Zdrowie
Zdrowie uznawane jest za kluczowy priorytet Unii Europejskiej. Organizowanie i świadczenie opieki zdrowotnej jest zadaniem rządów krajowych, natomiast rolą Unii Europejskiej jest uzupełnianie polityki zdrowotnej na szczeblu krajowym oraz zapewnianie ochrony zdrowia we wszystkich obszarach polityk unijnych poprzez:
• wspieranie rządów w osiąganiu wspólnych celów,
• wytwarzanie efektu skali dzięki łączeniu zasobów
• oraz wspieranie państw członkowskich w radzeniu sobie z problemami dotykającymi całą UE, takimi jak pandemie, choroby przewlekłe, czy też wpływ rosnącej średniej długości życia na funkcjonowanie systemów opieki zdrowotnej. Ponadto, wyróżnia się następujące cele polityki i działań UE w zakresie zdrowia publicznego:
- zapewnianie ochrony oraz poprawę zdrowia obywateli UE;
- wspomaganie rozwoju infrastruktury ochrony zdrowia;
- poprawa efektywności funkcjonowania systemów opieki zdrowotnej w UE.
UE opracowuje przepisy i normy dotyczące produktów i usług zdrowotnych (np. leków, urządzeń medycznych i e-zdrowia) oraz ochrony i praw pacjentów (np. bezpieczeństwa i świadczeń zdrowotnych za granicą). Udostępnia również państwom członkowskim narzędzia umożliwiające współpracę i określanie najlepszych praktyk (np. w zakresie promowania zdrowia, działań dotyczących czynników ryzyka, zarządzania chorobami i systemów ochrony zdrowia).
W ramach unijnego programu działań w dziedzinie zdrowia finansowane są również innowacyjne inicjatywy dotyczące zdrowia. Jednym z przykładów jest program badawczy Horyzont 2020 w zakresie poprawy opieki zdrowotnej w Europie, na który w latach 2014-2020 Unia Europejska wyda blisko 7,5 mld euro na badania. W przyszłym programie inwestycyjnym UE na rzecz badań naukowych i innowacji Horyzont Europa (2021-2027) również duża rola przypisana zostanie zdrowiu, które jako klaster będzie częścią drugiego filaru tego programu (Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa). Dodatkowo w ramach programu Horyzont Europa funkcjonować będzie pięć misji w zakresie badań naukowych i innowacji, a jedna z nich poświęcona zostanie walce z rakiem. Warto wspomnieć, iż w Zgromadzeniu powyższej misji zasiadać będzie Wielkopolanin prof. dr hab. Rodryg Ramlau (Kierownik Katedry i Kliniki Onkologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu).
Unia Europejska ustanowiła także przepisy dotyczące praw pacjentów w zakresie leczenia za granicą. Przepisy te mają ułatwić krajowym organom odpowiedzialnym za ochronę zdrowia współpracę i wymianę informacji na temat standardów jakości i bezpieczeństwa w opiece zdrowotnej oraz zagwarantować uznawanie recept wystawionych w jednym państwie UE we wszystkich państwach Unii.
Wysiłki państw członkowskich w zakresie zdrowia wzmacnianie są przez dwie unijne agencje:
- Europejska Agencja Leków, której zadaniem jest zagwarantowanie oceny merytorycznej, nadzoru oraz monitorowania bezpieczeństwa produktów medycznych wykorzystywanych przy leczeniu ludzi oraz stosowanych do celów weterynaryjnych w Unii Europejskiej. Siedziba Agencji znajduje się w Amsterdamie.
- Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, którego priorytetem jest zapewnienie mieszkańcom UE ochrony przed chorobami zakaźnymi. Siedziba Agencji znajduje się w Sztokholmie.
Ochrona konsumentów
Prowadzenie efektywnej polityki ochrony konsumentów przyczynia się do właściwego i sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku w Unii Europejskiej. Jej założeniem jest zapewnienie ochrony praw konsumentów w stosunku do sprzedawców. Nadrzędnymi celami działalności UE jest wzmacnianie statusu konsumentów oraz efektywna ochrona ich interesów gospodarczych i bezpieczeństwa. Podstawy prawne unijnej ochrony konsumentów uregulowane są w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz w Karcie Praw Podstawowych UE.
W zakresie ochrony konsumentów Unii Europejskiej nadane zostały kompetencje dzielone, co oznacza, iż zarówno ona, jak i państwa członkowskie mogą stanowić w tym obszarze prawo, przy czym te drugie są do tego uprawnione wyłącznie wtedy, gdy UE nie zgłosiła wniosku ustawodawczego lub ogłosiła, że go nie zgłosi.
Polityka UE tworzy specjalne wymogi bezpieczeństwa dotyczące zabawek, urządzeń elektrycznych, kosmetyków, produktów farmaceutycznych, żywności, zapalniczek, środków ochrony indywidualnej, maszyn i łodzi rekreacyjnych. UE reguluje również przepisy dotyczące praw konsumentów w obszarach takich jak uczciwe praktyki handlowe, reklamy wprowadzające w błąd, podawanie cen i etykietowanie, nieuczciwe warunki umów, prawa podróżnych, oświadczenia żywieniowe i zdrowotne na produktach a także składniki żywności i opakowania.
Celem unijnej polityki konsumenckiej jest ochrona obywateli Unii przed poważnym ryzykiem i zagrożeniami wynikającym z zakupu produktów lub usług, umożliwienie podejmowania decyzji na podstawie jasnych, precyzyjnych i spójnych informacji oraz rozwiązywania sporów z przedsiębiorstwami handlowymi w szybki i skuteczny sposób.
Źródła i więcej informacji:
Zdrowie
https://europa.eu/european-union/topics/health_pl
https://ec.europa.eu/health/policies/overview_pl
http://europedirect.um.warszawa.pl/sites/europedirect.um.warszawa.pl/files/pozostale/publikacje/na0214125plc_002.pdf
https://ec.europa.eu/health/non_communicable_diseases/cancer_pl
Europejska Agencja Leków
https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/ema_pl
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób
https://europa.eu/european-union/about-eu/agencies/ecdc_pl
Horyzont Europa
https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/horizon_europe_pl_-_inwestycje_ktore_ksztaltuja_nasza_przyszlosc.pdf
Ochrona konsumentów w UE:
https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/46/polityka-ochrony-konsumentow-zasady-i-instrumenty
https://europa.eu/european-union/life/consumer-rights_pl
https://ec.europa.eu/info/about-european-commission/what-european-commission-does/law/areas-eu-action_pl