ero2013.png
Od 1 stycznia trwa Europejski Rok Obywateli, poświęcony tematyce praw obywatelskich przysługujących osobom pochodzącym 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. Z tej okazji Biuro Informacyjne Województwa Wielkopolskiego w Brukseli przygotowało cykl materiałów informacyjnych dotyczących praw obywateli UE. W jego dzisiejszej, pierwszej części przedstawiamy koncepcję obywatelstwa europejskiego i podstawowe prawa z nim związane.
Czym jest obywatelstwo UE?
Każdy z 500 milionów obywateli państw członkowskich UE automatycznie posiada również obywatelstwo Unii, które zostało ustanowione 20 lat temu Traktatem z Maastricht. Jest ono dodatkowe i nie zastępuje obywatelstwa danego kraju, którego warunki uzyskania i utraty państwa członkowskie UE ustalają we własnym zakresie. Mimo, że obecnie większość Europejczyków, w tym 90% ankietowanych Polaków, zna pojęcie obywatelstwa UE to wielu przyznaje, że nie wiedzą co ono dokładnie oznacza i z jakimi prawami się wiąże.
Podstawowe prawa obywateli UE
Podstawowe prawa przysługujące każdemu Europejczykowi dotyczą swobody przemieszczania się pomiędzy państwami członkowskimi, a także podróży poza obszar Unii Europejskiej, obejmują też prawa wyborcze. Konkretnie, są to:
- swoboda przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich UE,
- prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego, ale również w wyborach lokalnych w swoim miejscu zamieszkania, nawet jeśli znajduje się ono w kraju, którego obywatelstwa nie posiadamy,
- prawo do korzystania z ochrony dyplomatycznej i konsularnej każdego z państw UE, jeżeli znajdujemy się poza granicami Unii Europejskiej, a w państwie, w którym przebywamy nie ma przedstawicielstwa naszego kraju,
- prawo do kierowania petycji do Parlamentu Europejskiego, odwoływania się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, a także zwracania się do instytucji i organów doradczych UE w swoim języku ojczystym (który jest jednym z 23 języków oficjalnych UE) oraz otrzymania odpowiedzi w tym języku.
Europejska Inicjatywa Obywatelska – masz wpływ na prawodawstwo UE!
Od kwietnia 2012 roku, dzięki Europejskiej Inicjatywie Obywatelskiej, osoby pochodzące z UE mają również możliwość proponowania nowego unijnego ustawodawstwa lub zmian istniejącego prawa. W tym celu, powołany komitet musi złożyć wniosek podpisany przez co najmniej milion obywateli z siedmiu państw członkowskich. Dając możliwość wywierania bezpośredniego wpływu na ustawodawstwo unijne, inicjatywa w znaczny sposób umacnia siłę unijnych obywateli i poszerza zakres ich dialogu z instytucjami.
Prawa obywatelskie na co dzień – czy wiesz, że …
Oprócz podstawowych praw związanych z obywatelstwem europejskim, istnieje również wiele innych, z których często korzystamy podczas podróży zagranicznych lub pracując czy studiując w państwie UE, które nie jest naszym krajem pochodzenia. Obejmują one takie zagadnienia jak: prawa pasażerów, opieka zdrowotna, ubezpieczenia czy prawa związane z korzystaniem z Internetu.
Wybrane prawa, które towarzyszą nam w życiu codziennym, przedstawimy w kolejnych częściach naszego cyklu. Zapraszamy do lektury!
Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
