Communicating Science foto
14 października odbyło się wydarzenie „Communicating Science #EngageAudience” (Komunikacja naukowa #ZaangażowaćOdbiorców), współorganizowane przez Biuro Wielkopolski w Brukseli w ramach trwającego obecnie Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast #EURegionsWeek. Wielkopolskę reprezentował dr Piotr Rzymski z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Sesja miała formę wirtualnej debaty w języku angielskim i została przygotowana przez międzynarodowe konsorcjum „Regiony dla otwartej nauki”, którego partnerami oprócz Wielkopolski były: Kraj Południowomorawski (Czechy), Murcja (Hiszpania), Slawonia, Barania i Srem (Chorwacja), Carini (Włochy) oraz Nikozja (Cypr). Wśród prelegentów znaleźli się przedstawiciele świata badań, nauki i innowacji z ww. regionów i miast, a główne przemówienie wygłosiła Zastępca Dyrektora Generalnego Dyrekcji Generalnej ds. Badań i Innowacji (DG RTD) Komisji Europejskiej, Signe Ratso. Warsztat zgromadził ponad 60 odbiorców na platformie Zoom. Debatę można było także śledzić na żywo w serwisie YouTube.
„Komunikacja naukowa ma zasadnicze znaczenie dla zbliżania obywateli i badaczy w celu sprostania wyzwaniom środowiskowym, społecznym i gospodarczym” – mówiła Signe Ratso w swoim otwierającym wystąpieniu, wskazując przy tym na ważną rolę jaką regiony mają do odegrania w tym procesie. Nawiązała do opublikowanego przez Komisję Europejską dwa tygodnie temu (30 września) komunikatu dotyczącego nowej europejskiej przestrzeni badawczej, która traktuje obywateli jako współtwórców i stawia ich wraz z lokalnymi społecznościami i społeczeństwem obywatelskim w swoim centrum. Przedstawicielka Komisji Europejskiej podkreśliła, że pandemia COVID-19 jeszcze silniej zaznaczyła wagę komunikacji naukowej. Przedstawiła także w jaki sposób programy Horyzont 2020 i nadchodzący Horyzont Europa wspierają komunikację naukową.
Po przemówieniu Signe Ratso, swoje wystąpienia zaprezentowali eksperci reprezentujący regiony i miasta konsorcjum. Dyskutowali oni o różnych perspektywach komunikacji naukowej, w tym o roli otwartej nauki.
Reprezentując Wielkopolskę, dr Piotr Rzymski, badacz i wykładowca na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu, skoncentrował się na komunikowaniu nauki w kontekście trwającej pandemii COVID-19. Jego zdaniem „komunikacja naukowa jest kluczowa dla zapewnienia prawidłowych reakcji na zagrożenie zdrowotne i zrozumienia jego natury przez społeczeństwo”. Dr Rzymski przedstawił w tym kontekście przykłady dobrych praktyk, takich jak np. współpraca z mediami celem upowszechniania naukowych faktów na temat COVID-19, bez względu na ich profil światopoglądowy, wykorzystanie mediów społecznościowych dla propagowania wiedzy o wirusie, czy publikacja artykułu naukowego zachęcającego do przeciwdziałania dyskryminacji związanej z COVID-19, którego idea została podjęta przez szereg zagranicznych uniwersytetów. Wskazał także na potrzebę walki z tzw. fake news oraz napływem niskiej jakości nauki lub pseudonauki podczas pandemii. Zwrócił uwagę na krytyczne znaczenie nauki w czasach kryzysu i na konieczność jej komunikowania społeczeństwu przez badaczy poprzez wszystkie możliwe kanały. „Społeczeństwo musi rozumieć rolę nauki we współczesnym świecie” – dodał.
Głos zabrała również Iva Šašinková, menadżer ds. komunikacji naukowej na Uniwersytecie Masaryka w Kraju Południowomorawskim, która skupiła się na znaczeniu komunikacji naukowej w ujęciu ogólnym, wskazując szereg powodów, dla których warto ją podejmować, w tym m.in. by zwiększać wpływ tworzonej nauki czy wzmacniać krytyczne myślenie w społeczeństwie. Podkreśliła potrzebę dostosowywania przekazu celem zaangażowania różnych grup odbiorców oraz wskazała na przyjemność jaka może płynąć z komunikowania nauki różnymi metodami, np. poprzez kawiarnie i festiwale naukowe, media społecznościowe czy naukę obywatelską.
W dalszej części warsztatu swoje perspektywy na komunikację naukową przedstawili kolejni eksperci. Wszystkim prezentacjom towarzyszyły konkretne przykłady praktycznego stosowania komunikacji naukowej, co pozwoliło uczestnikom warsztatu na zapoznanie się z dobrymi praktykami w instytucjach o różnym charakterze, położeniu geograficznym i warunkach działania.
Encarna Guillén Navarro, główna badacz i profesor w obszarze genetyki medycznej w Instytucie Badań Biomedycznych IMIB i na Uniwersytecie w Murcji mówiła o komunikacji naukowej jako opowiadaniu historii i wyzwaniach jakie przed nią stoją. Nataša Drvenkar, profesor nadzwyczajny na wydziale ekonomii Uniwersytetu w Osijeku w regionie Slawonii, Baranii i Sremu, skupiła się na drodze do popularyzacji nauki w swoim regionie, przedstawiając marzenia, rzeczywistość oraz wyzwania i działania jakie mogą pomóc na nie odpowiedzieć. Dr Donata Sandri, specjalista ds. komunikacji i marketingu w Fundacji Ri.MED w Carini zaprezentowała komunikację naukową z perspektywy międzynarodowego partnerstwa publiczno-prywatnego. Ostatnie wystąpienie należało do Fabia Marii Montagnino, kierownika ds. innowacji i przedsiębiorczości w Instytucie Cypryjskim w Nikozji, który poświęcił swoją prezentację kwestii radzenia sobie ze złożonością współczesnych wyzwań takich jak COVID-19 czy zmiany klimatyczne oraz wsparcia jakie otwarta nauka może oferować społecznościom w niepewnym świecie. Wskazał on na kluczową rolę komunikowania nauki dla zrozumienia złożoności, które staje się priorytetem nie tylko w świecie naukowym, ale też w codziennym życiu.
Po wystąpieniach miała miejsce sesja pytań kierowanych do prelegentów ze strony uczestników spotkania i moderatora. Dotyczyły one m.in. ewolucji komunikacji naukowej przed i po rozpoczęciu pandemii COVID-19, jej efektywności za pośrednictwem mediów społecznościowych czy kierowania jej w stronę uczniów.
Zapis wideo debaty będzie można wkrótce obejrzeć na stronie z nagraniami Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast lub w serwisie YouTube.
Autor: Biuro Wielkopolski w Brukseli
Zdjęcie: Biuro Murcji w Brukseli
