W celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i sprostania wyzwaniom związanym z produkcją żywności w 1957 r. ustanowiono Wspólną Politykę Rolną (WPR). Jako jedna z najstarszych polityk, podlegała wielu reformom, jednakże niezmiennie opiera się na partnerstwie między sektorem rolnym i społeczeństwem. WPR dba przede wszystkim o to, by konsumentom oferowana była żywność po przystępnych cenach, a rolnicy mieli zagwarantowane godziwe zarobki. Nie mniej ważna jest jednoczesna ochrona środowiska, tym samym od rolników wymaga się, aby dbali o krajobraz naturalny, pomagali przeciwdziałać zmianom klimatu i zachowywali różnorodność biologiczną w rolnictwie.
Podstawę prawną WPR stanowią art. 38–44 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Artykuł 39 Traktatu określa szczegółowe cele WPR, zarówno gospodarcze jak i społeczne, które ze względu na ich pojemne sformułowanie praktycznie nie zmieniły się od chwili podpisania traktatu rzymskiego.
Od 2007 roku finansowanie WPR odbywa się za pomocą dwóch oddzielnych funduszy: Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, który służy finansowaniu instrumentów rynkowych i płatności bezpośrednich oraz Europejskiego Funduszu Rolniczego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, wspierającego programy rozwoju wsi.
Udział wydatków na rolnictwo w budżecie Unii Europejskiej od wielu lat stale się zmniejsza. Na początku lat osiemdziesiątych XX w. wydatki na WPR stanowiły 66% budżetu UE, w latach 2014-2020 już tylko 37,8%, natomiast w latach 2021-2027 będą stanowić 31%.
W wieloletnim budżecie UE na lata 2021-2027 na rolnictwo przeznaczono 386,6 mld euro, podzielone na dwie części:
- €291,1 mld euro na Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji, który zapewnia wsparcie dochodów dla rolników
- €95,5 mld na Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich obejmujący finansowanie obszarów wiejskich, działania na rzecz klimatu i zarządzanie zasobami naturalnymi.
W okresie 2021-2027 państwa UE będą wdrażać krajowe plany strategiczne WPR, łącząc finansowanie z tytułu wsparcia dochodu, rozwoju obszarów wiejskich i środków rynkowych. Opracowując swoje plany strategiczne WPR, każde państwo członkowskie dokonało wyboru spośród szerokiego zakresu interwencji na szczeblu UE, dostosowując je i ukierunkowując w taki sposób, aby odpowiadały one szczególnym potrzebom i warunkom lokalnym. Komisja ocenia, czy każdy plan przyczynia się do realizacji dziesięciu kluczowych celów WPR, które dotyczą wspólnych wyzwań środowiskowych, społecznych i gospodarczych. W ten sposób plany te będą zgodne z prawodawstwem UE i powinny przyczyniać się do realizacji celów UE w zakresie klimatu i środowiska, w tym w zakresie dobrostanu zwierząt, określonych w opracowanej przez Komisję strategii „od pola do stołu” i strategii na rzecz bioróżnorodności.
Komisja Europejska zatwierdziła Polski Plan Strategiczny 1 września 2022 r.