Europa neutralna emisyjnie - wiatrak
Akt UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie ma sprawić, by Europa stała się ośrodkiem produkcji czystych technologii i zielonych miejsc pracy.
16 marca br. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący aktu UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie w celu zwiększenia skali produkcji czystych technologii w UE i zapewnienia, aby Unia była dobrze przygotowana do przejścia na czystą energię. Inicjatywa ta została ogłoszona przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w ramach planu przemysłowego Zielonego Ładu.
Akt wzmocni odporność i konkurencyjność produkcji technologii neutralnej emisyjnie w UE oraz sprawi, że nasz system energetyczny stanie się bezpieczniejszy i bardziej zrównoważony. Akt stworzy lepsze warunki do tworzenia neutralnych emisyjnie projektów w Europie i przyciągnie inwestycje, tak aby do 2030 r. przyjąć podejście zakładające ogólne strategiczne zdolności produkcyjne w zakresie technologii neutralnych emisyjnie lub osiągnąć co najmniej 40 proc. potrzeb Unii w zakresie ich wdrażania. Przyspieszy to postępy w realizacji celów UE w zakresie klimatu i energii na 2030 r. oraz przejścia na neutralność klimatyczną, przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności przemysłu UE, tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy i wspieraniu wysiłków UE na rzecz niezależności energetycznej.
Wraz z wnioskiem dotyczącym europejskiego aktu w sprawie surowców krytycznych i reformą struktury rynku energii elektrycznej w akcie UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie określono jasne ramy europejskie mające na celu zmniejszenie zależności UE od wysoce skoncentrowanego importu. Opierając się na wnioskach wyciągniętych z pandemii COVID-19 i kryzysu energetycznego wywołanego inwazją Rosji na Ukrainę, pomoże on zwiększyć odporność europejskich łańcuchów dostaw czystej energii.
Proponowane przepisy dotyczą technologii, które w znacznym stopniu przyczynią się do obniżenia emisyjności. Należą do nich: energia fotowoltaiczna i energia słoneczna termiczna, lądowa energia wiatrowa i energia z morskich źródeł odnawialnych, baterie i instalacje magazynowe, pompy ciepła i energia geotermalna, elektrolizery i ogniwa paliwowe, biogaz/biometan, wychwytywanie, składowanie i utylizacja dwutlenku węgla oraz technologie sieciowe, zrównoważone paliwa alternatywne, zaawansowane technologie wytwarzania energii z procesów jądrowych z minimalnymi odpadami z cyklu paliwowego, małe reaktory modułowe i powiązane paliwa najwyższej klasy. Strategiczne technologie neutralne emisyjnie określone w załączniku do rozporządzenia otrzymają szczególne wsparcie i podlegają 40-procentowemu wskaźnikowi referencyjnemu produkcji krajowej.
Kluczowe działania stymulujące inwestycje w neutralną emisyjnie produkcję
Akt UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie opiera się na następujących filarach.
- Określenie warunków podstawowych: akt poprawi warunki inwestowania w technologie neutralne emisyjnie poprzez poprawę informacji, zmniejszenie obciążeń administracyjnych związanych z realizacją projektów oraz uproszczenie procesów wydawania pozwoleń. Ponadto w akcie proponuje się nadanie priorytetu strategicznym projektom neutralnym emisyjnie, które uznaje się za niezbędne do wzmocnienia odporności i konkurencyjności przemysłu UE, w tym miejscom, w których można bezpiecznie składować wychwycone emisje CO2. Projekty te będą mogły korzystać z krótszych terminów wydawania zezwoleń i usprawnionych procedur.
- Przyspieszenie wychwytywania CO2: w akcie określono cel UE polegający na osiągnięciu do 2030 r. rocznej mocy zatłaczania 50 mln ton do strategicznych składowisk CO2 w UE, przy proporcjonalnym wkładzie ze strony unijnych producentów ropy naftowej i gazu. Usunie to główną barierę dla rozwoju wychwytywania i składowania CO2 jako ekonomicznie opłacalnego rozwiązania klimatycznego, w szczególności dla sektorów, w których trudno jest zmniejszyć zużycie energii.
- Ułatwienie dostępu do rynków: aby zwiększyć dywersyfikację dostaw technologii neutralnej emisyjnie, akt nakłada na organy publiczne obowiązek uwzględnienia kryteriów zrównoważonego rozwoju i odporności w odniesieniu do technologii neutralnych emisyjnie w zamówieniach publicznych lub aukcjach.
- Podnoszenie umiejętności: akt wprowadza nowe środki mające na celu zapewnienie wykwalifikowanej siły roboczej wspierającej produkcję technologii neutralnych emisyjnie w UE, w tym utworzenie akademii przemysłu neutralnego emisyjnie, przy wsparciu i nadzorze ze strony Platformy Europy Neutralnej Emisyjnie. Przyczynią się one do tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy w tych kluczowych sektorach.
- Wspieranie innowacji: akt ten umożliwia państwom członkowskim tworzenie piaskownic regulacyjnych w celu testowania innowacyjnych technologii neutralnych emisyjnie i stymulowania innowacji w elastycznych warunkach regulacyjnych.
- Platforma Europy Neutralnej Emisyjnie będzie wspierać Komisję i państwa członkowskie w koordynowaniu działań i wymianie informacji, w tym dotyczących partnerstw przemysłowych na rzecz neutralności emisyjnej. Komisja i państwa członkowskie będą również współpracować w celu zapewnienia dostępności danych w celu monitorowania postępów w realizacji celów aktu w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie. Platforma Europy Neutralnej Emisyjnie będzie wspierać inwestycje poprzez określenie potrzeb finansowych, wąskich gardeł i najlepszych praktyk w odniesieniu do projektów w całej UE. Będzie również sprzyjać kontaktom między europejskimi sektorami neutralnymi emisyjnie, wykorzystując w szczególności istniejące sojusze przemysłowe.
W celu dalszego wspierania wykorzystania wodoru odnawialnego w UE, a także importu od partnerów międzynarodowych, Komisja przedstawia dziś również swoje pomysły dotyczące projektu i funkcji Europejskiego Banku Wodoru. Jest to wyraźny sygnał, że Europa jest miejscem produkcji wodoru.
Jak zapowiedziano w planie przemysłowym Zielonego Ładu, jesienią 2023 r. w ramach funduszu innowacyjnego uruchomione zostaną pierwsze aukcje pilotażowe dotyczące produkcji wodoru odnawialnego. Wybrane projekty otrzymają dotację w formie stałej premii za kilogram wyprodukowanego wodoru na okres maksymalnie 10 lat eksploatacji. Zwiększy to rentowność projektów i obniży ogólne koszty kapitałowe. Unijna platforma aukcyjna może również oferować państwom członkowskim aukcje jako usługę, co także ułatwi produkcję wodoru w Europie. Komisja dalej bada, w jaki sposób zaprojektować międzynarodowy wymiar Europejskiego Banku Wodoru, aby zachęcić do importu wodoru odnawialnego. Wszystkie elementy Europejskiego Banku Wodoru powinny zacząć funkcjonować przed końcem roku.
Więcej informacji
Zestawienie informacji na temat aktu UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie
Zestawienie informacji na temat Europejskiego Banku Wodoru
Akt UE w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie
Plan przemysłowy Zielonego Ładu na miarę epoki neutralności emisyjnej
Komunikat prasowy dotyczący planu przemysłowego Zielonego Ładu
Europejski akt w sprawie surowców krytycznych
Źródło: Przedstawicielstwo KE w Polsce