie jest na najniższym poziomie od 2009 r., zaś inwestycje w niektórych państwach członkowskich przekroczyły poziomy sprzed kryzysu – do czego przyczynił się plan inwestycyjny dla Europy, tak zwany plan Junckera. Powolny wzrost wydajności i skutki kryzysu, w tym utrzymujące się różnice między krajami oraz wewnętrzne różnice regionalne, w dalszym ciągu obciążają gospodarki. Podobny wpływ ma niepewność, wynikająca głównie z czynników zewnętrznych.

Aby wzmocnić pozytywne tendencje oraz konwergencję wewnątrz państw i w UE, istotne jest doprowadzenie do bardziej sprzyjającego włączeniu społecznemu, silnego i trwałego wzrostu gospodarczego. Taki jest cel zaleceń wydawanych w ramach europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej. Podejście to zakłada także zwrócenie większej uwagi na priorytety i problemy społeczne w państwach członkowskich. W ostatnim czasie Komisja przedstawiła wniosek w sprawie europejskiego filara praw socjalnych, w którym określiła podstawowe zasady i prawa socjalne, aby wesprzeć sprawiedliwe i dobrze funkcjonujące rynki pracy i systemy opieki społecznej.

Jak dotąd, państwa członkowskie poczyniły pewne postępy w przypadku średnio dwóch trzecich otrzymanych zaleceń, co potwierdza, że w całej UE realizowane są ważne reformy. Wzięcie pod uwagę wieloletniego okresu daje lepszy obraz postępów niż perspektywa jednoroczna, ponieważ planowanie i wdrażanie istotnych reform wymaga czasu. W przypadku przeważającej większości reform notuje się postępy, jednak tempo i stopień zaawansowania realizacji reform przez państwa członkowskie jest różny, także ze względu na ich złożoność i znaczenie. Największe postępy odnotowano w obszarach polityki fiskalnej, zarządzania budżetem oraz usług finansowych, które w ostatnich latach uznawano za kwestie wymagające pilnych działań.

Od czasu przyjęcia zeszłorocznych zaleceń dla poszczególnych krajów państwa członkowskie osiągnęły największy postęp w dziedzinach polityki fiskalnej, zarządzania budżetem oraz aktywnej polityki rynku pracy. Podjęto działania w zakresie polityki podatkowej (takie jak ograniczenie obciążenia podatkowego pracy), polityki rynku pracy i polityki społecznej (w szczególności w dziedzinach włączenia społecznego i opieki nad dziećmi), a także w zakresie usług finansowych. Obszarami, w których odnotowano najmniejsze postępy, są m.in. konkurencyjność w sektorze usług i otoczenie biznesu. Ogółem można stwierdzić, że państwa członkowskie kontynuują działania wdrażające reformy, ale jak dotąd w przypadku większości obszarów polityki wskazanych w zaleceniach dla poszczególnych krajów na 2016 r. skala ich dokonań sięga od „ograniczonych” po „pewne” postępy.

Prezentowany dziś pakiet uwzględnia wnioski zawarte w opublikowanym w lutym pakiecie zimowym europejskiego semestru i stanowi jego kontynuację, między innymi w odniesieniu do procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej. W przypadku Cypru, Włoch i Portugalii, w których występowały nadmierne zakłócenia równowagi makroekonomicznej, Komisja stwierdziła, że nie ma analitycznych podstaw do zaostrzenia procedury, pod warunkiem że te trzy państwa w pełni wdrożą reformy określone w skierowanych do nich zaleceniach.

Sytuacja budżetowa i dotyczące jej decyzje

Zagregowany deficyt strefy euro powinien zmniejszyć się ze szczytowego poziomu 6,1 proc. PKB w 2010 r. do 1,4 proc. PKB w bieżącym roku. 

Na podstawie oceny programów stabilności i konwergencji na 2017 r. Komisja podjęła też szereg działań na mocy paktu stabilności i wzrostu. Komisja zaleca zamknięcie procedury nadmiernego deficytu w przypadku Chorwacji i Portugalii. Jeżeli Rada przyjmie zalecenie Komisji, wówczas tylko cztery państwa członkowskie pozostaną nadal objęte funkcją naprawczą paktu stabilności i wzrostu – w porównaniu z 24 państwami w 2011 r.

Komisja przyjęła też – na podstawie art. 126 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – sprawozdania dotyczące Belgii i Finlandii, w których oceniła przestrzeganie przez te państwa kryterium długu określonego w Traktacie. W obu przypadkach stwierdzono, że kryterium długu należy uznać za obecnie spełnione. W przypadku Belgii ta pozytywna ocena jest warunkowa i zależy od wprowadzenia w 2017 r. dodatkowych środków polityki budżetowej mających na celu zapewnienie ogólnej zgodności ze ścieżką dostosowawczą prowadzącą do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego w latach 2016 i 2017 w ujęciu łącznym. W przypadku Finlandii stwierdza się, że szybkie przyjęcie i wdrożenie reform strukturalnych zwiększających wydajność i podaż pracy ma zasadnicze znaczenie dla poprawy perspektyw wzrostu gospodarczego w średnim okresie oraz zwiększenia stabilności finansów publicznych.

W odniesieniu do Włoch Komisja potwierdza, że kraj ten wprowadził wymagane dodatkowe środki polityki budżetowej na 2017 r., dlatego uznaje się, że na tym etapie nie są konieczne żadne dalsze działania zapewniające zgodność z kryterium długu.

Komisja wystosowała ostrzeżenie do Rumunii w sprawie znaczącego odstępstwa od ścieżki dostosowawczej prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego w 2016 r. i zaproponowała Radzie przyjęcie zalecenia dla Rumunii dotyczącego wprowadzenia odpowiednich środków w 2017 r. w celu skorygowania tego znaczącego odstępstwa. Jest to pierwszy przypadek zastosowania tej procedury w ramach zarządzania gospodarczego UE. Daje ona władzom możliwość podjęcia działania naprawczego, aby uniknąć wszczęcia procedury nadmiernego deficytu.

Na podstawie oceny programów stabilności na 2017 r. Komisja proponuje przychylenie się do wniosków Litwy i Finlandii o zastosowanie mechanizmu elastyczności.

Kontekst:

Zalecenia dla państw członkowskich są co roku dostosowywane, tak aby odzwierciedlały poczynione postępy i zmieniające się otoczenie. Są one jednak mocno osadzone w ramach szerszych priorytetów nakreślonych w dorocznym orędziu o stanie Unii przewodniczącego Junckera oraz w rocznej analizie wzrostu gospodarczego. W przypadku państw członkowskich strefy euro uwzględniają one również zalecenia dla całej strefy euro. Zalecenia wydawane w ramach europejskiego semestru są spójne z bardziej długoterminową wizją strategii „Europa 2020”.

Od czasu rozpoczęcia swej kadencji obecna Komisja wprowadziła szereg zmian w przebiegu europejskiego semestru, aby zwiększyć jego skuteczność i rangę. Zmiany te zapowiedziano w listopadzie 2014 r. w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r., zaczęto wprowadzać na początku 2015 r. i potwierdzono w październiku 2015 r. w komunikacie Komisji w sprawie dalszych działań na rzecz dokończenia budowy unii gospodarczej i walutowej.

Oznaczają one na przykład, że Komisja wydaje zalecenie dla strefy euro na początku cyklu (w listopadzie), aby umożliwić państwom członkowskim uwzględnienie perspektywy strefy euro w swoich planach na kolejny rok.

Oznaczają one również to, że przez ostatnie miesiące Komisja konsultowała się z rządami, parlamentami narodowymi, partnerami społecznymi i innymi zainteresowanymi stronami oraz odbywała dwustronne spotkania z władzami krajowymi, aby przedyskutować ich priorytety polityczne.

W lutym Komisja przedstawiła szczegółową analizę sytuacji ekonomiczno-społecznej każdego państwa członkowskiego w formie sprawozdania krajowego, w ramach tzw. pakietu zimowego europejskiego semestru 2017.

W kwietniu państwa członkowskie przedstawiły swoje krajowe programy reform i programy stabilności (w przypadku państw strefy euro) lub programy konwergencji (w przypadku państw nienależących do strefy euro), w tym ewentualne działania następcze podjęte w związku z zimowym pakietem europejskiego semestru.

Komisja prowadzi też regularne konsultacje z partnerami społecznymi i wezwała państwa członkowskie, aby zwracały więcej uwagi na stanowisko krajowych partnerów społecznych.

Dzisiejsze zalecenia opierają się na wspomnianych dialogach, a także programach krajowych, danych Eurostatu i niedawno opublikowanej prognozie Komisji z wiosny 2017 r.

Komisja utworzyła również Służbę ds. Wspierania Reform Strukturalnych oraz specjalny unijny instrument – program wspierania reform strukturalnych – aby na wniosek państw członkowskich zapewniać im ukierunkowaną pomoc w planowaniu i wdrażaniu reform instytucjonalnych, strukturalnych i administracyjnych, w tym reform wymienionych w zaleceniach dla poszczególnych państw.

Dalsze działania:

Komisja wzywa Radę do zatwierdzenia proponowanego podejścia i przyjęcia zaleceń dla poszczególnych krajów, a państwa członkowskie – do ich pełnego i terminowego wdrożenia. Zgodnie z planem zalecenia zostaną omówione przez ministrów państw UE przed ich zatwierdzeniem przez szefów państw lub rządów. Następnie zalecenia będą wdrażane przez państwa członkowskie przez uwzględnienie ich w krajowych strategiach politycznych i budżetowych na lata 2017-2018.

Więcej informacji:

Komunikat: Europejski semestr na 2017 r.: zalecenia dla poszczególnych krajów

Przegląd sytuacji w poszczególnych państwach objętych procedurą dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej oraz funkcjami paktu stabilności i wzrostu

Przegląd kwestii objętych zaleceniami dla poszczególnych krajów na 2017 r.

Zalecenia dla poszczególnych krajów na 2017 r.

Notatka prasowa dotycząca zaleceń dla poszczególnych krajów na 2017 r.

Prognoza gospodarcza z wiosny 2017 r. (11 maja 2017 r.)

Komunikat dotyczący sprawozdań krajowych (22 lutego 2017 r.)

Sprawozdania krajowe (22 lutego 2017 r.)

Rozpoczęcie europejskiego semestru 2017: Pakiet jesienny (16 listopada 2016 r.)

Sprawozdanie przedłożone w ramach mechanizmu ostrzegania na 2017 r. (16 listopada 2016 r.)

Jak funkcjonuje zarządzanie gospodarcze w UE?

Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis na Twitterze: @VDombrovskis

Komisarz Marianne Thyssen na Twitterze: @mariannethyssen

Komisarz Pierre Moscovici na Twitterze: @Pierremoscovici

Autor: Komisja Europejska