Konkurencyjność regionalna to zdolność danego regionu do zaoferowania atrakcyjnych i stabilnych warunków dla przedsiębiorstw i mieszkańców.
Nowym elementem wprowadzonym w najnowszej edycji jest interaktywna wyszukiwarka, umożliwiająca bardziej szczegółowe analizy i porównania między poszczególnymi regionami o podobnym PKB na jednego mieszkańca lub na tle całej UE. Użytkownicy mogą teraz w prostszy sposób wyszukać informacje o tym, jak ich region wypada pod względem innowacji, zarządzania, transportu, infrastruktury cyfrowej, ochrony zdrowia czy kapitału ludzkiego. Narzędzie to ma również pomóc regionom w określeniu swoich atutów, słabych punktów oraz priorytetów inwestycyjnych w ramach opracowywania strategii rozwoju.
Komisarz ds. polityki regionalnej Corina Crețu stwierdziła: Indeks konkurencyjności regionalnej to znakomite narzędzie potrzebne do kształtowania przyszłej polityki. Komisja wykorzystuje je do wspierania reform strukturalnych i zwiększania zdolności innowacyjnych unijnych regionów poprzez inwestycje w ramach polityki spójności. Każdy region jest inny, dlatego wsparcie Komisji jest dostosowane do indywidualnych potrzeb. Dążymy do tego, aby pozycja regionów wzmocniła się i aby wykorzystywały one w pełni swoje atuty, zgodnie ze strategią inteligentnej specjalizacji regionów.
Ogółem wyniki za 2016 r. są spójne z wynikami z 2013 r. Podobnie jak wtedy, daje się zaobserwować schemat policentryczny, w którym główną siłą napędową konkurencyjności regionalnej są silne ośrodki stołeczne i metropolitalne. Efekt mnożnikowy widoczny jest w większej części Europy Północno-Zachodniej, ale znacznie rzadziej występuje w regionach południowo-wschodnich UE. W wielu przypadkach obserwuje się wysoki poziom zróżnicowania wewnątrz państw. Wynika to ze znacznie lepszych wyników regionu stołecznego w porównaniu z resztą kraju.
W porównaniu z dwiema poprzednimi edycjami, opublikowanymi w 2010 i 2013 r., poprawiły się wyniki Malty oraz kilku regionów Francji, Niemiec, Szwecji, Portugalii i Zjednoczonego Królestwa. Pogorszyły się natomiast wyniki Cypru oraz regionów Grecji, Irlandii, a ostatnio także Niderlandów. We wschodnich regionach UE poziom konkurencyjności pozostaje stabilny.
Kontekst
Uruchomiony w 2010 r. i publikowany co trzy lata Indeks konkurencyjności regionalnej (RCI) umożliwia regionom monitorowanie i ocenę swojego rozwoju w czasie i w porównaniu z innymi regionami. Jest to pierwsze narzędzie pozwalające spojrzeć na konkurencyjności regionów z perspektywy europejskiej. Inspiracją do jego stworzenia był Globalny indeks konkurencyjności Światowego Forum Ekonomicznego.
RCI opracowywany jest w oparciu o dane statystyczne w ramach NUTS 2 (wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych do celów statystycznych), przy czym regiony NUTS 2 należące do tych samych funkcjonalnych obszarów miejskich zostały ujęte łącznie. Dzięki takiemu podejściu RCI w sposób rzetelny pokazuje, jakie umiejętności są dostępne na lokalnych rynkach pracy.
RCI składa się z 11 rozdziałów przedstawiających różne aspekty konkurencyjności. W oparciu o te rozdziały indeks umożliwia ocenę mocnych i słabych stron danego regionu.
Rozdziały są podzielone na trzy grupy: podstawową, efektywnościową i innowacyjną. Grupa podstawowa obejmuje pięć rozdziałów: (1) Instytucje, (2) Stabilność makroekonomiczną, (3) Infrastrukturę, (4) Zdrowie oraz (5) Kształcenie podstawowe. Stanowią one najważniejsze, podstawowe czynniki rozwoju każdego rodzaju gospodarki.
W miarę jak gospodarka regionalna rozwija się i poprawia swoją konkurencyjność, istotne zaczynają być czynniki związane z istnieniem bardziej wykwalifikowanej siły roboczej i bardziej wydajnego rynku pracy – to obejmuje grupa efektywnościowa. W jej skład wchodzą trzy rozdziały: (6) Kształcenie wyższe, szkolenie i uczenie się przez całe życie; (7) Wydajność rynku pracy oraz (8) Rozmiary rynku. Na najbardziej zaawansowanym etapie rozwoju gospodarki regionalnej czynnikami decydującymi o poprawie warunków są te, które wchodzą w skład grupy innowacyjnej: (9) Gotowość technologiczna, (10) Stan rozwoju przedsiębiorstw oraz (11) Innowacyjność.
Dodatkowe informacje
- Indeks konkurencyjności regionalnej UE za 2016 r.
- Indeks konkurencyjności regionalnej UE za 2013 r.
- Indeks konkurencyjności regionalnej UE za 2010 r.
Autor: Komisja Europejska