9 maja 2023 r. oficjalnie rozpoczął się Europejski Rok Umiejętności, którego celem jest rozwiązanie problemu niedoboru wykwalifikowanej siły roboczej w UE.
KE Europejski Rok Umijętności
Europejski Rok Umiejętności chce nadać nowy impuls do realizacji celów społecznych UE na 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 60 proc. dorosłych powinno co roku uczestniczyć w szkoleniu, a co najmniej 78 proc. – mieć pracę.
Ta inicjatywa dąży również do realizacji celów cyfrowego kompasu na 2030 r., zgodnie z którymi co najmniej 80 proc. dorosłych powinno posiadać podstawowe umiejętności cyfrowe, a liczba zatrudnionych w UE specjalistów od ICT powinna osiągnąć 20 mln.
Obecnie ponad trzy czwarte firm w UE twierdzi, że ma trudności ze znalezieniem pracowników posiadających niezbędne umiejętności, a w szkoleniach regularnie uczestniczy zaledwie 37 proc. dorosłych.
Indeks gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego wskazuje, że 40 proc. dorosłych i 33 proc. pracowników w Europie nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych. Kobiety są niedostatecznie reprezentowane w zawodach i na kierunkach studiów związanych z technologiami: wśród specjalistów z branży ICT kobiety stanowią zaledwie 20 proc., a wśród absolwentów nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM) – 33 proc.
Jak tego dokonać?
Komisja Europejska proponuje wspieranie rozwoju umiejętności w terenie – we współpracy z Parlamentem Europejskim, krajami UE, partnerami społecznymi, służbami zatrudnienia, izbami handlowymi i przemysłowymi, organizatorami kształcenia i szkolenia, pracownikami i przedsiębiorstwami.
Komisja promuje godne uwagi inicjatywy oraz możliwości pozyskania finansowania ze środków unijnych, aby je popularyzować oraz wspierać ich wdrażanie i realizację w terenie. Organizowane są wydarzenia i kampanie informacyjne wspierające uczenie się od siebie w gronie partnerów w kwestiach dotyczących podnoszenia i zmiany kwalifikacji.
Szczególny nacisk położono na aktywizację większej liczby osób na rynku pracy, w szczególności kobiet i młodzieży – zwłaszcza tej, która się nie kształci, nie pracuje ani się nie szkoli.
Inicjatywy UE na rzecz wspierania rozwoju umiejętności
W Europejskim Roku Umiejętności podstawą dla działań UE są liczne bieżące inicjatywy:
- Europejski program na rzecz umiejętności stanowiący ramy współpracy w zakresie unijnej polityki dotyczącej umiejętności będzie nadal pomagał obywatelom i przedsiębiorstwom w rozwijaniu umiejętności i ich stosowaniu w praktyce.
- Pakt na rzecz umiejętności, w ramach którego tysiąc członków i 14 partnerstw na dużą skalę w sektorach strategicznych zobowiązało się pomóc w podniesieniu kwalifikacji nawet 6 mln osób.
- Zalecenia Rady w sprawie indywidualnych rachunków szkoleniowych i mikropoświadczeń pomagają w aktualizowaniu lub uzupełnianiu umiejętności w bardziej elastyczny i ukierunkowany sposób.
- Unijna koalicja na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia to odpowiedź na problem niedoboru umiejętności cyfrowych. Zrzesza one wszystkich zainteresowanych partnerów i ma na celu podnoszenie świadomości i promowanie szkoleń w zakresie umiejętności cyfrowych.
- Europejska platforma na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia ustanowiona w ramach instrumentu Łącząc Europę oferuje informacje i zasoby dotyczące umiejętności cyfrowych, między innymi narzędzie do samodzielnej samooceny umiejętności.
- Zorganizowany dialog z państwami członkowskimi UE na temat edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych dotyczy sposobów wprowadzenia nowych technologii cyfrowych do edukacji i poprawy umiejętności cyfrowych.
- Nowy europejski plan na rzecz innowacji obejmuje inicjatywę przewodnią i szereg działań mających stworzyć odpowiednie warunki ramowe dla rozwoju umiejętności.
- Europejska strategia na rzecz uniwersytetów obejmuje szereg działań mających na celu rozwój wysokiej jakości umiejętności dostosowanych do przyszłych wyzwań dla szerokiego grona osób uczących się, w tym osób uczących się przez całe życie.
- Unijna pula talentów oraz partnerstwa w zakresie talentów z wybranymi partnerami trzecimi pomogą w dopasowaniu umiejętności osób szukających pracy w Europie do potrzeb rynku pracy.
Fundusze UE na rzecz umiejętności
Dostępne są znaczne środki finansowe UE i wsparcie techniczne na inwestycje w podnoszenie i zmianę kwalifikacji:
- Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) dysponujący budżetem w wysokości ponad 99 mld euro na lata 2021–2027 jest głównym instrumentem UE służącym inwestowaniu w ludzi.
- Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności może wspierać reformy i inwestycje w krajach UE, również w obszarze umiejętności i zatrudnienia.
- Program Cyfrowa Europa przewiduje środki w wysokości 580 mln euro na finansowanie rozwoju zaawansowanych umiejętności cyfrowych i wsparcie rozwoju puli talentów ekspertów w dziedzinie technologii cyfrowych.
- Program Horyzont Europa wspiera umiejętności naukowców, przedsiębiorców i innowatorów, w szczególności za pośrednictwem działań Maria Skłodowska-Curie, Europejskiej Rady ds. Innowacji i Europejskiego Instytutu Technologii.
- Program Erasmus+, którego budżet wynosi 26,2 mld euro, wspiera również rozwój osobisty i zawodowy osób uczących się, pracowników oraz instytucji kształcenia i szkolenia zawodowego, a także finansuje Uniwersytety Europejskie.
Inne programy wspierające rozwój umiejętności to: InvestEU, Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji dla Zwalnianych Pracowników, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, instrument pożyczkowy na rzecz sektora publicznego w ramach mechanizmu sprawiedliwej transformacji, Europejski Korpus Solidarności, Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE), fundusz modernizacyjny, Instrument Wsparcia Technicznego, a także Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej.
Oprac. na podstawie komunikatu KE